Μυστηριώδεις «επιχειρήσεις σαμποτάζ» έπληξαν τις τελευταίες μέρες εμπορικά σκάφη στα στενά του Ορμούζ.
Στις αρχές της εβδομάδας η τιμή του αργού πετρελαίου ανέβηκε και πάλι πάνω από τα 70 δολάρια το βαρέλι. Ουδείς γνώριζε τον λόγο, ωστόσο οι αγορές θορυβήθηκαν από την ανακοίνωση των σαουδαραβικών Αρχών ότι σημειώθηκαν «πράξεις σαμποτάζ» με στόχο δύο πετρελαιοφόρα.
Προ ημερών τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) είχαν καταγράψει άλλες τέσσερις επιχειρήσεις σαμποτάζ. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, οι επιθέσεις έγιναν στο εμιράτο Φουτζέιρα, έναν από τους μεγαλύτερους κόμβους ανεφοδιασμού παγκοσμίως, που βρίσκεται πολύ κοντά στα στενά του Ορμούζ. Στόχος ήταν πετρελαιοφόρα που έφεραν σημαία Σαουδικής Αραβίας, Νορβηγίας, αλλά και ΗΑΕ. Πάντως, οι φωτογραφίες από δορυφόρο που έδωσε στη δημοσιότητα λίγο αργότερα το ειδησεογραφικό πρακτορείο AP δεν επιβεβαιώνουν τους φόβους για εκτεταμένες ζημιές.
Επίθεση στην ενεργειακή επάρκεια της Δύσης;
Παρά ταύτα, οι ΗΠΑ απηύθυναν σαφή προειδοποίηση σε επίδοξους δράστες να μην απειλήσουν τα εμπορικά πλοία στην περιοχή, ενώ και η Σαουδική Αραβία καταδίκασε τις επιθέσεις, τις οποίες μάλιστα χαρακτήρισε «προσπάθεια υπονόμευσης» της ενεργειακής τροφοδοσίας από τον Περσικό Κόλπο. Αλλά και το Ιράν χαρακτήρισε «επιβλαβείς και ανησυχητικές» τις επιθέσεις.
Όπως μεταδίδει η Deutsche Welle, μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν πληροφορίες για τους δράστες και τα κίνητρά τους. Ωστόσο, οι εξελίξεις των τελευταίων ημερών δείχνουν πόσο ευαίσθητα αντιδρούν οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες, αλλά και οι πελάτες τους, σε οτιδήποτε μπορεί να διαταράξει την ομαλή τροφοδοσία πετρελαίου από τον Περσικό Κόλπο.
Σύμφωνα με στοιχεία των αμερικανικών Αρχών, από τα στενά του Ορμούζ περνάει περίπου το 30% των πετρελαιοειδών που διακινούνται σε όλον τον κόσμο, δηλαδή 17,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα. Εξίσου σημαντική είναι η διαδρομή και για τη μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) από το Κατάρ.
Τα στενά του Ορμούζ χωρίζουν τις αραβικές χώρες της περιοχής από το Ιράν, αλλά κατά κάποιον τρόπο συνδέουν κιόλας χώρες τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράν, τα Εμιράτα, το Κουβέιτ και το Ιράκ. Σε κάποιο σημείο το πλάτος της θαλάσσιας οδού είναι μικρότερο από 50 χλμ. Είναι τόσο νευραλγική η σημασία των στενών, που κάθε τόσο δίνει αφορμή για ρητορικές αντιπαραθέσεις ή ακόμη και σενάρια συγκρούσεων ανάμεσα σε αντίπαλες δυνάμεις της περιοχής. Μόλις πρόσφατα ο διοικητής του ιρανικού γενικού επιτελείου Μοχάμεντ Μπαγκερί απείλησε να κλείσει εντελώς τα στενά του Ορμούζ για τη ναυσιπλοΐα, εφόσον «ενταθούν οι εχθρότητες», εννοώντας προφανώς τις αμερικανικές κυρώσεις λόγω του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης. Ο Μπαγκερί φέρεται να έχει δηλώσει στο πρακτορείο Isna: «Εάν δεν μπορούμε να μεταφέρουμε το πετρέλαιό μας μέσω των στενών, ούτε κι άλλες χώρες θα μπορούν να μεταφέρουν το πετρέλαιό τους μέσω των στενών».
Ανάπτυξη αμερικανικών δυνάμεων
Σύμφωνα με την Deutsche Welle, οι Αμερικανοί δεν μένουν απαθείς: το αεροπλανοφόρο USS Abraham 
Lincoln έλαβε εντολή να κατευθυνθεί προς τον Περσικό Κόλπο, ενώ στο Κατάρ σπεύδουν αμερικανικά βομβαρδιστικά Β 52. Ο σύμβουλος ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Μπόλτον προειδοποιεί ότι «κάθε επίθεση στα συμφέροντα των ΗΠΑ ή των συμμάχων τους θα απαντηθεί πάραυτα». Μία λεπτομέρεια που προκαλεί ανησυχία: προ ετών το Κογκρέσο αρνήθηκε να δώσει στον πρόεδρο εξουσιοδότηση για κήρυξη πολέμου απέναντι στον τακτικό στρατό του Ιράν, αλλά του έδωσε εξουσιοδότηση να καταπολεμήσει την «τρομοκρατία». Μόλις τον περασμένο μήνα η αμερικανική κυβέρνηση χαρακτήρισε «τρομοκρατική οργάνωση» τους Φρουρούς της Επανάστασης στο Ιράν. Είναι η πρώτη φορά που οι ΗΠΑ περιλαμβάνουν τις ένοπλες δυνάμεις ξένης χώρας στον κατάλογο τρομοκρατικών οργανώσεων, μαζί με την λ Κάιντα ή το αποκαλούμενο «Ισλαμικό Κράτος».
Ακόμη κι αν τελικά επικρατήσει σύνεση, οι λεονταρισμοί θα έχουν συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία. Όπως επισημαίνει ο Γουέιν Γκόρντον, σύμβουλος θυγατρικής της τράπεζας UBS, «γεωπολιτικές εντάσεις που δεν μπορούμε να προβλέψουμε, μπορούν να εκτοξεύσουν την τιμή του πετρελαίου σε επίπεδα άνω των 100 δολαρίων το βαρέλι».
Η επίσημη αντίδραση της Σαουδικής Αραβίας
Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας εκτίμησε ότι οι πρόσφατες «τρομοκρατικές» επιθέσεις εναντίον πλοίων και πετρελαϊκών εγκαταστάσεων απειλούν όχι μόνο το βασίλειο αλλά και «την ασφάλεια εφοδιασμού» σε αργό πετρέλαιο και «την παγκόσμια οικονομία», σύμφωνα με ανακοίνωση που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.
Επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη, την ευθύνη για τις οποίες ανέλαβαν οι σιίτες αντάρτες Χούθι της Υεμένης, προκάλεσαν την Τρίτη το κλείσιμο ενός μεγάλου πετρελαιαγωγού στη Σαουδική Αραβία, ανεβάζοντας ακόμη περισσότερο την ένταση στον Κόλπο δύο ημέρες μετά το μυστηριώδες σαμποτάζ τεσσάρων πλοίων των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Η σαουδαραβική κυβέρνηση υπό την προεδρία του βασιλιά Σαλμάν πραγματοποίησε σύσκεψη χθες το απόγευμα στην Τζέντα, κατά τη διάρκεια της οποίας υπογράμμισε «τη σημασία να αντιμετωπίσουμε τις τρομοκρατικές οντότητες που διαπράττουν τέτοιες ενέργειες σαμποτάζ, κυρίως τους αντάρτες Χούθι που στηρίζονται από το Ιράν στην Υεμένη».
Ο υπουργός Ενημέρωσης Τούρκι αλ Σαμπάνα επεσήμανε ότι το υπουργικό συμβούλιο καταδίκασε εκ νέου τις «ανατρεπτικές ενέργειες» που είχαν στόχο την Κυριακή εμπορικά πλοία, ανάμεσά τους και δύο σαουδαραβικά τάνκερ, κοντά στα χωρικά ύδατα των Εμιράτων.
«Αποτελούν ύψιστη απειλή για την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας» και «έχουν αρνητικές συνέπειες για την ειρήνη και τη διεθνή και περιφερειακή ασφάλεια», πρόσθεσε.
Ο Σαμπάνα υπενθύμισε «την κοινή ευθύνη της διεθνούς κοινότητας να εγγυηθεί την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και της παραγωγής πετρελαίου προκειμένου να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες» στην αγορά ενέργειας και οι κίνδυνοι στην παγκόσμια οικονομία.
Οι επιθέσεις στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις
Την Τρίτη δύο σταθμοί ανεφοδιασμού κατά μήκος ενός βασικού αγωγού πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας δέχτηκαν επιθέσεις από drones, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Ενέργειας της χώρας Khalid Al Falih, προσθέτοντας ότι πρόκειται για μια «τρομοκρατική ενέργεια που στρέφεται κατά των παγκόσμιων πετρελαϊκών αποθεμάτων». Στην επίθεση συμμετείχαν επτά συνολικά drones.
Περιέργως, αυτές οι επιθέσεις δεν έτυχαν της προσοχής της παγκόσμιας κοινότητας.
Οι σταθμοί βρίσκονται στις πόλεις Afif και Dawadmi και αποτελούν μέρος του αγωγού που μεταφέρει το πετρέλαιο από τα ανατολικά της χώρας στο λιμάνι της Ερυθράς Θάλασσας Yanbu.
Σύμφωνα με ισραηλινές πηγές, τα δύο από τέσσερα τάνκερ των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων που έγιναν στόχος σαμποτάζ τις τελευταίες ημέρες (τα Amjad και Al Marzoqah) ανήκουν στην εταιρεία Bahri της Σαουδικής Αραβίας, ενώ τα άλλα δύο, με σημαία Εμιράτων, είναι τα A. Michel και MT Andrew Victory.
Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, εξέφρασε την εκτίμηση ότι πίσω από τις επιθέσεις βρίσκεται το Ιράν, χωρίς όμως να υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν τον εν λόγω ισχυρισμό.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις από την ισραηλινή πλευρά, τα σαμποτάζ ήταν έργο των ειδικών δυνάμεων του Ιράν και οι επιθέσεις με drones των ανταρτών Χούθι.
Οι πρόσφατες επιθέσεις στους αγωγούς, η μία στη Φουτζέιρα και η άλλη στον αγωγό που αναφέρθηκε παραπάνω, έγιναν προκειμένου να παρακάμπτονται τα στενά του Ορμούζ, που ελέγχονται από το Ιράν.
Οι επιθέσεις αυτές της Τεχεράνης, σύμφωνα πάντα με τις εκτιμήσεις των Ισραηλινών, αποτελούν τα αντίποινα των Ιρανών για τις κυρώσεις που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ στη χώρα, καθώς και μια επίδειξη για το πώς μπορεί το Ιράν να προκαλέσει δολιοφθορές στην ενεργειακή βιομηχανία και στις υποδομές σε ολόκληρο τον Κόλπο.
Με πληροφορίες από Deutsche Welle, Debka, AΠΕ
