Ανταπόκριση από Στρασβούργο – Νίκος Ρούσσης
Ο Ρικ Ντέιμς, πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης (KΣΣΕ), κάλεσε σήμερα τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να τηρήσουν αυστηρά την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα όταν θεσπίζουν έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης COVID-19 .
«Η διάδοση του ιού COVID-19 έχει προκαλέσει δραματικά τραύματα στη δημόσια υγεία, οικονομική και κοινωνική κρίση σε όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα στην Ευρώπη» επισημαίνει ο πρόεδρος.
Υπογραμμίζει δε ότι, «ενώ κάθε κράτος έχει την ευθύνη να λάβει προστατευτικά μέτρα σε καιρό δημόσιας έκτακτης ανάγκης, τέτοιες καταστάσεις μπορεί ακόμη και να απαιτούν περιοριστικά μέτρα που υπερβαίνουν τα όρια που επιτρέπονται κατά κανόνα από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων».
Αλλά χωρίς τις κατάλληλες εγγυήσεις, τα μέτρα αυτά δημιουργούν σοβαρούς κινδύνους για τη δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, καταλήγει.
Όμως, πρέπει να διατηρηθούν θεμελιώδεις διασφαλίσεις του κράτους δικαίου -ιδίως η νομιμότητα, η αποτελεσματική κοινοβουλευτική εποπτεία, ο ανεξάρτητος δικαστικός έλεγχος και οι αποτελεσματικές εγχώριες προσφυγές- ακόμα και σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Πρόκειται για θέμα δημοκρατικής αρχής, αλλά και απαραίτητη προϋπόθεση για την εμπιστοσύνη των ανθρώπων στους ηγέτες τους, χωρίς τα οποία δεν είναι δυνατή η επιτυχής εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων.
Ο πρόεδρος της Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης διευκρινίζει ακόμα ότι η γενική αρχή της αναλογικότητας περιορίζει τη δράση που μπορεί να αναληφθεί, μέσω της αυστηρής δοκιμασίας του «αυστηρά απαιτούμενου από τις ανάγκες της κατάστασης». Τα κανονικά μέτρα ή οι περιορισμοί που επιτρέπονται από τη Σύμβαση για τη διατήρηση της δημόσιας ασφάλειας, της υγείας και της τάξης πρέπει να είναι σαφώς ανεπαρκείς πριν επιτραπούν παρεκκλίσεις και μέτρα έκτακτης ανάγκης.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που απαιτεί παρέκκλιση από τη Σύμβαση πρέπει να είναι περιορισμένη σε διάρκεια, περίσταση και πεδίο εφαρμογής. Οι εξουσίες έκτακτης ανάγκης μπορούν να ασκούνται μόνο για τους σκοπούς για τους οποίους χορηγήθηκαν και η διάρκεια των έκτακτων μέτρων και των αποτελεσμάτων τους δεν πρέπει να υπερβαίνει τη διάρκεια της έκτακτης ανάγκης.
«Ως πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης καλώ συνεπώς όλα τα κράτη μέλη και ειδικότερα τα κοινοβούλιά τους: να συνεχίσουν τον αγώνα τους κατά του ιού COVID-19, εφαρμόζοντας παράλληλα τις διασφαλίσεις που θέσπισε η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, να επανεξετάζουν διαρκώς την αναγκαιότητα διατήρησης οποιασδήποτε κατάστασης έκτακτης ανάγκης και τυχόν μέτρα που λαμβάνονται βάσει αυτού και να εφαρμόζουν, κατά τη λήξη κάθε περιόδου, τεκμήριο κατά της επέκτασης της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, να διασφαλίσουν ότι οι συνήθεις έλεγχοι και ισορροπίες μιας πλουραλιστικής δημοκρατίας που διέπεται από το κράτος δικαίου εξακολουθούν να λειτουργούν στον μέγιστο δυνατό βαθμό, σεβόμενα τη δημοκρατική διαδικασία και την εξουσία των κοινοβουλίων και των τοπικών αρχών, την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και των εθνικών δομών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και των ελευθεριών του συνεταιρίζεσθαι και της έκφρασης, ιδίως της κοινωνίας των πολιτών και των μέσων ενημέρωσης. Είμαι πεπεισμένος ότι με αυτόν τον τρόπο, τα ευρωπαϊκά έθνη που ενώθηκαν στο Συμβούλιο της Ευρώπης θα ξεπεράσουν αυτήν την κρίση, χωρίς να εγκαταλείψουν τις κοινές μας αξίες» προσθέτει.
