Όλα τα βλέμματα του πλανήτη είναι στραμμένα στην Κριμαία λόγω των ραγδαίων εξελίξεων, με τη ρωσική αρκούδα να βρυχάται και να παίρνει θέση μάχης.

Μια μικρή παραλιακή πόλη, η Γιάλτα της Κριμέας, έγινε ευρέως γνωστή πολλά χρόνια νωρίτερα και έχει αποτυπωθεί στην παγκόσμια συνείδηση ως η περιοχή όπου διεξήχθη η σημαντικότερη αναμέτρηση αντιπάλων στη διεθνή σκακιέρα.

Mέσ’ από τα ερείπια του πολέμου αρχίζει να αναδύεται ο νέος κόσμος… Τραγική ειρωνεία. Ακριβώς 69 χρόνια μετά, η σκιά του πολέμου απλώνεται βαριά πάνω από την Κριμαία. Το 1945 ο πόλεμος έδινε σκυτάλη στην ειρήνη. Το 2014 ουδείς μπορεί να πει με ακρίβεια τι ξημερώνει…

Η Διάσκεψη της Γιάλτας και η μοιρασιά…

Κατά το χρονικό διάστημα από 4 έως 11 Φεβρουαρίου του 1945 ο πρόεδρος των ΗΠΑ Φραγκλίνος Ρούζβελτ, ο ηγέτης της ΕΣΣΔ Ιωσήφ Στάλιν και ο Βρετανός πρωθυπουργός σερ Ουίνστον Τσώρτσιλ, οι τρεις νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, συναντήθηκαν στην Γιάλτα της Ουκρανίας για την πραγματοποίηση της δεύτερης συνόδου κορυφής (είχε προηγηθεί ανάλογη διάσκεψη στην Τεχεράνη από τις 28 Νοεμβρίου έως την 1η Δεκεμβρίου του 1943).

Η συνάντηση αυτή έμεινε στην ιστορία ως «Η Διάσκεψη της Γιάλτας», καθώς πραγματοποιήθηκε στο μέγαρο της Λιβάντια (Livadia), κοντά στην πόλη της Κριμαίας. Η σύνοδος αυτή θεωρήθηκε μεγάλης σπουδαιότητας, κυρίως λόγω των διαπραγματεύσεων των «Τριών Μεγάλων» («The Big Three», όπως ήταν η προσωνυμία τους), και είχε να κάνει με τη μεταπολεμική πολιτική που θα ακολουθούσαν στις χώρες που είχε καταλάβει η ναζιστική Γερμανία αλλά και με την τύχη των χωρών που είχαν συμμαχήσει μαζί της.

Ο Ρούζβελτ επιθυμούσε η σύνοδος να πραγματοποιηθεί σε κάποιο μέρος της Μεσογείου, αλλά ο Στάλιν επέμενε ότι οι γιατροί του δεν του επέτρεπαν μεγάλα ταξίδια, οπότε ο Ρούζβελτ υποχώρησε – παρότι η υγεία του ήταν πολύ περισσότερο κλονισμένη. Έτσι, επί επτά ημέρες οι αρχηγοί των κρατών νικητών καθόριζαν τη μορφή που θα είχε ο μεταπολεμικός κόσμος.

Για καθέναν από τους ηγέτες η διάσκεψη είχε εξαιρετική σημασία. Ο πόλεμος όδευε προς το τέλος του, καθώς ο Κόκκινος Στρατός απείχε μόλις 100 χλμ. από το Βερολίνο, και η κατάρρευση της γερμανικής κυριαρχίας ήταν ζήτημα χρόνου. Οι Άγγλοι ήθελαν να περισώσουν ό,τι ήταν δυνατόν από την προπολεμική «υγειονομική ζώνη» γύρω από την ΕΣΣΔ, ενώ τις ΗΠΑ τις απασχολούσε κυρίως ο παράγοντας Ιαπωνία και ο Ειρηνικός Ωκεανός αλλά και η είσοδος της ΕΣΣΔ στον πόλεμο κατά της Ιαπωνίας, κάτι που το επιθυμούσαν διακαώς.

Έτσι, λοιπόν, στη Διάσκεψη της Γιάλτας:

• Επισημοποιήθηκε η πρόθεση για τη δημιουργία του ΟΗΕ.
• Απορρίφθηκε η πρόταση των Τσώρτσιλ και Ρούζβελτ για διαμελισμό της Γερμανίας.
• Αποφασίστηκε η εκμηδένιση του γερμανικού μιλιταρισμού και ναζισμού, για να μην μπορέσει ξανά η Γερμανία να απειλήσει την παγκόσμια ειρήνη.

Ο κόσμος είχε μοιραστεί…

Ωστόσο, αν και ο καθένας θα μπορούσε να σκεφτεί ότι η εποχή της Συμφωνίας της Γιάλτας έχει περάσει ανεπιστρεπτί, το φάντασμα της Γιάλτας στην Κριμαία τούς υπενθυμίζει το αντίθετο…