Αν δεν είχε χαθεί πολύτιμος χρόνος λόγω κομματικής ευθυνοφοβίας και συλλογικής ανευθυνότητας στα τέλη του 2019 στο Ουχάν της Κίνας, ίσως τα πράγματα να είχαν εξελιχθεί εντελώς διαφορετικά με την πανδημία του Covid-19. Οι κομματικοί κομισάριοι απέκρυψαν συστηματικά, μεθοδικά και συνειδητά τα στοιχεία που έδειχναν τη σοβαρότητα της κατάστασης, αλλά και την επικινδυνότητα του νέου κορωνοϊού.
Όταν το κινεζικό κράτος αναγκάστηκε να δημοσιοποιήσει την κατάσταση, ήδη ήταν αργά. Πέντε εκατομμύρια 
Στις 4 Μαρτίου 2019, ο Gao Fu είναι ένας ακόμα επιστήμονας γεμάτος από ακλόνητες βεβαιότητες. «Στο μέλλον θα εμφανιστούν και άλλοι ιοί σαν εκείνον του SARS (οξύ σύνδρομο του αναπνευστικού που εμφανίστηκε το 2003), αλλά σίγουρα δεν πρόκειται να υπάρξει άλλη επιδημία ανάλογης σοβαρότητας και επικινδυνότητας» είχε αναφέρει ο γενικός διευθυντής του κέντρου πρόβλεψης λοιμώξεων κατά τη διάρκεια μιας συνάντησης στο Πεκίνο. Η παρέμβαση αυτή, καθώς και η βεβαιότητα που εξέπεμπε συνέπεσαν με την έναρξη των εργασιών της ολομέλειας του κινεζικού κοινοβουλίου.
Από το 2004 ένα απόλυτα ψηφιοποιημένο σύστημα αναφοράς λοιμωδών ασθενειών επιτρέπει σε κάθε νοσοκομείο να ενημερώνει σε πραγματικό χρόνο το Πεκίνο για τον εντοπισμό κάποιου περίεργου περιστατικού, αλλά και να ολοκληρώνει μέσα σε ελάχιστες ώρες τον πρώτο κύκλο εξετάσεων και ταυτοποίησης. «Καταφέραμε να σχεδιάσουμε και να κατασκευάσουμε ένα πολύ καλό δίκτυο εντοπισμού λοιμωδών νόσων. Εάν ένας τέτοιος ιός εμφανιστεί, θα τον μπλοκάρουμε. Εξάλλου αυτό το σύστημα απέδειξε στην πράξη τις δυνατότητές του. Κοιτάξτε τι συνέβη με τον ιό MERS (έναν κορωνοϊό ο οποίος εμφανίστηκε στη Μέση Ανατολή το 2012). Ένας Κορεάτης τουρίστας που έφτασε στην Κίνα ήταν φορέας. Τον εντοπίσαμε αμέσως και τον απομονώσαμε. Για λόγους απλής σύγκρισης αναφέρουμε ότι στη Νότια Κορέα την ίδια περίοδο καταγράφηκαν 186 κρούσματα κορωνοϊού MERS και 32 νεκροί» εξηγούσε με σχετική υπερηφάνεια ο Gao Fu. Θυμίζουμε ότι ήταν 4 Μαρτίου του 2019.
Όμως στις 30 Δεκεμβρίου του 2019, αρκετούς μήνες μετά, ο Gao Fu, λίγο πριν κοιμηθεί, άρχισε να σερφάρει στον υπολογιστή, όπως έκανε κάθε βράδυ άλλωστε, για να επισκεφθεί μερικά εξειδικευμένα φόρουμ ώστε να διαπιστώσει ότι η κατάσταση βρίσκεται υπό έλεγχο. Αυτός ο γιατρός, ο επιστήμονας, ο επικεφαλής ενός οργανισμού που απασχολεί 2.000 άτομα, ξαφνικά αντιμετώπισε κάτι το πρωτόγνωρο. Το απόλυτο σοκ. Στην πόλη Ουχάν κάποιοι γιατροί είχαν αρχίσει να συζητούν μεταξύ τους μέσω του διαδικτύου για μια πνευμονία άγνωστης προέλευσης. Ο Gao Fu σήκωσε το τηλέφωνο και επικοινώνησε αμέσως με την επιτροπή υγείας του Ουχάν, η οποία του επιβεβαίωσε τα γεγονότα. Η υπόθεση αφορούσε πάνω από τρία άτομα. Η πληροφορία αυτή θα έπρεπε να είχε φτάσει στο Πεκίνο ήδη, αλλά ο Gao Fu ανακάλυψε ότι κάτι έτρεχε εξωδίκως, θα έλεγε κανείς κατά λάθος. Με λίγα λόγια, το ψηφιακό σύστημα συναγερμού δεν λειτούργησε. Έτσι είχε ανοίξει ο δρόμος για μία από τις σοβαρότερες επιδημίες της σύγχρονης ιστορίας της ανθρωπότητας.
