Εντονότατες πιέσεις από τους Ευρωπαίους ηγέτες δέχεται η βρετανική κυβέρνηση προκειμένου να ξεκινήσει άμεσα τις διαδικασίες για το «διαζύγιό» της από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στον απόηχο του δημοψηφίσματος για Brexit και της αναταραχής στις αγορές που αυτό προκάλεσε.
Νέες πιέσεις δέχεται η κυβέρνηση της Βρετανίας προκειμένου να αρχίσει άμεσα τις διαδικασίες για την αποχώρησή της από την Ευρωπαϊκή ΈνωσηΤο Ευρωκοινοβούλιο υιοθέτησε εκτάκτως το μεσημέρι της Τρίτης, σε μια θυελλώδη συνεδρίαση, ένα μη νομοθετικό ψήφισμα που ζητεί την ταχεία και συνεπή εφαρμογή της διαδικασίας αποχώρησης του Ηνωμένου Βασίλειο.
Το ψήφισμα (σ.σ.: το οποίο εγκρίθηκε με 395 ψήφους έναντι 200 και με 71 αποχές) θα τροφοδοτήσει τη συνεδρίαση της συνόδου κορυφής των 27 αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, που ξεκίνησε το απόγευμα της Τρίτης στις Βρυξέλλες.
Οι εργασίες της διμερούς συνόδου δεν θα καταλήξουν σε αποφάσεις, ωστόσο η συζήτηση των 27 θεωρείται κρίσιμη για το μέλλον της Ευρώπης.
Κατά την άφιξή τους στη σύνοδο κορυφής, οι Ευρωπαίοι ηγέτες «έτριξαν τα δόντια» και τήρησαν μια ενιαία γραμμή: Οι νέες σχέσεις που θα δομηθούν μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Βρετανίας θα βρουν τη δεύτερη στη θέση του εταίρου, αλλά σε κάθε περίπτωση πρέπει πρώτα το Λονδίνο να αποχωρήσει και μετά να συζητηθεί το πλαίσιο των σχέσεων αυτών.
Οι αφίξεις στη σύνοδο
Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον προσερχόμενος στη συνεδρίαση, εξέφρασε την ελπίδα η διαπραγμάτευση της εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. να γίνει «με όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητικό τρόπο», μετά το σοκ του Brexit.
«Θα εξηγήσω *στους Ευρωπαίους ηγέτες) ότι η Βρετανία θα αποχωρήσει από την Ε.Ε., αλλά θέλω η διαδικασία αυτή να είναι όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητική και ελπίζω ότι το αποτέλεσμα θα είναι επίσης όσο το δυνατόν πιο εποικοδομητικό» δήλωσε ο κ. Κάμερον,
«Ακόμη κι αν ετοιμαζόμαστε να φύγουμε από την Ε.Ε., δεν θα γυρίσουμε την πλάτη στην Ευρώπη» επέμεινε, υπογραμμίζοντας ότι τα 27 άλλα κράτη-μέλη της Ένωσης παραμένουν «γείτονες, φίλοι, σύμμαχοι, εταίροι».
Ο επικεφαλής της συντηρητικής βρετανικής κυβέρνησης ζήτησε να εγκαθιδρυθεί στο μέλλον με τα κράτη αυτά «μια όσο το δυνατόν στενότερη σχέση σε όρους εμπορίου και συνεργασίας για την ασφάλεια, διότι αυτό είναι καλό γι’ αυτά και καλό για μας».
Η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ τήρησε μια ήπια στάση, λέγοντας ότι αντιλαμβάνεται μεν πως η βρετανική πλευρά χρειάζεται χρόνο,ωστόσο ότι δεν γίνεται να τεθεί θέμα έναρξης διαπραγματεύσεων πριν την υποβολή του επίσημου αιτήματος της Βρετανίας για έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Πρέπει να βελτιώσουμε την ανταγωνιστικότητά μας και πρέπει να χτίσουμε μια στενή σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο, ως εταίρο -πλέον- της Ευρωπαϊκής Ένωσης» ανέφερε η επικεφαλής της γερμανικής κυβέρνησης.
«Θα ακούσουμε την εκτίμηση και αξιολόγηση του Ντέιβιντ Κάμερον για τις εξελίξεις. Λυπούμεθα, αλλά θα παραμείνουμε συνδεδεμένοι με τη Βρετανία» κατέληξε, ενώ ανέφερε ότι στη σύνοδο κορυφής θα συζητηθεί μεταξύ άλλων και το ζήτημα της μετανάστευσης.
Ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Μάρτιν Σουλτς υπογράμμισε προσερχόμενος την ανάγκη να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατόν η συζήτηση για την έξοδο της Βρετανίας, εκτιμώντας ότι το Brexit είναι επικίνδυνο για το Ηνωμένο Βασίλειο και για την Ε.Ε.
«Η Βρετανία και στο μέλλον θα έχει συγκεκριμένη σχέση με την Ε.Ε. Παραμένει μέλος της G7» είπε και έδειξε κατανόηση στο γεγονός ότι η βρετανική κυβέρνηση χρειάζεται κάποιο χρόνο, «όμως δεν μπορούμε να περιμένουμε και πάρα πολύ. Έως τον Σεπτέμβριο θα πρέπει να αρχίσουν οι συζητήσεις».
Ζήτησε να ολοκληρωθεί η διαδικασία της εξόδου με αμοιβαίο σεβασμό και το ταχύτερο δυνατό, ενώ υπογράμμισε ότι «χρειαζόμαστε μία καλύτερη Ευρώπη».
Αναφερόμενος στη συνεδρίαση του Ευρωκοινοβουλίου είπε ότι «είχαμε συζήτηση πολύ συναισθηματική. Μπορούμε να καταλάβουμε γιατί. Επικίνδυνο αποτέλεσμα (το Brexit) και για το Ηνωμένο Βασίλειο και για μας. Ένα σημαντικό ποσοστό ψήφισε να παραμείνει αλλά τώρα είναι έξω».
Την ανάγκη να αρχίσει το ταχύτερο δυνατό η διαδικασία εξόδου της Βρετανίας από την Ε.Ε. υπογράμμισε από πλευράς του και ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ.
Ο κ. Ολάντ επανέλαβε πως οι Βρετανοί έκαναν ξεκάθαρα μια επιλογή, για την οποία, όπως είπε, λυπάται, αλλά τη σέβεται. «Η εικόνα είναι ξεκάθαρη και δεν μπορώ να φανταστώ μια βρετανική κυβέρνηση που δε θα σεβαστεί την απόφαση του λαού της», πρόσθεσε ο επικεφαλής του γαλλικού κράτους.
«Σαν Ευρωπαίοι πρέπει να βγάλουμε συμπεράσματα. Να προστατέψουμε τα σύνορά μας, να δώσουμε έμφαση στη νεολαία, να βελτιώσουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ευρωζώνη» συμπλήρωσε, σημειώνοντας ότι «όλοι κοιτούν προς την Ευρώπη, από όλο τον πλανήτη».
«Είναι ιστορική ημέρα, είναι οδυνηρό να φεύγει μια χώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η ιστορία δεν σταματά, η Ευρώπη συνεχίζει» κατέληξε.
«Βρισκόμαστε σε δύσκολο σταυροδρόμι. Η Ευρώπη έχει φτάσει σε μια προβλέψιμη κρίση λόγω του δημοκρατικού ελλείμματος και της απουσίας κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης» δήλωσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας από τις Βρυξέλλες.
Ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι το αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος θα πρέπει να αποτελέσει την αφύπνιση των ευρωπαϊκών λαών. Πρόσθεσε ότι χρειάζεται «να λάβουμε γενναίες αποφάσεις ώστε να καταστήσουμε την Ευρώπη πιο ελκυστική στους πολίτες» και ότι χρειάζονται πρωτοβουλίες για «να αντικαταστήσουμε τη λιτότητα με ανάπτυξη, την ανεργία με δουλειές αξιοπρέπειας και τις ατέρμονες συζητήσεις πίσω από κλειστές πόρτες με διαφάνεια και δημοκρατία».
Έκρυθμη η συνεδρίαση του Ευρωκοινοβουλίου
Σε μια ιδιαίτερα φορτισμένη συνεδρίαση, το Ευρωκοινοβούλιο υιοθέτησε νωρίτερα ψήφισμα με το οποίο καλεί τη Βρετανία να υποβάλει το συντομότερο δυνατόν την αίτηση για την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι διαδικασίες θα πρέπει να ξεκινήσουν πριν γίνει οποιαδήποτε συζήτηση για τη νέα σχέση Βρετανίας-Ευρωπαϊκής Ένωσης διευκρίνισαν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
Επίσης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάλεσε σε αλλαγή της σειράς της κυλιόμενης προεδρίας του Συμβουλίου, ώστε να μην αναλάβει η Βρετανία την προεδρία το β’ εξάμηνο του 2017.
Ειδικότερα, η πρόταση ψηφίσματος που κατέθεσαν από κοινού οι πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, των Φιλελευθέρων και των Πρασίνων υποστηρίζει ότι η βούληση των πολιτών του Ηνωμένου Βασιλείου θα πρέπει να γίνει σεβαστή με την ταχεία και συνεπή εφαρμογή της διαδικασίας αποχώρησης, έτσι ώστε να αποφευχθεί η επιζήμια αβεβαιότητα για το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ε.Ε..
Οι ομάδες των Ευρωπαίων Συντηρητικών Μεταρρυθμιστών, της Ευρωπαϊκής Ενωτικής Αριστεράς και της Ευρώπης των Εθνών και της Ελευθερίας κατέθεσαν ξεχωριστά ψηφίσματα η καθεμία.
Στη γραμμή των Ευρωπαίων ηγετών πως η Βρετανία πρέπει να ξεκινήσει άμεσα τις διαδικασίες για την αποχώρησή της από την Ένωση κινήθηκε η ομιλία του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος εξέφρασε το σεβασμό των Βρυξελλών στην έκβαση της κάλπης και τη λύπη για την απόφαση.
«Δεν μπορούμε να παρατείνουμε την αβεβαιότητα» υπογράμμισε, αποκλείοντας να ξεκινήσουν «άτυπες» διαπραγματεύσεις πριν την ενεργοποίηση του άρθρου 50.
Η βρετανική ψήφος απέκοψε μια πλευρά μας σημείωσε ο πρόεδρος της Κομσιόν και πρόσθεσε: Πρέπει να καθησυχάσουμε όλους όσους ανησυχούν για την πορεία της Ε.Ε. Πρέπει να προοδεύσουμε προς του κοινούς στόχους με μια νέα φιλοδοξία». Παράλληλα κάλεσε την Βρετανία να ξεκαθαρίσει την θέση της το συντομότερο δυνατόν.
;Όταν ο πρόεδρος Γιούνκερ ανέφερε ότι τα μέλη της Ε.Ε. καλούνται να σεβαστούν τη «βρετανική δημοκρατία και τον τρόπο με τον οποίο έχει εκφράσει την άποψή της», δέχτηκε τα χειροκροτήματα από μέλη του UKIP που ήταν παρόντα, συμπεριλαμβανομένου του Φάρατζ.
«Είναι η τελευταία φορά που χειροκροτείτε εδώ.. και σε κάποιο βαθμό είμαι έκπληκτος που είστε εδώ. Αγωνίζεστε για την έξοδο. Οι Βρετανοί ψήφισαν υπέρ της εξόδου. Γιατί είστε εδώ;» διερωτήθη ο πρόεδρος της Κομισιόν.
Δείτε το περιστατικό:
Όταν ο Νάιτζελ Φάρατζ πήρε τον λόγο, ξεσπάθωσε. Αφού αρχικά είπε ότι η Βρετανία θα γίνει ο καλύτερος φίλος της Ένωσης με τη νέα συμφωνία που θα υπογράψει, στη συνέχεια κατηγόρησε τις Βρυξέλλες ότι ζουν σε άρνηση.
«Κανένας σας δεν έχει κάνει μια αληθινή δουλειά στη ζωή του» είπε χαρακτηριστικά.
Έντονη ήταν η αντίδραση του Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος: «Tέλος στην εποχή του κατευνασμού . Πρέπει να υπερασπιστούμε το ευρωπαϊκό σχέδιο. Να ζητήσετε συγγνώμη από τον βρετανικό λαό. Ντροπή σας. Σταματήστε αυτό τον λαϊκισμό.»
«Είστε σε άρνηση. Κανένας σας δεν έχει κάνει μια αληθινή δουλειά στη ζωή του. Τώρα προσφέρουμε έναν φάρο ελπίδας στους δημοκράτες όλης της Ευρώπης. Το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι η τελευταία χώρα που φεύγει από την Ε.Ε.» απάντησε ο Φάρατζ.
Toν λόγο πήρε στη συνέχεια η Μαρίν Λεπέν, η οποία θέλει δημοψήφισμα και στην Γαλλία. «Να διώξουμε τα σκυθρωπά πρόσωπα και να χαρούμε τη χειραφέτηση των βρετανών» είπε.
Σφοδρότατη επίθεση στον Φάρατζ, αλλά και τους βρετανούς πολιτικούς που στήριξαν το Leave εξαπέλυσε και ο Βέλγος Γκι Φερζχόφστατ των Φιλελεύθερων. Ο πρώην πρωθυπουργός του Βελγίου αναρωτήθηκεε πώς μπορεί να μιλά κατά των τραπεζών ένας άνθρωπος που υπήρξε στέλεχος από τον τραπεζικό τομέα.
«Με την έξοδο της Βρετανίας θα απαλλαγούμε τουλάχιστον από τη μεγαλύτερη σπατάλη των τελευταίων 17 χρόνων, τον μισθό σας» είπε, απευθυνόμενος στον Φάρατζ, ενώ τον κατηγόρησε για «ναζιστικού τύπου προπαγάνδα».
Τι προηγήθηκε
Στο μίνι συμβούλιο κορυφής που έλαβε χώρα τη Δευτέρα στο Βερολίνο, με την Άνγκελα Μέρκελ, τον Φρανσουά Ολάντ και τον Ματέο Ρέντσι, έγινε σαφές, ότι η Ε.Ε. δεν πρόκειται να ξεκινήσει επίσημες ή ανεπίσημες διαπραγματεύσεις με τη Βρετανία, εάν δεν ενεργοποιηθεί πρώτα αυτή η ρήτρα. «Αυτό πρέπει να γίνει τάχιστα» υπογράμμισε ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ. «Τίποτα δεν είναι χειρότερο από την αβεβαιότητα».
Την επομένη, στη διάρκεια του πρωινού, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ θα συγκαλέσει «άτυπα» τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, χωρίς τον Ντέιβιντ Κάμερον για να εξετάσουν τις επιπτώσεις του Brexit και το μέλλον των σχέσεων της Ε.Ε. με τη Βρετανία.
Κατά κάποιο τρόπο, την αυτοκριτική της καλείται να κάνει αυτό το διήμερο η ΕΕ και με προτάσεις για την επανεκκίνησή της να συγκρατήσει τις φυγόκεντρες δυνάμεις. Οι 27 θα πιέσουν τον Κάμερον να ξεκινήσει τη διαδικασία εξόδου από την ΕΕ.
Σε τριμερή συνάντηση που είχαν στο Βερολίνο χτες, Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία προανήγγειλαν την ανάληψη κοινής πρωτοβουλίας για την ανανέωση της Ε.Ε. ως αποτέλεσμα του βρετανικού δημοψηφίσματος. Σε δηλώσεις τους μετά από συνάντηση στην καγκελαρία οι Άνγκελα Μέρκελ, Φρανσουά Ολάντ, και Ματέο Ρέντσι ανέφεραν ότι θα καταθέσουν σχετικές προτάσεις στις Βρυξέλλες κατά τη διάρκεια των διήμερων εργασιών.
Επί τη βάση αυτών των προτάσεων θα προγραμματιστεί συμβούλιο κορυφής τον ερχόμενο Σεπτέμβριο για να συζητηθούν μαζί με τους 27 εταίρους.
Εντύπωση προκάλεσε η συμμετοχή της Ιταλίας για πρώτη φορά στο πλευρό του γερμανο-γαλλικού διδύμου. Τέθηκε μάλιστα και η ερώτηση, εάν πρόκειται για το νέο διευθυντήριο που θα προετοιμάζει μελλοντικά τα Συμβούλια Κορυφής.
«Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία είναι από τις ιδρυτικές χώρες και οι πολυπληθέστερες στην ΕΕ», απάντησε ο Φρανσουά Ολάντ.
Η Γερμανίδα καγκελάριος πρόσθεσε ότι οι τρεις χώρες δεν μπορούν να προαποφασίσουν, γιατί στο Συμβούλιο Κορυφής οι αποφάσεις λαμβάνονται με ομοφωνία.
«Όσο το δυνατόν λιγότερη διαιώνιση τόσο σε ό,τι αφορά στην υποβολή της αίτησης όσο και μετά, στην διαδικασία διαπραγματεύσεων», ζήτησε η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ για την διαδικασία του Brexit. Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ τόνισε ότι δεν πρέπει να χαθεί χρόνος, καθώς «δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την αβεβαιότητα», ενώ ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι δήλωσε λυπημένος για την απόφαση των Βρετανών, σημειώνοντας ωστόσο ότι από την άλλη πλευρά είναι ο κατάλληλος «καιρός» (χρησιμοποίησε την ελληνική λέξη) για «να γράψουμε μια νέα σελίδα στην Ευρώπη».
Και οι τρεις ηγέτες, οι οποίοι συναντήθηκαν τη Δευτέρα στο Βερολίνο ενόψει του σημερινού Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, συμφώνησαν να υποβάλουν πρόταση για την ασφάλεια, την ανάπτυξη, τη μετανάστευση, τη νεολαία και την νομισματική εναρμόνιση στην ευρωζώνη, με στόχο να δοθεί νέα ώθηση στην ενωμένη Ευρώπη.
