Να σταματήσουν προσωρινά οι ενταξιακές συνομιλίες με την Τουρκία εξαιτίας της «δυσανάλογης» αντίδρασης της Άγκυρας στην αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος του Ιουλίου ζήτησαν την Παρασκευή οι ευρωβουλευτές. Οι κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ωστόσο δεν θα ανταποκριθούν πιθανότητα στο ψήφισμα, το οποίο δεν είναι δεσμευτικό.
Οι ευρωβουλευτές χαρακτηρίζουν το ψήφισμα «ένα συμβολικό πάγωμα» στις διαπραγματεύσεις για το ενδεχόμενο ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε., το οποίο πλέον φαντάζει ως κάτι πολύ μακρινόΤο Ευρωκοινοβούλιο έχει εξεγερθεί εναντίον των μαζικών συλλήψεων στην Τουρκία, με τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ να δηλώνει ότι «δεν μπορούμε να συνεχίσουμε σαν να μην τρέχει τίποτα».
Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ψήφισαν με πολύ μεγάλη πλειοψηφία υπέρ του μη δεσμευτικού αιτήματος για πάγωμα των διαπραγματεύσεων, το οποίο απευθύνουν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών.
Αναλυτικά οι ψήφοι διαμορφώθηκαν ως εξής: 479 υπερ, 37 κατά και 107 αποχές.
Υπογραμμίζεται ότι το αίτημα δεν είναι δεσμευτικό, καθώς το Ευρωκοινοβούλιο δεν έχει αποφασιστικό ρόλο στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις με υποψήφια κράτη-μέλη. Βασίζεται όμως στην πρόβλεψη της παραγράφου 5 του διαπραγματευτικού πλαισίου, που ορίζει ότι «σε περίπτωση σοβαρής και διαρκούς παραβίασης στην Τουρκία των αρχών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου, στις οποίες εδράζεται η Ένωση, η Επιτροπή, με δική της πρωτοβουλία ή κατόπιν αιτήματος του ενός τρίτου των κρατών μελών, συνιστά την αναστολή των διαπραγματεύσεων και προτείνει τους όρους για ενδεχόμενη επανάληψή τους».
«Το Ευρωκοινοβούλιο καταδικάζει εμφατικά τα δυσανάλογα μέτρα καταστολής που επιβλήθηκαν στην Τουρκία μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα τον Ιούλιο», αναφέρει το ψήφισμα, ενώ σε άλλο σημείο επανέλαβε τη δέσμευση «να παραμείνει η Τουρκία προσδεδεμένη στην Ε.Ε.».
«Κόκκινο πανί» φαίνεται να είναι η πιθανή επαναφορά της θανατικής ποινής από την τουρκική κυβέρνηση, η οποία, σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, «θα οδηγούσε αναγκαστικά σε επίσημη διακοπή της ενταξιακής διαδικασίας, καθώς η κατηγορηματική απόρριψη της θανατικής ποινής αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του κεκτημένου της Ένωσης».
Η δυσαρέσκεια απέναντι στην Τουρκία και τις πρακτικές της έχει ενταθεί μέσα στο 2016, με την Αυστρία να καλεί πρώτη για πλήρες «πάγωμα» των διαπραγματεύσεων για ένταξη.
Η Γερμανία, η Γαλλία και αρκετά ακόμα κράτη-μέλη αντιθέτως τάσσονται υπέρ μετριοπαθών λύσεων και στηρίζουν τη συνέχιση της υπάρχουσας κατάστασης, φοβούμενα πως μία πλήρης ρήξη θα οδηγήσει στην ακύρωση της συμφωνίας για το προσφυγικό, οδηγώντας σε ανεξέλεγκτα προσφυγικά κύματα προς την Ε.Ε.
Μάλιστα η αρχηγός των Πρασίνων, Ευρωβουλευτής και υποψήφια πρόεδρος της Κομισιόν, Σκα Κέλλερ, δήλωσε βγαίνοντας από την ψηφοφορία: «Η συμφωνία με την Τουρκία είναι ένα εργαλείο εναντίον μας που μόνοι μας παραχωρήσαμε στον Ερντογάν».
Οι αρχηγοί των κρατών-μελών έχουν προγραμματίσει να συζητήσουν το θέμα της Τουρκίας στην επόμενη τακτική Σύνοδο στις Βρυξέλλες που θα πραγματοποιηθεί στις 15 και 16 Δεκεμβρίου.
Αξίζει να σημειωθεί πως στο ψήφισμα, ύστερα από πρωτοβουλία του Μανώλη Κεφαλογιάννη, προστέθηκε τροπολογία σύμφωνα με την οποία οι ευρωβουλευτές εκφράζουν «την έντονη ανησυχία τους για τις δηλώσεις που αμφισβητούν τη Συνθήκη της Λωζάννης, η οποία καθορίζει τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας και έχει συμβάλλει στη διασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας στην περιοχή επί σχεδόν ένα αιώνα».
