Οι αμερικανικές αρχές τις τελευταίες εβδομάδες έχουν ασχοληθεί ιδιαίτερα με τους Έλληνες πλοιοκτήτες που έσπασαν το εμπάργκο που επέβαλλαν οι ΗΠΑ στη Βενεζουέλα και μετέφεραν υδρογονάνθρακες από και προς τη χώρα του Μαδούρο. Το διεθνές πρακτορείο ειδήσεων Associated Press επανέρχεται στο θέμα, αυτή τη φορά με επίκεντρο ένα περίεργο ταξίδι του δεξαμενόπλοιου “Άλκιμος”, συμφερόντων του Βαγγέλη Μαρινάκη, το οποίο έφθασε μέχρι και ανοιχτά της Βενεζουέλας, όπου όπως φαίνεται έγινε μετάγγιση φορτίου, το οποίο οι Αμερικάνοι θεωρούν ως παραβίαση του επιβληθέντος εμπάργκο.
Το Associated Press γνωρίζει επαρκώς το παρελθόν και το παρόν του Βαγγέλη Μαρινάκη και στο ρεπορτάζ που ακολουθεί αναφέρεται στις δικαστικές εκκρεμότητες του εφοπλιστή-εκδότη για την υπόθεση Noor 1 και την ηρωίνη από τον Περσικό Κόλπο, αλλά και στην υπόθεση με τα στημένα παιχνίδια στο ποδόσφαιρο.
Το ρεπορτάζ του Associated Press έχει ως εξής:
Για δύο μήνες, το δεξαμενόπλοιο «Άλκιμος» με σημαία Μάλτας, πλέει ήσυχα ανοιχτά του Κόλπου του Τέξας, χωρίς να ενοχλείται από τον νομικό αγώνα που διεξάγεται σε ομοσπονδιακό δικαστήριο, ως αποτέλεσμα των αμερικανικών κυρώσεων στη Βενεζουέλα.
Η εμπορική διαμάχη, η οποία δεν έχει αναφερθεί στο παρελθόν, έχει όλο το δράμα μιας πειρατικής ταινίας: ένα πολύτιμο φορτίο, κρυφούς θαλάσσιους ελιγμούς και κατηγορίες ληστείας στην ανοικτή θάλασσα.
Θέτει τον Ευάγγελο Μαρινάκη, έναν από τους ισχυρότερους επιχειρηματίες της Ελλάδας και ιδιοκτήτη του πιο επιτυχημένου ποδοσφαιρικού συλλόγου, του Ολυμπιακού, εναντίον ενός συναδέλφου του ναυτιλιακού μεγιστάνα από τη Βενεζουέλα, τον Wilmer Ruperti, ο οποίος έχει μακρά ιστορία υποστήριξης στους σοσιαλιστές ηγέτες της χώρας.
Ο πρώτος γύρος φαίνεται ότι ευνόησε τον Μαρινάκη, του οποίου η Capital Ship Management Corp με έδρα τον Πειραιά, διαχειρίζεται τον «Άλκιμο». Την Τετάρτη, οι ομοσπονδιακοί αξιωματούχοι στο Χιούστον έχουν προγραμματίσει να δημοπρατήσουν το φορτίο του πλοίου: 100.266 βαρέλια βενζίνης υψηλών οκτανίων, που εκτιμάται ότι αξίζει πάνω από 5 εκατομμύρια δολάρια. Η δημοπρασία ανταποκρίνεται στην εντολή του δικαστή Lynn Hughes να κατασχέσει το φορτίο, το οποίο είπε ότι πιθανότατα θα κατέληγε στη Βενεζουέλα, ενώ συνεχίζεται η διαιτησία για το ποσό των 1,7 εκατομμυρίων δολαρίων.
«Αυτό δείχνει ξεκάθαρα ότι οι κυρώσεις λειτουργούν», δήλωσε ο Russ Dallen, ο οποίος παρακολουθεί στενά τη θαλάσσια κυκλοφορία ως επικεφαλής της Caracas Capital Markets με έδρα το Μαϊάμι. «Ωστόσο, παρόλο που αυτός ο εφοπλιστής φαίνεται να έχει κάνει το σωστό, υπάρχουν πολλές άλλες αδίστακτες “κατσαρίδες” στη ναυτιλιακή βιομηχανία που δεν θα διστάσουν να συνεργαστούν με τη Βενεζουέλα».
