Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Οι συνέπειες των ευρωπαϊκών εκλογών και οι επικείμενες γερμανικές εκλογές εμπόδισαν το μπλοκ από το να κάνει δουλειά. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσει να αγωνίζεται για να βοηθήσει την Ουκρανία, αφήνοντας άλλες παγκόσμιες δυνάμεις να αντιμετωπίσουν την εισβολή της Ρωσίας – καθώς πλησιάζουν οι μοιραίες εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πρώτον, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ παρέλυσαν από τις ευρωπαϊκές εκλογές. Τώρα, το μπλοκ προβλέπει άλλον έναν χρόνο στασιμότητας, καθώς οι γραφειοκράτες της ΕΕ αναμένουν τα αποτελέσματα των γερμανικών εκλογών το φθινόπωρο του 2025. Διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ δήλωσαν πως ανησυχούν ότι οι Βρυξέλλες έχουν κολλήσει σε μια αποτελμάτωση εδώ και μήνες.
Στις Βρυξέλλες, υπάρχει μια σαφής έλλειψη επείγοντος, θρηνούσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ, με τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα σε θέση γραφειοκρατικού reset για μεγάλο μέρος του έτους.
Οι ευρωπαϊκές εκλογές σε ολόκληρη την ήπειρο για την εκλογή 720 μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρέλυσαν τις Βρυξέλλες για το πρώτο εξάμηνο του 2024. Τα θεσμικά όργανα των Βρυξελλών σταμάτησαν καθώς η Ursula von der Leyen, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έκανε εκστρατεία για δεύτερη θητεία και περίμενε την έγκριση από τη Βουλή (κέρδισε και εγκρίθηκε). Τώρα, περιμένει από το Κοινοβούλιο να εγκρίνει την ομάδα των 26 επιτρόπων (ένας από κάθε χώρα μέλος), για να ηγηθεί του εκτελεστικού βραχίονα της ΕΕ. Η ομάδα της πρόκειται να φτάσει επιτέλους στα γραφεία της την 1η Δεκεμβρίου, μόνο και μόνο για να ξεκουραστεί για τις διακοπές των Χριστουγέννων.
«Το λιγότερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε είναι να δημιουργήσουμε μια νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή μέχρι τις εκλογές στις ΗΠΑ», είπε διπλωμάτης της ΕΕ στον οποίο, όπως και άλλοι που αναφέρονται στο άρθρο – όπου δόθηκε το δικαίωμα της ανωνυμίας για να μιλήσει με ειλικρίνεια.
Ενώ η υποψήφια των Δημοκρατικών Kamala Harris έχει δεσμευτεί να συνεχίσει τη στρατιωτική, πολιτική και οικονομική υποστήριξη του προέδρου των ΗΠΑ Joe Biden στην Ουκρανία, είναι λιγότερο βέβαιο ότι το ίδιο μπορεί να ειπωθεί εάν ο Donald Trump αναλάβει την εξουσία τον Νοέμβριο. Σε πρόσφατες προεκλογικές εκδηλώσεις, ο Trump προέτρεψε την Ουκρανία να συνάψει συμφωνία με τη Ρωσία για τον τερματισμό του πολέμου και μάλιστα απείλησε να σταματήσει τη βοήθεια των ΗΠΑ στην Ουκρανία, εάν επανεκλεγεί.
Ενώ η ΕΕ ετοιμάζει δάνειο περίπου 35 δις ευρώ στην Ουκρανία, το Κίεβο συνεχίζει να αγωνίζεται να βρει ανθρώπινο δυναμικό και πυρομαχικά για να αμυνθεί. Το κατεστραμμένο ηλεκτρικό του δίκτυο, το οποίο έχει δεχθεί πολλές φορές επίθεση από ρωσικά drones και πυραύλους, θα χρειαστεί να ανοικοδομηθεί πριν από το χειμώνα. Εν τω μεταξύ, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε αύξηση 25% στις αμυντικές δαπάνες το 2025, οδηγώντας τες σε νέο μετασοβιετικό υψηλό. Ακόμη και όταν δημιουργηθεί η νέα Επιτροπή, το παιχνίδι αναμονής θα συνεχιστεί. Αντί να σπεύσει και να επιστρέψει στη χάραξη πολιτικής, μια από τις μεγάλες δυνάμεις του μπλοκ θα μπει εμπόδιο.
Γερμανικές καθυστερήσεις
Η ΕΕ πρέπει να συντάξει την πρότασή της για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό της από το 2028 και μετά, που θα επηρεάσει τα πάντα, από τη γεωργία έως τη στήριξη της Ουκρανίας. Όμως αυτό είναι πιθανό να αναβληθεί για μετά τις εκλογές της Γερμανίας το φθινόπωρο του 2025. Για τη λιτή Γερμανία, η επέκταση του προϋπολογισμού της ΕΕ ή η έκδοση κοινού χρέους είναι εξαιρετικά ευαίσθητα ζητήματα μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που έκρινε ότι η χρήση υπολειπόμενων μετρητών από το ταμείο Covid, για άλλους σκοπούς δεν ήταν νόμιμη.
