Το ισπανικό κοινοβούλιο ενέκρινε οριστικά τη νομιμοποίηση της ευθανασίας και της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας και έτσι η Ισπανία γίνεται μια από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο και η τέταρτη στην Ευρώπη που επιτρέπει σε έναν ασθενή που πάσχει από ανίατη ή εκφυλιστική νόσο να πεθάνει βάζοντας τέλος στα δεινά του.
Ο νόμος, που αποτελούσε προτεραιότητα για την κυβέρνηση του Πέδρο Σάντσεθ, θα τεθεί σε ισχύ τον Ιούνιο και εγκρίθηκε χάρη στις ψήφους των βουλευτών της αριστεράς και του κέντρου με ευρεία πλειοψηφία 202 από τους 350 βουλευτές. Οι 141 βουλευτές της δεξιάς και της άκρας δεξιάς ψήφισαν κατά και 2 απείχαν.
«Σήμερα είναι μία σημαντική ημέρα: βαδίζουμε προς την αναγνώριση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Βαδίζουμε προς μία κοινωνία πιο ανθρώπινη και δίκαιη για τους ανθρώπους που υποφέρουν και για τις οικογένειές τους» δήλωσε η υπουργός Υγείας Καρολίνα Νταρίας ενώπιον των βουλευτών.
Ο ισπανικός νόμος νομιμοποιεί την ευθανασία, όταν ο γιατρός προκαλεί τον θάνατο του ασθενούς, καθώς και την ιατρικά υποβοηθούμενη αυτοκτονία, όταν ο ασθενής λαμβάνει μόνος του τη δόση ενός σκευάσματος που θα του προκαλέσει τον θάνατο.
Αυστηροί όροι
Ο ισπανικός νόμος προβλέπει ότι κάθε άνθρωπος που πάσχει από σοβαρή και ανίατη ασθένεια ή από χρόνιους πόνους που τον φέρνουν σε θέση αδυναμίας μπορεί να ζητήσει τη βοήθεια του ιατρικού σώματος για να πεθάνει και να αποφύγει τα αβάστακτα δεινά.
Το άτομο, Ισπανός πολίτης ή κάτοικος της Ισπανίας, θα πρέπει να έχει πλήρη πνευματική ικανότητα και συνείδηση όταν διατυπώνει το αίτημα, που πρέπει να γίνει γραπτά και να επαναληφθεί σε 15 ημέρες.
Ο γιατρός μπορεί να απορρίψει το αίτημα αν θεωρήσει ότι δεν εκπληρώνονται τα αναγκαία κριτήρια. Το αίτημα πρέπει να εγκριθεί και από άλλον γιατρό και να λάβει την τελική έγκριση επιτροπής αξιολόγησης.
Επιπλέον, οποιοσδήποτε επαγγελματίας της υγείας μπορεί να προβάλει «αντίρρηση συνειδήσεως» και να αρνηθεί να συμμετάσχει στη διαδικασία, την οποία αναλαμβάνει το εθνικό σύστημα υγείας.
«Mar adentro»
Το θέμα της ευθανασίας απασχολούσε τον δημόσιο διάλογο στην Ισπανία, που βρίσκεται στην τέταρτη θέση παγκοσμίως ως προς το προσδόκιμο ζωής, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και βρέθηκε στο προσκήνιο από τότε που ο τετραπληγικός Ραμόν Σαμπέδρο κατέγραψε την υποβοηθούμενη αυτοκτονία του το 1998, αφού τα δικαστήρια του αρνήθηκαν το δικαίωμα στον θάνατο.
Η ιστορία του μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο στην πολυβραβευμένη ταινία «Mar adentro» (Η Θάλασσα μέσα μου, 2004).
«Είναι μια νίκη για τους ανθρώπους που θα μπορέσουν να επωφεληθούν και επίσης για τον Ραμόν», δήλωσε στο AFP Η Ραμόνα Μανέιρο, η φίλη του Ραμόν Σαμπέδρο που τον βοήθησε να πεθάνει.
Άλλη υπόθεση που απασχόλησε την ισπανική κοινή γνώμη, ο Λουίς Μόντες, ο αναισθησιολόγος που βοήθησε 73 ασθενείς σε καταληκτικό στάδιο να πεθάνουν. Η ισπανική δικαιοσύνη έκλεισε οριστικά τον φάκελο του 2007.
Πρόσφατα, το 2019, ο Άνχελ Χερνάντεθ συνελήφθη διότι βοήθησε τη γυναίκα του που υπέφερε από σκλήρυνση κατά πλάκας να πεθάνει. Περιμένει να δικαστεί.
Σχεδόν το 90% των Ισπανών έχουν ταχθεί υπέρ της νομιμοποίησης της ευθανασίας, σύμφωνα με δημοσκόπηση του 2019. Η δεξιά, η άκρα δεξιά και η καθολική εκκλησία είναι αντίθετες στη νομιμοποίηση της ευθανασίας.
Ο Ραφαέλ Μποτέγια, 35χρονος Ισπανός που είναι παράλυτος από τον λαιμό και κάτω έπειτα από τροχαίο στα 19 του χρόνια, δήλωσε στο Reuters ότι είναι ανακουφισμένος από την ψήφιση του νόμου που του δίνει την επιλογή σε περίπτωση που θα τη χρειαστεί.
«Αν για κάποιον λόγο κάποιος έχει κουραστεί να ζει, κανείς δεν έχει τη δύναμη να του πει “Όχι, θα ζήσεις γιατί οι ψηφοφόροι μου ή η ιδεολογία μου λένε το αντίθετο» είπε.
Έξω από την έδρα του κοινοβουλίου, μαζί με τους διαδηλωτές υπέρ του δικαιώματος σε έναν αξιοπρεπή θάνατο, η Ασούν Γκόμεθ Μπουένο, ο σύζυγος της οποίας υπέφερε από σκλήρυνση κατά πλάκας και πέθανε στα 50 του χρόνια αφού υπέφερε επί πολλά χρόνια, δήλωσε ανακουφισμένη: «Με έλεγαν δολοφόνο διότι ήθελα να βοηθήσω τον άντρα μου να σταματήσει να υποφέρει».
Το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο και η Ολλανδία έχουν ήδη νομιμοποιήσει την ευθανασία. Αντίστοιχο σχέδιο ματαιώθηκε τη Δευτέρα στην Πορτογαλία, όταν το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματικό νομοσχέδιο που είχε λάβει την έγκριση του κοινοβουλίου.
