Το Ανώτατο Δικαστήριο της Ινδίας έδωσε αυτή την εβδομάδα στη δημοσιότητα ένα γλωσσάρι «άδικων έμφυλων όρων» που επιθυμεί να αποφεύγει η νομική κοινότητα όταν ετοιμάζει αιτήσεις, διαταγές και κρίσεις, και εισηγείται ορισμένες εναλλακτικές.
Μεταξύ των αλλαγών που προτείνει το «Εγχειρίδιο για την καταπολέμηση των έμφυλων στερεοτύπων» του δικαστηρίου είναι η χρήση της λέξης «γυναίκα» να αντικαταστήσει άλλες όπως «γυναίκα καριέρας», «ξεπεσμένη γυναίκα», «πόρνη», «πλανεύτρα», «πουτ..».
Το έγγραφο που δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη έχει σκοπό να βοηθήσει τους δικαστές και τη νομική κοινότητα να αναγνωρίζουν, κατανοούν και καταπολεμούν στερεότυπα σχετικά με τις γυναίκες, έγραψε ο δικαστής του ανώτατου δικαστηρίου Ντ. Γ. Τσαντρατσούντ, που ηγήθηκε της προσπάθειας, σε έναν πρόλογο όπου ευχαριστεί αρκετούς για τη συμβολή τους.
«Το να βασιζόμαστε σε προκαθορισμένα στερεότυπα στη λήψη δικαστικών αποφάσεων αντιβαίνει στο καθήκον των δικαστών να αποφασίζουν σε κάθε υπόθεση κατά περίπτωση, ανεξάρτητα και αμερόληπτα», πρόσθεσε.
Το εγχειρίδιο συνιστά τη χρήση φράσεων όπως «σεξουαλική παρενόχληση στον δρόμο» («street sexual harassment») αντί του «παρενόχληση της Εύας» («eve-teasing» – σεξουαλική παρενόχληση), ενός όρου που επικρατεί στην Ινδία παρότι η χρήση του έχει εκπέσει αλλού.
Προτείνει η λέξη «μητέρα» να αντικαταστήσει την «ανύπανδρη μητέρα» και «θύμα σεξουαλικής παρενόχλησης, επίθεσης ή βιασμού» αντί «παραβίασης».
Η χρήση όρων όπως «επιζών» και «θύμα» εφαρμόζονται για να περιγράψουν όσους υφίστανται σεξουαλική βία, πρόσθεσε, εκτός εάν το εν λόγω άτομο εκφράσει κάποια προτίμηση, που σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να γίνει σεβαστή.
Εκτός από την παράθεση έμφυλων στερεοτύπων, εκθέτει την προβληματική δικαιολόγηση πίσω από έννοιες όπως ότι οι γυναίκες είναι «υπερβολικά συναισθηματικές», «σωματικά πιο αδύναμες» ή «πιο φροντιστικές».
Επιτίθεται επίσης σε κάποιες ιδέες ευρέως διαδεδομένες στην πατριαρχική κοινωνία της Ινδίας για τους έμφυλους ρόλους, το σεξ και τη βία, όπως δουλειές του σπιτιού που περιορίζονται στις γυναίκες ή πως η χρήση αλκοόλ ή καπνού από γυναίκες δείχνει πως «θέλουν να συνάψουν σεξουαλικές σχέσεις με άνδρες».
Αναφέρει πως «οι δικαστές πρέπει να είναι σε εγρήγορση εναντίον όλων των μορφών έμφυλων προκαταλήψεων και να διασφαλίσουν πως κάθε άτομο ανεξάρτητα από την έμφυλη ταυτότητά του, λαμβάνει ίση και αξιοπρεπή μεταχείριση».
Οργανώσεις προάσπισης των δικαιωμάτων των γυναικών καλωσόρισαν το βήμα αυτό. «Η γλώσσα δεν είναι μόνο επικοινωνία, κατά κάποιο τρόπο επίσης περιγράφει μια εικόνα της κοινωνίας, των ανθρώπων, των αξιών», δήλωσε η Ραντζάνα Κουμάρι, διευθύντρια του Centre for Social Research στο Δελχί. «Είμαστε ευτυχείς που αυτές οι λέξεις έχουν επιλεγεί προσεκτικά και επαναπροσδιοριστεί».
