Φίλοι κι ας… στενοχωρεί ο ένας τον άλλον, δήλωσαν εμφατικά οι Τραμπ και Ερντογάν, κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν αργά το βράδυ της Τετάρτης, στον απόηχο της συνάντησής τους στον Λευκό Οίκο κι ενώ οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών είναι τεταμένες για μια σειρά ζητημάτων.
Χαρακτηριστικά, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ από τη μεριά του ανακοίνωσε ότι είχε μια «θαυμάσια, παραγωγική συνάντηση» με τον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δηλώνοντας «μεγάλος οπαδός» του και χαρακτηρίζοντας «ειλικρινείς» τις συνομιλίες που είχαν οι δύο ηγέτες στον Λευκό Οίκο.
Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος δήλωσε ικανοποιημένος για τη συνεργασία των ΗΠΑ με την Τουρκία σε ό,τι αφορά στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Επεσήμανε ότι η Άγκυρα είναι ένας «μεγάλος σύμμαχος» στο ΝΑΤΟ και εξέφρασε την ικανοποίησή του διότι βρίσκεται κοντά στον στόχο να αυξήσει τη συμβολή της στη Βορειοατλαντική Συμμαχία στο 2% του ΑΕΠ της.
Ωστόσο, σχολιάζοντας την αγορά του ρωσικού αμυντικού συστήματος S-400 από την Τουρκία, πρόσθεσε ότι δημιουργεί μια «πολύ σοβαρή πρόκληση» για τις ΗΠΑ.
Εμφανίστηκε όμως αισιόδοξος ότι οι δύο χώρες θα καταφέρουν να επιλύσουν την κατάσταση. Για την οικονομική συνεργασία τους, είπε ότι οι σχέσεις των δύο χωρών έχουν «τεράστιες δυνατότητες». Αναφερόμενος στο θέμα της Συρίας, σχολίασε ότι η εκεχειρία, αν και «περίπλοκη», διατηρείται και ευχαρίστησε την Τουρκία για τις προσπάθειές της.
Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ακόμη ότι η Ευρώπη θα έπρεπε να πληρώνει περισσότερα για να καλύψει το κόστος διαβίωσης των Σύρων προσφύγων. «Πιστεύω ότι ειλικρινά η Ευρώπη θα έπρεπε να πληρώνει σε μεγαλύτερο βαθμό. Αυτήν τη στιγμή η Τουρκία πληρώνει τα περισσότερα» ανέφερε στην κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε με τον Ερντογάν στον Λευκό Οίκο. Ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος υπογράμμισε ότι διατηρεί θαυμάσια σχέση με τους Κούρδους και πρόσθεσε ότι πιστεύει πως και ο Ερντογάν έχει «θαυμάσια σχέση» με τους Κούρδους.
Ο Τούρκος πρόεδρος από τη μεριά του είπε ότι η χώρα του δεν έχει κάποιο θέμα με τους Κούρδους αλλά με τις «τρομοκρατικές οργανώσεις». Λίγο νωρίτερα, ωστόσο, είχε δηλώσει ότι τον θλίβει το γεγονός ότι ο Τραμπ και η Ρωσία παίρνουν στα σοβαρά τον Μαζλούμ Κομπάνι, τον διοικητή των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), βασική συνιστώσα των οποίων είναι οι Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), η κουρδική πολιτοφυλακή την οποία η Άγκυρα θεωρεί παρακλάδι του PKK.
Ο Ερντογάν επίσης χαρακτήρισε «πολύ ειλικρινείς» τις συζητήσεις που είχε στον Λευκό Οίκο με τον Αμερικανό ομόλογό του. Όπως είπε, του δήλωσε ότι η Τουρκία μπορεί να αγοράσει αμερικανικούς πυραύλους Patriot στη σωστή τιμή. Η Τουρκία, είπε ο Ερντογάν, κρατά αυτήν τη στιγμή σε φυλακές περισσότερους από 200 μαχητές του Ισλαμικού Κράτους και επεσήμανε ότι είναι πολύ σημαντικό οι χώρες από τις οποίες προέρχονται να πάρουν πίσω τους πολίτες τους. Σχολιάζοντας τις τουρκικές επιχειρήσεις στη Συρία, είπε ότι επέφεραν πλήγμα στην «αποσχιστική ατζέντα του PKK».
«Αγκάθι» ο Γκιουλέν και η αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων
Ο Ερντογάν πάντως επανέλαβε ότι ελπίζει πως οι Αρχές των ΗΠΑ θα απελάσουν τον ισλαμιστή ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν στη χώρα του. Ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε τον Γκιουλέν, ο οποίος ζει αυτοεξόριστος στην Πενσιλβάνια, «αρχιτρομοκράτη».
Η Άγκυρα ζητεί εδώ και χρόνια την έκδοση του Γκιουλέν, κάτι που δεν έχει εγκρίνει μέχρι σήμερα η Ουάσινγκτον.
«Ελπίζω ότι θα μας παραδώσουν αυτόν τον τρομοκράτη, όπως παραδίδουμε εμείς τρομοκράτες στις ΗΠΑ όταν μας ζητείται» επέμεινε ο Τούρκος πρόεδρος.
Η κυβέρνηση του Ερντογάν διατείνεται ότι ο Φετουλάχ Γκιουλέν ήταν ο «εγκέφαλος» της απόπειρας στρατιωτικού πραξικοπήματος τον Ιούλιο του 2016 από μερίδα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. Ο Τούρκος πρόεδρος υποστηρίζει πως οι τουρκικές Αρχές έχουν αποστείλει στην αμερικανική κυβέρνηση «ντοκουμέντα» που κατ’ αυτόν αποδεικνύουν τη σχέση του Γκιουλέν με το αποτυχημένο πραξικόπημα.
Ο Γκιουλέν -άλλοτε σύμμαχος του Ερντογάν- διαψεύδει ότι είχε οποιαδήποτε εμπλοκή στην απόπειρα ανατροπής του Τούρκου ηγέτη.
Επίσης, ο Τούρκος πρόεδρος εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για το ψήφισμα που ενέκρινε τον περασμένο μήνα η Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ για την Αρμενία, υπογραμμίζοντας ότι ρίχνει βαριά «σκιά» στη σχέση των δύο χωρών. Ο Ερντογάν υποστήριξε ότι «συμπαθούντες των τρομοκρατών», οι οποίοι προσπαθούν να «βλάψουν» τη σχέση ανάμεσα στα δύο κράτη, συμμάχους στο NATO, διασπείρουν «παραπληροφόρηση».
«Είπα στον κ. πρόεδρο ότι οι αποφάσεις που πήρε η Βουλή των Αντιπροσώπων την 29η Οκτωβρίου υπηρετούσαν αυτόν τον σκοπό, προσέβαλαν τον λαό μας και επισκίασαν τις σχέσεις μας» ανέφερε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου.
Η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε την περασμένη εβδομάδα, με συντριπτική πλειοψηφία -405 ψήφοι υπέρ, 11 κατά- μη δεσμευτικό ψήφισμα με το οποίο χαρακτηρίζεται γενοκτονία η μαζική σφαγή των Αρμενίων από τους Οθωμανούς πριν από έναν αιώνα. Η Άγκυρα απορρίπτει πάγια τον όρο γενοκτονία.
Ο Ερντογάν ανέφερε πως το ζήτημα των σφαγών των Αρμενίων «πριν από κάπου 104 χρόνια, υπό συνθήκες πολέμου, πρέπει να συζητείται από ιστορικούς, όχι πολιτικούς» και πρόσθεσε ότι η Τουρκία είναι διατεθειμένη να ανοίξει τα κρατικά αρχεία της σε όποιον εκδηλώσει ενδιαφέρον.
Αργότερα, ο πρόεδρος της Τουρκίας επανήλθε στο ζήτημα σε δηλώσεις του σε ΜΜΕ, κάνοντας λόγο περί «επονείδιστης απόφασης» από μέρους της Βουλής των Αντιπροσώπων κι εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι η Γερουσία δεν θα διαπράξει «το ίδιο λάθος».