Οι «υπεύθυνοι» και ο πανικός
Την ίδια μέρα, 30 Δεκεμβρίου του 2019, το μεσημέρι, η Άι Φεν, διευθύντρια του τμήματος επειγόντων περιστατικών του κεντρικού νοσοκομείου του Ουχάν, παρακολουθεί ένα βίντεο που δείχνει τους πνεύμονες ενός ασθενούς που έχει προσβληθεί από έναν ιό, όταν ένας συμμαθητής της από την ιατρική σχολή, ο οποίος εργάζεται σε άλλο νοσοκομείο, της στέλνει ένα μήνυμα το οποίο έχει αναρτηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Αποφεύγετε να επισκεφθείτε την αγορά (ζωντανών ζώων) του Huanan. Υπάρχουν πολλά κρούσματα με πυρετό». Η Άι Φεν απαντά: «Είναι αλήθεια;».
Μετά από συνεννόηση με τον ομόλογό της του πνευμονολογικού τμήματος του νοσοκομείου, η Άι Φεν στέλνει ένα βίντεο και μια φωτογραφία της ιατρικής αναφοράς με τις εξετάσεις στον συμμαθητή της από την ιατρική σχολή που την είχε πρωτοειδοποιήσει, καθώς και στους γιατρούς του τμήματός της. Στο μήνυμά της, μέσω υπολογιστή προφανώς, οι δύο λέξεις «Κορωνοϊός-SARS» είναι περικυκλωμένες με κόκκινο μελάνι. Το μήνυμα αυτό κυκλοφορεί παντού. Ένας οφθαλμολόγος του κεντρικού νοσοκομείου, ο Li Wenliang, μετέδωσε το μήνυμα σε καμιά εκατοστή συναδέλφους του με την εξής αναφορά: «Επτά κρούσματα SARS επιβεβαιώθηκαν στην αγορά του Huanan». Αυτό το μήνυμα πέφτει στα χέρια ή μάλλον στην αντίληψη του Gao Fu, του μεγαλογιατρού στο Πεκίνο, που έχει στήσει το δίκτυο προειδοποίησης που θα λειτουργούσε τόσο άψογα. Στις 31 Δεκεμβρίου ο Gao Fu στέλνει εννέα άτομα στο Ουχάν με την πρωινή πτήση των 06:45 προκειμένου να πληροφορηθούν και στη συνέχεια να ελέγξουν την κατάσταση.
Στην πρωτεύουσα της επαρχίας Χουμπέι τα προβλήματα έχουν ήδη αρχίσει για τη διευθύντρια των επειγόντων περιστατικών Άι Φεν. Στις 30 Δεκεμβρίου, στις 22:20 το βράδυ, η επιτροπή υγείας της πόλης τής στέλνει ένα μήνυμα: «Δεν πρέπει να διαδώσετε αυτή την πληροφορία στο κοινό. Αν σημειωθεί πανικός, θα πρέπει να βρεθούν οι υπεύθυνοι». Η απειλή είναι ξεκάθαρη. Στις 31 Δεκεμβρίου 2019, ένα 24ωρο μετά, η Κίνα ενημερώνει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. Με εντολή του Πεκίνου, οι Αρχές του Ουχάν εκδίδουν ένα πρώτο ανακοινωθέν, το οποίο όμως είναι εφησυχαστικό. Κάνουν λόγο για τον εντοπισμό 27 ύποπτων κρουσμάτων για ιογενή πνευμονία που έχουν σχέση με την κεντρική αγορά της πόλης, αλλά μέχρι στιγμής οι πρώτες εξετάσεις δεν έχουν δείξει με βεβαιότητα πως είναι δυνατή η μετάδοση του ιού αυτού από άνθρωπο σε άνθρωπο, ενώ δεν έχει διαπιστωθεί μόλυνση του ιατρικού προσωπικού.
