Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Ο Xi Jinping χάρισε στον Emmanuel Macron μερικές νίκες κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του, αλλά πρόσφερε λίγες ουσιαστικές παραχωρήσεις για το εμπόριο και την Ουκρανία.
Την πρώτη μέρα του Xi στην Ευρώπη μετά από πέντε χρόνια απουσίας από την ήπειρο, ο Γάλλος πρόεδρος του χάρισε ένα άκρως συμβολικό δώρο: πολλά μπουκάλια από τα πιο εκλεκτά κονιάκ της Γαλλίας. Δεν ήταν ο πιο λεπτός υπαινιγμός. Η έρευνα για πιθανό αντιντάμπινγκ της Κίνας σε ευρωπαϊκά ποτά με βάση το κρασί – που στοχεύει σε μεγάλο βαθμό τους παραγωγούς κονιάκ της Γαλλίας – θεωρείται ως αντίποινα για την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ξεκινήσει έρευνες κατά του Πεκίνου για υποψίες για αθέμιτες εμπορικές πρακτικές σε τομείς όπως η κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων και ιατροτεχνολογικών προϊόντων.
Σε αντάλλαγμα, ο Xi πρόσφερε τα δικά του γλυκαντικά: μια υπόσχεση να μην επιβάλει προληπτικούς δασμούς στα γαλλικά κονιάκ και υποστήριξη για την «εκεχειρία των Ολυμπιακών Αγώνων» του Macron.
Όμως, σε αντίθεση με τα αλκοολούχα ποτά του Macron, οι προσφορές του Xi πιθανότατα δεν θα τύχουν της ίδιας υποδοχής. Κατά τη διάρκεια της διήμερης κρατικής επίσκεψης του Κινέζου ηγέτη που ξεκίνησε τη Δευτέρα, ο Macron ήλπιζε να αμβλύνει τη στάση του Πεκίνου σε πολλά βασικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένων των εμπορικών ανισορροπιών και της «χωρίς όρια» συνεργασίας της χώρας με τη Ρωσία.
Αυτό που πήρε ο Macron ήταν ένας «βαρήκοος» Xi, ο οποίος είτε αρνήθηκε ότι υπήρχαν προβλήματα ή πρόσφερε μέτριες παραχωρήσεις που απαιτούσαν ελάχιστες θυσίες από την πλευρά της Κίνας, είτε υποκειμενική παρουσίαση της εμπλοκής της Κίνας στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας.
Η συνταγή καρότου και μαστιγίου
Όσον αφορά την Ουκρανία, ο Κινέζος ηγέτης επανέλαβε τη δέσμευση του να μην παραδώσει όπλα στην Ρωσία και να «ελέγχει αυστηρά» τις εξαγωγές τεχνικού εξοπλισμού διπλής χρήσης στη Ρωσία – θέσεις που η χώρα του έχει ήδη περιγράψει δημόσια.
Ο Xi ουσιαστικά αντιπαρήλθε την ανησυχία της Δύσης ότι η Κίνα συνέβαλε στη διατήρηση της ρωσικής οικονομίας προμηθεύοντας τη χώρα με καταναλωτικά αγαθά που δεν ήταν πλέον διαθέσιμα από τις δυτικές αγορές λόγω κυρώσεων. Έπειτα, υπάρχει το ζήτημα της κατηγορίας κατά της Κίνας ότι λέει ένα πράγμα αλλά κάνει κάτι άλλο όταν πρόκειται να ρίξει σωσίβιο σε εμπόλεμους εταίρους όπως η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα.
Ο Xi χρησιμοποίησε την πιο έντονη γλώσσα κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του για να προβεί σε συγκαλυμμένη επίθεση κατά της Ουάσιγκτον και της Δύσης γενικά, που κατηγορούν το Πεκίνο για την υποστήριξη του στο Κρεμλίνο καθώς διεξάγει πόλεμο κατά της Ουκρανίας.