Έτσι, η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομική δύναμη εντός της ΕΕ, είναι πολιτικά παράλυτη ενόψει των εκλογών του Σεπτεμβρίου 2025, ειδικά όταν πρόκειται για αποφάσεις για μεγαλύτερο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, οι Γερμανοί υποψήφιοι θα αναγκαστούν να απορρίψουν την πρόταση της Επιτροπής, η οποία είναι πιθανό να ζητήσει μεγαλύτερο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, προειδοποίησαν ανώτεροι διπλωμάτες της ΕΕ. Αν οι τρέχουσες δημοσκοπήσεις είναι σωστές, η πιο δημοσιονομικά συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (μέλος της οποίας είναι η von der Leyen) θα μπορούσε να επιστρέψει στην εξουσία.
Η ΕΕ χρειάζεται ομοφωνία για να εγκρίνει τον προϋπολογισμό της και θα ήταν αδύνατο να συμφωνηθεί χωρίς την έγκριση της πλουσιότερης χώρας του μπλοκ. «Όλοι βρίσκονται σε κατάσταση αναμονής και ακριβώς όταν όλοι νομίζουν ότι μπορούν να ξεκινήσουν, η προσοχή θα στραφεί στο Βερολίνο», δήλωσε ένας αξιωματούχος της ΕΕ, αναφερόμενος στις γερμανικές εκλογές.
Ορισμένοι ειδικοί λένε ότι οι επιλογές της ΕΕ πολιτικοποιούνται ολοένα και περισσότερο στις εσωτερικές εκλογές της Γερμανίας, γι’ αυτό οι πολιτικοί θέλουν να αποφύγουν οποιεσδήποτε αποφάσεις πριν από τη μεγάλη ψηφοφορία. «Το πιο πιθανό θύμα αυτού θα είναι οι διαπραγματεύσεις (του προϋπολογισμού) και οι όποιες συζητήσεις για κοινό δανεισμό της ΕΕ», δήλωσε ο Nicolai von Ondarza, πολιτικός επιστήμονας στο Γερμανικό Ινστιτούτο Διεθνών Υποθέσεων και Υποθέσεων Ασφάλειας.
«Δεν μπορούμε να έχουμε καμία απόφαση για νέους φόρους ή νέα χρηματοδότηση μέχρι την ψηφοφορία» στη Γερμανία, δήλωσε ένας δεύτερος διπλωμάτης της ΕΕ. Μια καθυστέρηση θα επιτρέψει επίσης στην Επιτροπή να κατανοήσει την κατεύθυνση των προτάσεων δαπανών της νέας γερμανικής κυβέρνησης, οι οποίες θα θίξουν πολιτικά ευαίσθητα ζητήματα, όπως η έκδοση κοινού χρέους – στο οποίο η Γερμανία αντιτίθεται εδώ και πολύ καιρό – για τη χρηματοδότηση της ευρωπαϊκής άμυνας.
Ο πρώην επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Mario Draghi πρότεινε πρόσφατα στην έκθεση του την άμεση έκδοση κοινού χρέους για τη χρηματοδότηση γρήγορων μεταρρυθμίσεων για να μπορέσει η ΕΕ να συμβαδίσει με την Ουάσιγκτον και το Πεκίνο, αλλά η πρόταση έλαβε ένα «nein» από τον Christian Lindner, τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών.
Υπάρχει κάτι που να ταρακουνήσει την ΕΕ σε δράση;
Ακόμη και αφότου ο φιλοευρωπαϊστής πρωθυπουργός της Πολωνίας Donald Tusk ανέλαβε την εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ από τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Viktor Orban τον Ιανουάριο, οι διπλωμάτες προειδοποίησαν ότι ενδέχεται να μην είναι σε θέση να μετακινήσει τη βελόνα εάν το Βερολίνο βρίσκεται σε λειτουργία προεκλογικής καμπάνιας.
«Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πώς μπορούμε να λάβουμε μια απόφαση για τις δαπάνες άμυνας πριν από τις (γερμανικές) εκλογές», δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ. Οι διπλωμάτες της Ανατολικής Ευρώπης φοβούνται ότι η Ευρώπη φαίνεται να αντιδρά αντί να ενεργεί. «Αυτή τη φορά η αντίδραση μπορεί να έρθει πολύ αργά», είπε ένας από αυτούς. Όμως αυτή η έκκληση είναι πιθανό να πέσει στο κενό.
Το μόνο πράγμα που μπορεί να προκαλέσει σοκ στην Ευρώπη και να την ταρακουνήσει από τη νάρκη της είναι εάν ο Trump αποσυρθεί από το ΝΑΤΟ, δήλωσε ο Mujtaba Rahman του Ομίλου Eurasia, μιας εταιρείας συμβούλων. «Δεν νομίζω ότι ακόμη και ένα ειρηνευτικό σχέδιο που θα επέβαλε ο Trump στην Ουκρανία θα ήταν αρκετό για να κινητοποιήσει τους Ευρωπαίους να αναζητήσουν κοινή χρηματοδότηση για την ευρωπαϊκή ασφάλεια και άμυνα», είπε. «Η κρίση θα έπρεπε να είναι υπαρξιακή».
Πηγή: POLITICO