Ακολουθεί η ανακοίνωση Τύπου του Ευρωκοινοβουλίου με τίτλο «Πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με Τουρκία μέχρι να αρθούν τα μέτρα καταστολής ζητά το ΕΚ»:
«Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν με ψήφισμα που υιοθέτησαν την Πέμπτη 24 Νοεμβρίου την προσωρινή αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. Επανέλαβαν παράλληλα τη δέσμευση «να παραμείνει η Τουρκία προσδεδεμένη στην ΕΕ». Δεσμεύθηκαν επίσης να επανεξετάσουν τη θέση τους όταν αρθούν τα «δυσανάλογα μέτρα» που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της κατάστασης έκτακτης ανάγκης στην Τουρκία.
Το ΕΚ επισημαίνει στο ψήφισμά του ότι «η Τουρκία αποτελεί σημαντικό εταίρο της ΕΕ», υπογραμμίζει ωστόσο ότι «στο πλαίσιο μιας εταιρικής σχέσης πρέπει να υπάρχει εκατέρωθεν πολιτική βούληση για συνεργασία και η Τουρκία δεν επιδεικνύει αυτή την πολιτική βούληση, δεδομένου ότι οι ενέργειες της κυβέρνησης εκτρέπουν ακόμη περισσότερο την Τουρκία από την ευρωπαϊκή της πορεία».
Μια προσωρινή διακοπή των διαπραγματεύσεων θα είχε ως αποτέλεσμα να παγώσουν οι σημερινές συνομιλίες, να μην ανοίξει κανένα κεφάλαιο και να μην αναληφθούν νέες πρωτοβουλίες σε σχέση με το διαπραγματευτικό πλαίσιο της ΕΕ για την Τουρκία.
Η θανατική ποινή, κόκκινη γραμμή για το ΕΚ
Η επαναφορά της θανατικής ποινής από την τουρκική κυβέρνηση θα οδηγούσε αναγκαστικά σε επίσημη διακοπή της ενταξιακής διαδικασίας, σημειώνουν οι ευρωβουλευτές, και προσθέτουν ότι «η κατηγορηματική απόρριψη της θανατικής ποινής αποτελεί ουσιώδες στοιχείο του κεκτημένου της Ένωσης».
Το ΕΚ καταδικάζει απερίφραστα τα δυσανάλογα μέτρα καταστολής που εφαρμόζονται στην Τουρκία μετά το αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα του Ιουλίου 2016. Τα μέτρα αυτά «παραβιάζουν βασικά δικαιώματα και ελευθερίες που προστατεύονται από το τουρκικό σύνταγμα» υπογραμμίζουν οι ευρωβουλευτές.
Ιστορικό
Η παράγραφος 5 του διαπραγματευτικού πλαισίου ορίζει ότι, «σε περίπτωση σοβαρής και διαρκούς παραβίασης στην Τουρκία των αρχών της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου, στις οποίες εδράζεται η Ένωση, η Επιτροπή, με δική της πρωτοβουλία ή κατόπιν αιτήματος του ενός τρίτου των κρατών μελών, συνιστά την αναστολή των διαπραγματεύσεων και προτείνει τους όρους για ενδεχόμενη επανάληψή τους».
Το μη νομοθετικό ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου εγκρίθηκε με 479 ψήφους υπέρ, 37 κατά και 107 αποχές. Το ψήφισμα δεν είναι νομικά δεσμευτικό, καθώς το ΕΚ δεν έχει επίσημο ρόλο στην αρχική ενεργοποίηση των μηχανισμών αυτών. Θα πρέπει, ωστόσο, να ενημερωθεί σε περίπτωση που ληφθεί μία τέτοια απόφαση.»
Αντιδράσεις από την Άγυκρα
«Το λέω εκ των προτέρων, αυτή η ψηφοφορία, όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμά της, δεν έχει καμία αξία για εμάς» δήλωσε ο Ερντογάν στον Οργανισμό Ισλαμικής Διάσκεψης, ενώ προειδοποίησε πως η Ένωση θα πρέπει «να είναι έτοιμη να αντιμετωπίσει τις συνέπειες» μιας τέτοιας επιλογής.
Μία ημέρα νωρίτερα ο Ερντογάν είχε δηλώσει πως «η Τουρκία δεν θα ενταχθεί στην Ε.Ε. με κάθε κόστος», προτείνοντας ως εναλλακτική την ένταξη της χώρας στην οικονομική και αμυντική συμμαχία «Σανγκάι 5», στην οποία τα νήματα κινούν Ρωσία και Κίνα.
Διαβάστε επίσης:
