Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Δεν πρόκειται πλέον τόσο για τη στρατολόγηση νέων στρατιωτών, όσο για το να πειστούν τα υπάρχοντα στρατεύματα να μην παραιτηθούν.
Αυτή την εβδομάδα, ο Γάλλος υπουργός Ενόπλων Δυνάμεων Σεμπαστιάν Λεκορνού παρουσίασε ένα σχέδιο διατήρησης ταλέντων για να δώσει κίνητρα στο στρατιωτικό προσωπικό να παραμείνει ένστολο.
Αυτό έρχεται λίγες ημέρες αφότου μια ετήσια έκθεση που υποβλήθηκε στο γερμανικό κοινοβούλιο έδειξε ότι το 2023, περίπου 1.537 στρατιώτες εγκατέλειψαν τη Bundeswehr, μειώνοντας το προσωπικό σε 181.514 άτομα.
«Αυτές οι συνομιλίες υπάρχουν τώρα σε όλες τις πρωτεύουσες, σε όλες τις δημοκρατίες που έχουν επαγγελματικούς στρατούς χωρίς υποχρεωτική στράτευση», είπε ο Λεκορνού τη Δευτέρα, αναφέροντας το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Στις συνεδριάσεις του ΝΑΤΟ, μπορούμε να μιλάμε για εξοπλισμό, αλλά τώρα μιλάμε και για… το επίπεδο διατήρησης», πρόσθεσε.
Καθώς η Ευρώπη επανεξοπλίζεται ως αντίδραση στον πόλεμο στην Ουκρανία, χώρες όπως η Κροατία σκέφτονται να επαναφέρουν τη στράτευση. Άλλες, όπως η Δανία , σχεδιάζουν να την επεκτείνουν ώστε να συμπεριλάβει γυναίκες.
Η Γερμανία κατάργησε την υποχρεωτική θητεία το 2011, αλλά με πολλούς στο στρατό να γερνούν εκτός υπηρεσίας, υπάρχει εκ νέου συζήτηση σχετικά με την επανεισαγωγή κάποιου είδους εθνικού συστήματος υπηρεσίας.
Για τις χώρες που βασίζονται σε επαγγελματικούς στρατούς, η πρόκληση είναι να γίνουν οι ένοπλες δυνάμεις ελκυστικές — κάτι που είναι δύσκολο να γίνει σε περιόδους χαμηλής ανεργίας, έντονου ανταγωνισμού από τον ιδιωτικό τομέα και ευρείας χρήσης της εξ αποστάσεως εργασίας.
Όχι μόνο για τα χρήματα
Στη Γαλλία, το στρατιωτικό προσωπικό μένει στις ένοπλες δυνάμεις κατά μέσο όρο ένα χρόνο λιγότερο από ό,τι στο παρελθόν. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, σημειώνεται ετήσια έλλειψη προσλήψεων 1.100 στρατιωτών – που ισοδυναμεί με δύο τάγματα πεζικού – παρόλο που η κυβέρνηση ανέθεσε τη στρατολόγηση στην ιδιωτική εταιρεία Capita.
Τα χρήματα παίζουν ρόλο στο να παραμείνουν οι άνθρωποι. Ένα από τα εμβληματικά μέτρα του γαλλικού σχεδίου είναι η ενίσχυση των συντάξεων γήρατος με την ενσωμάτωση των μπόνους, αυξάνονται και οι μισθοί. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι οι όροι υπηρεσίας δεν είναι τόσο ελκυστικοί, με χρόνιες υπερωρίες, πολύμηνες απουσίες από το σπίτι και χαμένες περιόδους ανάρρωσης.
«Το θέμα δεν είναι η στρατολόγηση αλλά η διατήρηση, πρέπει να διατηρήσουμε και οικογένειες», δήλωσε η ναύαρχος Λίζα Φραντσέτι, επικεφαλής ναυτικών επιχειρήσεων του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, σε συνέδριο στο Παρίσι νωρίτερα φέτος.
Στην Πολωνία, η νέα κυβέρνηση νωρίτερα φέτος ανακοίνωσε αυξήσεις στους μισθούς περίπου 20 τοις εκατό σε μια προσπάθεια να διατηρήσει στρατεύματα. Ο ελάχιστος μηνιαίος μισθός για έναν στρατιώτη αυξάνεται από 4.960 złoty (1.150 €) σε 6.000 złoty (1.390 €). Ως απάντηση στην αυξανόμενη απειλή από τη Ρωσία, ο πολωνικός στρατός αυξήθηκε από 95.000 το 2015 σε 215.000 φέτος.
Το γαλλικό σχέδιο περιλαμβάνει βοήθεια για εύρεση στέγης και πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη και φροντίδα παιδιών. Τα ζευγάρια που και οι δύο εργάζονται στο υπουργείο Ενόπλων Δυνάμεων, ακόμη και αν ο ένας είναι πολιτικός, θα μπορούν να κάνουν μετάθεση από κοινού.
«Προτιμώ να έχω λιγότερες προσλήψεις για να βελτιώσω τη διατήρηση παρά να προχωρήσω σε ένα ξεφάντωμα προσλήψεων όπου ο αριθμός των ατόμων που κρατούνται μειώνεται συνεχώς», είπε ο Λεκορνού.
Στη Γερμανία, ως μέρος των προσπαθειών για την ενίσχυση της εθνικής άμυνας, η κυβέρνηση θέλει να αυξήσει τον αριθμό των ενόπλων δυνάμεών της σε 203.000 μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2030 — αλλά η στρατολόγηση αυξάνεται με αργούς ρυθμούς.
Η ειδική επίτροπος της Bundestag για τις ένοπλες δυνάμεις, Έβα Χεγκλ, είπε ότι η επαναφορά κάποιας μορφής στράτευσης είναι ένας τρόπος για να αντιστραφούν τα πράγματα, αλλά η στόχευση των γυναικών είναι μια πιο προφανής κίνηση για να αναχαιτιστεί η παρακμή, καθώς οι δυνατότητες δεν έχουν εξαντληθεί.
Η νομοθεσία που ψηφίστηκε πέρυσι επιδιώκει να καταστήσει τις συνθήκες πιο ελκυστικές, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης για τη φροντίδα των παιδιών και της αύξησης των συντάξεων γήρατος.
Δεν υπάρχουν μόνο προβλήματα με το ωράριο, αλλά και τις βασικές υποδομές. «Όταν επισκέπτομαι τα στρατεύματα, δεν ακούω πλέον ότι λείπουν κράνη και προστατευτικά γιλέκα, αλλά ντουλάπια», έγραψε η Χεγκλ στην ετήσια έκθεση.
Σύμφωνα με την Χεγκλ, η επισκευή στρατώνων και στρατιωτικών εγκαταστάσεων θα κοστίσει περίπου 50 δισεκατομμύρια ευρώ, που ισοδυναμεί με το ήμισυ του συνολικού ειδικού ταμείου που δημιούργησε η κυβέρνηση για να ενημερώσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις στον απόηχο της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.