«Είμαστε αντίθετοι στη χρήση της κρίσης στην Ουκρανία για να ρίξουμε ευθύνες, να συκοφαντήσουμε μια τρίτη χώρα και να υποκινήσουμε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο», δήλωσε ο Xi τη Δευτέρα. Η αναφορά σε έναν «νέο Ψυχρό Πόλεμο», την ορολογία του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος που χρησιμοποιείται συνήθως για να κατηγορηθεί οποιοσδήποτε γεωπολιτικός ελιγμός της Ουάσιγκτον που αντιπαθεί το Πεκίνο, ενδιέφερε τον Macron, που επιδιώκει να αναπτύξει την Ευρώπη ως μια στρατηγικά αυτόνομη στρατιωτική και οικονομική δύναμη ανεξάρτητη από Κίνα ή Ηνωμένες Πολιτείες. Στο τέλος της πρώτης ημέρας του Xi στο Παρίσι, η διάθεση στα Ηλύσια ήταν συγκρατημένα αισιόδοξη, καθώς αρκετοί σύμβουλοι είδαν μερικές σπίθες ελπίδας στις συνομιλίες, ιδιαίτερα για την Ουκρανία.
Κατά τη διάρκεια κοινών δηλώσεων στον Τύπο, ο Xi ανακοίνωσε ότι υποστηρίζει την έκκληση του Γάλλου προέδρου για «Ολυμπιακή εκεχειρία», την οποία ο Macron είδε ως ευκαιρία «για εργασία για μια βιώσιμη επίλυση των συγκρούσεων με πλήρη σεβασμό του διεθνούς δικαίου».
Όμως με τη Ρωσία να κερδίζει πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία και σύμφωνα με πληροφορίες να προετοιμάζεται για μια επίθεση το καλοκαίρι, η συζήτηση για εκεχειρία κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων ακούγεται σαν ευσεβής πόθος δεδομένης της πραγματικότητας στο έδαφος. Σύμφωνα με τον Marc Julienne, ειδικό στην Κίνα στο think tank IFRI, με έδρα το Παρίσι, η καλή θέληση της Κίνας σε αυτό το θέμα «δεν είναι πραγματικό κέρδος» για τη Γαλλία, καθώς είναι κάτι που το Πεκίνο θέλει ούτως ή άλλως.
«Η υποστήριξη της πρότασης του Γάλλου προέδρου για εκεχειρία κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων είναι συνεπής με την υποστήριξη της Κίνας για μόνιμη κατάπαυση του πυρός», είπε ο Julienne.
Η «σφήνα»
Ο Macron τις τελευταίες εβδομάδες υποστήριξε την άποψη για δημιουργία μιας πιο «ισορροπημένης» εμπορικής σχέσης μεταξύ Ευρώπης και Κίνας και τη Δευτέρα αντιμετώπισε αυτό το θέμα κατά μέτωπο κατά τη διάρκεια τριμερών συνομιλιών με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ursula von der Leyen.
Επίσης, επισήμανε ως νίκη την αναστολή των προληπτικών δασμών για τα γαλλικά κονιάκ. Επαίνεσε τον Xi «για τη διαφάνεια του όσον αφορά τα προσωρινά μέτρα για το γαλλικό κονιάκ και την επιθυμία του να μην εφαρμοστούν». Όμως, αυτό που δεν είπε ο Xi είναι ότι είναι κατά των δασμών στο γαλλικό κονιάκ, τελεία και παύλα. Αντίθετα, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας ανέφερε ότι ο Xi αρνήθηκε το λεγόμενο «πρόβλημα της πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας της Κίνας».
Ο Xi μπορεί επίσης να κατάφερε να δημιουργήσει μια σφήνα μεταξύ του Macron, της von der Leyen και του Olaf Scholz. Η απουσία του Γερμανού Καγκελαρίου ήταν ο ελέφαντας στην αίθουσα, καθώς οι αναλυτές υπέθεσαν ότι μπορεί να μην παρευρέθηκε για να μην διακινδυνεύσει να τροφοδοτήσει την οργή του Πεκίνου για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Αυτές οι πραγματικότητες διευκολύνουν τον Xi να «αγνοήσει» την von der Leyen, σημείωσε ο αναλυτής εξωτερικής πολιτικής Ulrich Speck. «Εφόσον τόσο ο Scholz όσο και ο Macron είναι φιλόξενοι με τον Xi, προσπαθώντας να εμβαθύνουν τις οικονομικές σχέσεις και να μετριάσουν την κριτική για γεωπολιτικά ζητήματα, τα μηνύματα που στέλνει η von der Leyen δεν είναι πολύ αξιόπιστα», συμπέρανε ο Speck.