Η καγκελάριος Μέρκελ χαρακτήρισε την απόφαση των Βρετανών να εγκαταλείψουν την Ε.Ε. «επώδυνη και λυπηρή αλλά σεβαστή». Όπως τόνισε ωστόσο θα πρέπει οι 27 να σκεφτούν τώρα και τις συνέπειές της.
«Έχουμε όλοι ευθύνη να οδηγήσουμε τα 27 κράτη-μέλη σε κοινή πορεία. Από τη μια πρέπει να διαπραγματευτούμε με την Μ. Βρετανία την έξοδό της. Αλλά δεν υπάρχουν ούτε επίσημες ούτε ανεπίσημες συζητήσεις πριν υποβληθεί το αίτημα. Επιθυμούμε όμως να μην υπάρξει διαιώνιση. Δεν είναι ασφαλώς ζήτημα ημερών, αλλά η αρχή πρέπει να γίνει από την Μ. Βρετανία» δήλωσε η Μέρκελ και υποστήριξε την ανάγκη το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να φροντίσει ώστε να μην ενισχυθούν οι φυγόκεντρες δυνάμεις στην Ε.Ε. αλλά οι δυνάμεις της συσπείρωσης, σε «μια από τις πλέον ισχυρές οικονομίες στον κόσμο».
Πρόσθεσε ότι στη Σύνοδο Κορυφής θα συζητηθούν συγκεκριμένα μέτρα, με ορίζοντα την 60ή επέτειο της Συνθήκης της Ρώμης, τον Μάρτιο του 2017.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, εξήγησε ότι η τριμερής συνάντηση έγινε μεταξύ των τριών μεγαλύτερων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενόψει της Συνόδου Κορυφής και υποστήριξε ότι όλοι συμφώνησαν πως δεν πρέπει να χαθεί χρόνος σε ό,τι αφορά στο πώς χειριστούμε την έξοδο της Βρετανίας και το πώς θα ασχοληθούμε με τη νέα ώθηση που θέλουμε να δώσουμε.
«Δεν υπάρχει τίποτα χειρότερο από την αβεβαιότητα, η οποία συχνά οδηγεί σε παράλογη πολιτική και συχνά οικονομική συμπεριφορά», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Γάλλος πρόεδρος και πρόσθεσε ότι δεν πρέπει να χαθεί χρόνος και σε ό,τι αφορά στο αίτημα των Βρετανών, το οποίο, όπως είπε, «πρέπει να υποβληθεί το συντομότερο δυνατό».
«H απόφαση της Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι μη αναστρέψιμη και το Λονδίνο θα πρέπει να υποβάλει το επίσημο αίτημά του προκειμένου να εγκαταλείψει την Ένωση σύντομα», διεμήνυσε τη Δευτέρα ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.
«Δεν νομίζω ότι η απόφαση της Βρετανίας να εξέλθει από την Ε.Ε. είναι αναστρέψιμη» τόνισε ο Γερμανός υπουργός κατά τη διάρκεια ομιλίας που εκφώνησε στην πόλη Κινζελσάου της νότιας Γερμανίας, ενώ πρόσθεσε ότι θα ήταν «τίμιο» η Βρετανία να καταθέσει το επίσημο αίτημα αποχώρησης από την Ε.Ε. σύντομα.
«Το Βερολίνο θέλει να αποφύγει έναν πόλεμο νεύρων ανάμεσα στη Μεγάλη Βρετανία και τα υπόλοιπα κράτη της Ε.Ε., λίγες μέρες μετά το βρετανικό δημοψήφισμα και την απόφαση υπέρ του Brexit» είπε στο καθιερωμένο κυβερνητικό μπρίφινγκ στο Βερολίνο, ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης Στέφεν Ζάιμπερτ.
Ταυτόχρονα προειδοποίησε ότι «η κατάσταση δεν προσφέρεται για βεβιασμένα και εύκολα συμπεράσματα και κάλεσε σε σύνεση στις αντιδράσεις. Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή χωρίς προηγούμενο, η οποία θα πρέπει να αναλυθεί σε βάθος. Το ζητούμενο τώρα είναι να αποφευχθεί σε κάθε περίπτωση η ενδυνάμωση των φυγόκεντρων δυνάμεων και να διατηρηθεί η συνοχή της Ε.Ε.».
Διαβάστε επίσης:
