Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
O Ρώσος πρόεδρος Putin αρνείται να προφέρει το όνομά του, σε μια επίδειξη περιφρόνησης. Αλλά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ρώσος ηγέτης της αντιπολίτευσης Alexei Navalny ζυγίζει πολύ στο μυαλό του Κρεμλίνου. Παραθέτουμε παρακάτω όσα πρέπει να γνωρίζουμε για την αναμέτρηση μεταξύ του Putin και του Navalny, ο οποίος ηγείται ενός δικτύου ακτιβιστών, πολιτικών συμμάχων και συντονιστών κοινωνικών μέσων.
Πού είναι τώρα ο Navalny;
Στη φυλακή. Ο 44χρονος Navalny συνελήφθη μετά την πτήση του από τη Γερμανία, όπου υποβλήθηκε σε θεραπεία για μια σχεδόν μοιραία δηλητηρίαση από νευροτοξικό παράγοντα τον Αύγουστο που συνέβη όταν ήταν σε ταξίδι στη Σιβηρία. Ισχυρίζεται ότι η απόπειρα διατάχθηκε από τον Putin. Το Κρεμλίνο αρνείται οποιονδήποτε ρόλο, αλλά αρνείται επίσης να ξεκινήσει ποινική έρευνα για το επεισόδιο. Ο Navalny, ωστόσο, έχει τρεις ποινικές υποθέσεις που εκκρεμούν, εναντίον του – όλες έχουν πολιτικά κίνητρα, λέει. Οποιαδήποτε από αυτές θα μπορούσε να τον οδηγήσει στη φυλακή, για χρόνια.
Τι ανησυχεί λοιπόν τον Putin;
Το Κρεμλίνο φοβάται περισσότερο μια «έγχρωμη επανάσταση» – μαζικές και ανεξέλεγκτες διαμαρτυρίες, όπως η Πορτοκαλί Επανάσταση της Ουκρανίας, η οποία συνέβη από τα τέλη του 2004 έως τις αρχές του 2005, ή η Ροζ Επανάσταση της Γεωργίας το 2003. Έτσι, οι δυνάμεις ασφαλείας, αντιδρούν σε κάθε μεγάλη διαμαρτυρία, γρήγορα και σκληρά, χρησιμοποιώντας μαζικές συλλήψεις, αποκλεισμούς στο Διαδίκτυο, μακρές ποινές φυλάκισης και συνεχή παρενόχληση πολιτικών αντιπάλων.
Τι ακολουθεί για τους υποστηρικτές του Navalny;
Ο Navalny ζήτησε διαμαρτυρίες στους δρόμους. Δεκάδες χιλιάδες υποστηρικτές κατέβηκαν στους δρόμους σε ολόκληρη τη Ρωσία, το Σάββατο. Αυτό το γεγονός οδήγησε σε χιλιάδες συλλήψεις διαδηλωτών. Βέβαια, δεν υπάρχουν ρεαλιστικές πιθανότητες να απομακρυνθεί ο Putin από την εξουσία, τουλάχιστον όχι βραχυπρόθεσμα. Ακόμη και ο πιο μετριοπαθής στόχος, να αναγκαστούν οι αρχές να απελευθερώσουν τον Navalny, φαίνεται απομακρυσμένος. Έχει πλέον κηρυχθεί εχθρός του κράτους. Ταυτόχρονα, οι δυνάμεις ασφαλείας έχουν επεκτείνει τις καταστολές εναντίον και άλλων προσώπων της αντιπολίτευσης, δημοσιογράφων και ακτιβιστών.
Έχει ο Navalny άλλα πολιτικά εργαλεία;
Σίγουρα. Στην πραγματικότητα, μεγάλο μέρος της δύναμης του Navalny έγκειται στην ικανότητα αξιοποίησης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να διατηρήσει την πίεση στον Putin και τους συμμάχους του, αποκαλύπτοντας φερόμενα περιστατικά διαφθοράς και παράνομες επιδοτήσεις.
Την προηγούμενη Τρίτη, η ομάδα του κυκλοφόρησε ένα βίντεο στο YouTube κατηγορώντας τον Putin για κολοσσιαία διαφθορά. Ισχυρίστηκε ότι έχτισε κρυφά ένα ανακτορικό συγκρότημα στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου απέρριψε το βίντεο ως «απατηλό» και «καθαρή ανοησία». Παρ’ όλα αυτά, είχε πάνω από 25 εκατομμύρια προβολές σε λιγότερο από 24 ώρες.
Το 2017, το κανάλι του Navalny στο YouTube ανέβασε βίντεο με το αρχοντικό του (τότε) πρωθυπουργού Dmitry Medvedev – πλήρες με το ιδιωτικό του πολυτελές κοπάδι πάπιας. Ο Navalny διοργάνωσε, τότε, συγκεντρώσεις κατά της διαφθοράς σε 95 πόλεις. Το σύμβολο της διαμαρτυρίας της ημέρας ήταν μια λαστιχένια πάπια. Ο ίδιος και περισσότεροι από 1.000 οπαδοί του συνελήφθησαν, ανέφεραν οι παρατηρητές ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μαζικές διαμαρτυρίες κατά της διαφθοράς συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Πόσο καιρό μάχεται ο Navalny τον Putin;
Για περισσότερο από μια δεκαετία. Ο Navalny ξεκίνησε μια σταυροφορία κατά της διαφθοράς. Στη συνέχεια, ξέσπασαν διαμαρτυρίες τον Δεκέμβριο του 2011 όταν ο Putin ανακοίνωσε πως θα είναι υποψήφιος για τρίτη προεδρική θητεία. Η αντιπολίτευση κατήγγειλε επίσης απάτη στις κοινοβουλευτικές εκλογές, τις οποίες κέρδισε το κόμμα του Putin, Ενωμένη Ρωσία. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, το κόμμα ισχυρίστηκε ότι σκοτεινές ξένες δυνάμεις προσπαθούσαν να πυροδοτήσουν μια «έγχρωμη επανάσταση».
Τον Μάιο του 2012, μια μεγάλη πορεία διαμαρτυρίας, οδήγησε στη σύλληψη 37 ατόμων που κατηγορήθηκαν για ταραχές και επιθέσεις στην αστυνομία. Ωστόσο, μάρτυρες δεν είδαν τέτοια περιστατικά και μεταξύ των συλληφθέντων ήταν ο Navalny και ο Boris Nemstov, ο οποίος σκοτώθηκε από ένοπλους το 2015 κοντά στην Κόκκινη Πλατεία της Μόσχας.
Τι ακολούθησε;
Ένα δικαστήριο φυλάκισε τον Navalny για πέντε χρόνια τον Ιούλιο του 2013, για κατηγορίες υπεξαίρεσης. Αυτός ισχυρίστηκε ότι οι κατηγορίες ήταν πολιτική εκδίκηση. Οι διαδηλωτές πλημμύρισαν αμέσως τους δρόμους κοντά στο Κρεμλίνο μετά την καταδίκη. Ο Navalny έστειλε ένα αποχαιρετιστήριο tweet: «OK. Μην βαρεθείτε χωρίς εμένα. Και το πιο σημαντικό, μην περιμένετε να πηδήξει ο βάτραχος από τους σωλήνες πετρελαίου», αναφερόμενος στην οικονομία της Ρωσίας που στηρίζεται στο πετρέλαιο.
Ο Michail Gorbachev, ο τελευταίος σοβιετικός ηγέτης, δήλωσε ότι η ποινή απέδειξε πως η ρωσική δικαιοσύνη δεν ήταν ανεξάρτητη και ακόμη και ορισμένοι πολιτικοί κοντά στον Putin, εξέφρασαν την απογοήτευσή τους. Η πίεση φάνηκε να λειτουργεί. Τελικά, ο Navalny τιμωρήθηκε με αναστολή.
Προσπάθησε ο Navalny να είναι υποψήφιος εναντίον του Πούτιν;
Ναι, το 2018. Όμως, του απαγορεύτηκε από τις εκλογικές αρχές να κατέλθει στις εκλογές. Διαμαρτυρίες για την απόφαση ξέσπασαν σε 118 πόλεις. Μετά τη νίκη του Putin, ο Navalny οργάνωσε διαδηλώσεις σε 90 πόλεις με το σύνθημα: «Δεν είναι ο τσάρος μας!». Τουλάχιστον 1.612 άτομα συνελήφθησαν.
Αργότερα εκείνο το έτος, ξέσπασαν ακόμη περισσότερες διαμαρτυρίες σχετικά με την κίνηση των αρχών να αυξήσουν την ηλικία συνταξιοδότησης. Και τον Ιούλιο του 2019, χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στη Μόσχα μετά από απαγόρευση καθόδου στις εκλογές δεκάδων ανεξάρτητων υποψηφίων. Ο Ναβάλνι προσπάθησε να πραγματοποιήσει ένα δεύτερο κύκλο διαμαρτυριών, αλλά συνελήφθη και φυλακίστηκε για 30 ημέρες. Οι διαμαρτυρίες συνεχίστηκαν τον Αύγουστο. Εννέα διαδηλωτές, κατηγορούμενοι για ταραχές ή επιθέσεις στην αστυνομία, έλαβαν ποινή φυλάκισης έως 3.5 ετών.
Τι γίνεται σε άλλα μέρη της Ρωσίας;
Η Άπω Ανατολή της Ρωσίας υπήρξε ένα απροσδόκητο καυτό σημείο, αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Τον Ιούλιο του 2020, οι Αρχές συνέλαβαν έναν δημοφιλή τοπικό κυβερνήτη στο Khabarovsk για κατηγορίες δολοφονίας, κάτι που ίδιος αρνήθηκε. Το Κρεμλίνο εξεπλάγη, όταν χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους. Την έκρηξη -περίπου 3.800 μίλια ανατολικά της Μόσχας- ακολούθησε τοπική δυσαρέσκεια, που συνένωσε διαφορετικές πολιτικές δυνάμεις και διήρκεσε μήνες. Ο διορισμός νέου κυβερνήτη από το Κρεμλίνο ενέτεινε την οργή του κοινού. Για τον Putin ήταν μια κλήση αφύπνισης για την αναταραχή στις απομακρυσμένες περιοχές της Ρωσίας.
Ταυτόχρονα, ο πρόεδρος της Λευκορωσίας Alexander Lukashenko, αντιμετώπισε μαζικές διαμαρτυρίες μετά από αμφισβητούμενες εκλογές. Συνέχισε να κυβερνά -χρησιμοποιώντας ωμή βία, συμπεριλαμβανομένων βασανιστηρίων- καθώς το Κρεμλίνο παρακολουθούσε με ανησυχία και τελικά αποφάσισε να προσφέρει πολιτική στήριξη στον αυταρχικό ηγέτη.
Πάντως, όπως φαίνεται από τις διαμαρτυρίες του Σαββάτου στην πλατεία Pushkin της Μόσχας και σε άλλες πόλεις της Ρωσίας, εν μέσω πανδημίας, οι αντιδράσεις δεν περιορίζονται μόνο στη φυλάκιση του Navalny.
Πηγή: The Washington Post