«Δεν μιλάς σε κανέναν για το θέμα αυτό, συμπεριλαμβανομένου και του συζύγου σου»
Λίγες ώρες αργότερα, την 1η Ιανουαρίου 2020, ο ιδιοκτήτης μιας ιδιωτικής κλινικής που βρίσκεται πολύ κοντά στην κεντρική αγορά της πόλης Ουχάν και στην οποία προσέφυγαν αρκετοί ασθενείς με πυρετό, πέρασε την πόρτα του κεντρικού νοσοκομείου και των επείγοντων περιστατικών και κατευθύνθηκε προς το γραφείο της Άι Φεν. Για τη διευθύντρια δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία πως η ασθένεια μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο. Δίνει εντολή στο ιατρικό προσωπικό της και του νοσηλευτές να φορέσουν μάσκες, ιατρική ποδιά και να πλένουν συνέχεια τα χέρια τους. Στις 23:46 το βράδυ της 1ης Ιανουαρίου του 2020 ο διευθυντής του γραφείου επιθεώρησης για θέματα πειθαρχίας του κεντρικού νοσοκομείου του Ουχάν στέλνει ένα ηλεκτρονικό μήνυμα στη διευθύντρια των επειγόντων περιστατικών Άι Φεν. «Περάστε να με δείτε αύριο το πρωί». Η Άι Φεν δεν κοιμήθηκε όλο το βράδυ.
Στις 2 Ιανουαρίου 2020, στις 8 η ώρα το πρωί, ενώ ακόμη δεν έχει ολοκληρώσει τον καθιερωμένο γύρο στους ασθενείς της στο νοσοκομείο, η Άι Φεν λαμβάνει μια τηλεφωνική κλήση: «Έλα τώρα αμέσως. Πώς είναι δυνατόν μια διευθύντρια να διαδίδει ψευδείς ειδήσεις; Να επιστρέψεις αμέσως στο τμήμα σου και να πεις στον καθένα προσωπικά να μη μιλήσουν για αυτή την πνευμονία. Εσύ να μη μιλήσεις σε κανένα άλλο πρόσωπο, συμπεριλαμβανομένου και του συζύγου σου. Υποσχέσου μας ότι θα το κάνεις». Αυτά της είπε ο κομισάριος του κόμματος στο νοσοκομείο. Έχοντας το συναίσθημα ότι κρύβει κάτι πολύ σοβαρό που συμβαίνει στο Ουχάν η Άι Φεν προτείνει να παραιτηθεί, ακόμα και να τη βάλουν φυλακή. «Όχι» απαντάει ο κομισάριος «αυτή είναι η στιγμή που πρέπει να αποδείξεις τις ικανότητές σου».
Το βράδυ, επιστρέφοντας στο σπίτι της, η Άι Φεν, μητέρα η ίδια, διευθύντρια των επειγόντων περιστατικών 
Εάν είχαν ληφθεί τα μέτρα, όπως κοινωνική αποστασιοποίηση, περιορισμός κυκλοφορίας, τρεις εβδομάδες νωρίτερα, θα είχαν μειωθεί και τα κρούσματα κατά 66%, 86% και 95% αντίστοιχα, όπως αποκαλύπτουν 12 επιστήμονες που υπογράφουν μελέτη που δημοσιεύτηκε στις 13 Μαρτίου του 2020 και που αφορά τις τρεις φάσεις της επέκτασης της νόσου στην Κίνα.
Η αυτοκριτική του Li Wenliang
Ανακρινόμενος από την αστυνομία στις 3 Ιανουαρίου του 2020 ο γιατρός-οφθαλμίατρος Li Wenliang πρέπει να συντάξει την αυτοκριτική του. Κάτι θυμίζει αυτό από τα χρόνια της μαοϊκής πειθαρχίας. Ο οφθαλμολόγος θα αρρωστήσει στις 10 Ιανουαρίου, ο θάνατός του στις 7 Φεβρουαρίου θα προκαλέσει μεγάλη έκρηξη συναισθημάτων σε όλη τη χώρα.
Οι Αρχές τον κήρυξαν μαζί με άλλους 13 γιατρούς, που επίσης απεβίωσαν από τον κορωνοϊό, μάρτυρα. Για να θυμηθούμε λίγο τι συνέβη. Κανείς δεν μπορούσε να γνωρίζει στις 30 Δεκεμβρίου του 2019, όταν δηλαδή σήμανε συναγερμός, πότε εμφανίστηκε πραγματικά ο ιός στο Ουχάν.
Επισήμως το πρώτο κρούσμα ήταν κάποιος M. Shen, ο οποίος ασθένησε στις 8 Δεκεμβρίου του 2019 και μάλιστα αποθεραπεύτηκε. Δεν φαίνεται να είχε σχέση με την αγορά ζώων στο Huanan. Όμως, σύμφωνα με την εφημερίδα South China Morning Post, το πρώτο κρούσμα στη πόλη Ουχάν εντοπίζεται στις 17 Νοεμβρίου 2019, περίπου έναν μήνα πριν δηλαδή, και αφορά ένα άτομο 55 ετών. Από τις 17 Νοεμβρίου ένα με πέντε άτομα την ημέρα προσβάλλονταν από τον ιό και για όλες τις υπόλοιπες ημέρες μέχρι να γίνει αντιληπτή η επιδημία. Πολύ γρήγορα οι αριθμοί άρχισαν να τρελαίνονται. Από τις 17 Δεκεμβρίου 2019, 10 άτομα την ημέρα προσβάλλονται από τον ιό. Στις 31 Δεκεμβρίου 2019, 266 άτομα προσβάλλονται από τον ιό.
Την 1η Ιανουαρίου 386 προσβάλλονται από τον ιό. Όμως κατά τη διάρκεια των 15 αυτών ημερών του Ιανουαρίου οι γιατροί δεν έχουν δικαίωμα να μιλήσουν. Μόνον οι περιφερειακές αρχές νομιμοποιούνται να μιλούν για ύποπτα κρούσματα. Στις 11 Ιανουαρίου 2020 επισήμως υπάρχουν μόνο 41 κρούσματα και όμως η Κίνα ανακοινώνει τον πρώτο της νεκρό από κορωνοϊό. Οι πρώτες αναλύσεις από τα εξειδικευμένα επιστημονικά εργαστήρια που ανέλυσαν τον ιό αποτελούν επτασφράγιστο μυστικό. Στις 13 Ιανουαρίου 2020 ανακοινώνεται το πρώτο κρούσμα κορωνοϊού στο εξωτερικό. Εντοπίστηκε στην Ταϊλάνδη. Προσέξτε τώρα.
Στις 15 Ιανουαρίου ο επικεφαλής της εθνικής επιτροπής για επείγουσες καταστάσεις σε θέματα υγείας, Li Qun, μιλώντας στην κινεζική τηλεόραση δηλώνει απερίφραστα πως ο κίνδυνος μετάδοσης του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο είναι εξαιρετικά χαμηλός. Έτσι δεν υφίσταται κανένας λόγος να ακυρωθεί το τεράστιο παραδοσιακό δείπνο που οργανώνεται λίγο πριν την κινεζική πρωτοχρονιά στις 18 Ιανουαρίου στην πόλη Ουχάν. Σε αυτό το γιγαντιαίο δείπνο συμμετέχουν 40.000 οικογένειες. Είναι πάρα πολύ απλό. Οι κομματικές και κρατικές αρχές έχοντας κρύψει την πραγματικότητα εγκληματούν και αφήνουν τον ιό να εξαπλωθεί ταχύτατα.
Εκείνη την ημέρα στις 18 Ιανουαρίου μια νέα ιατρική ομάδα που έχει σταλεί από το Πεκίνο φαίνεται να συνειδητοποιεί την εξέλιξη της τραγωδίας και συμβουλεύει την απαγόρευση κυκλοφορίας στην πόλη και τον περιορισμό των κατοίκων στα σπίτια τους. Αυτό το μέτρο ανακοινώνεται στις 22 Ιανουαρίου στις 8 η ώρα το βράδυ και εφαρμόζεται στις 23 Ιανουαρίου από τις 10 η ώρα το πρωί. Στο μεταξύ, 5 εκατομμύρια πολίτες έχουν εγκαταλείψει την πόλη μεταφέροντας τον ιό σε όλη την Κίνα. Είναι η στιγμή που ο γιατρός μας, ο επικεφαλής του ψηφιακού συστήματος πρόωρης προειδοποίησης, ο Gao Fu, χάνει για πάντα τις βεβαιότητές του. Ξέρει πια πως το σύστημα δεν λειτούργησε, πως το κράτος δεν λειτούργησε, πως το κόμμα δεν λειτούργησε και πως ισοπεδώθηκε η λογική.