Οι ΗΠΑ προσπαθούν εδώ και μήνες να διακόψουν τις αποστολές καυσίμων από και προς τη Βενεζουέλα, ελπίζοντας να επιταχύνουν την πτώση του Μαδούρο, στερώντας του το εισόδημα από πετρέλαιο, που είναι η πηγή «ζωής» της σοσιαλιστικής χώρας. Αλλά μέχρι στιγμής οι μεγαλύτεροι ηττημένοι είναι οι πολίτες της Βενεζουέλας, οι οποίοι αναγκάζονται να περιμένουν στις ουρές για μέρες για να γεμίσουν τα αυτοκίνητά τους, λόγω της έλλειψης βενζίνης που διυλίζεται στο εσωτερικό.
Μέχρι σήμερα, η κυβέρνηση Trump έχει επιβάλει κυρώσεις σε περισσότερα από 50 σκάφη που βρέθηκαν να παραβιάζουν τις κυρώσεις. Αυτόν τον μήνα πρόσθεσε πέντε Ιρανούς καπετάνιους σε μια λίστα ατόμων που έχουν αποκλειστεί από τις συναλλαγές τους με τις ΗΠΑ, αφού ο Μαδούρο βασίστηκε στον αντι-αμερικάνο σύμμαχό του για να παραλάβει βενζίνη, την οποία οι έμποροι είναι όλο και περισσότερο απρόθυμοι να προμηθεύσουν τη Βενεζουέλα.
Η ιστορία του Άλκιμου, που ξετυλίχθηκε από δικαστικές διενέξεις που μελέτησε το Associated Press, ξεκίνησε αρκετά αθώα. Στα τέλη Μαρτίου, το κατασκευασμένο στην Κίνα δεξαμενόπλοιο, που έχει μήκος 156 μέτρα (480 πόδια), αγκυροβόλησε στον Παναμά, όταν του ανατέθηκε να παραδώσει τη βενζίνη στην Αρούμπα.
Αλλά σχεδόν αμέσως κάτι δεν φαινόταν σωστό.
Οι οδηγίες αποστολής ανέφεραν ότι το φορτίο του θα μεταφερόταν εν πλω σε ένα άλλο πλοίο που επισκεπτόταν αποκλειστικά τα λιμάνια της Βενεζουέλας κατά το προηγούμενο έτος. Και ο πληρωτής για το φορτίο προέκυψε από ένα τρίτο μέρος, μια εταιρεία που ονομάζεται Ultra Travel, η οποία εικάζεται ότι εδρεύει στο Μαυροβούνιο.
Επιπλέον, η ES Euroshipping AG, η εγγεγραμμένη στην Ελβετία εταιρεία που ναύλωσε τον Άλκιμο, ανήκε στον Ruperti, έναν επιχειρηματία που συνδέεται με την κυβέρνηση της Βενεζουέλας.
Το 2002, ο Ruperti ναύλωσε έναν στόλο ρωσικών δεξαμενόπλοιων για να βοηθήσει τον τότε Πρόεδρο Hugo Chavez να σπάσει μια μακρά απεργία της κρατικής εταιρείας πετρελαίου PDVSA. Τώρα, προσπαθούσε να σώσει και πάλι την κατάσταση.
Τον Μάρτιο, μια διαφορετική ελβετική εταιρεία που ελέγχει, χρέωσε την PDVSA με προκαταβολή 12 εκατομμυρίων ευρώ, με την οποία σχεδίαζε να αγοράσει έως και 250.000 βαρέλια της ίδιας βενζίνης 95 οκτανίων με την οποία φόρτωσε τον Άλκιμο για τη μεταφορά της, σύμφωνα με αντίγραφο του τιμολογίου που βρήκε το AP. Για να ξεπεράσει τις κυρώσεις των ΗΠΑ, η εταιρεία άνοιξε έναν τραπεζικό λογαριασμό σε ευρώ και ρούβλια στην Derzhava Bank με έδρα τη Μόσχα.
Το δεξαμενόπλοιο Άλκιμος ανήκει στην Brujo Finance Company, μια εταιρεία καταχωρημένη στα Νησιά Μάρσαλ. Αλλά ο χειριστής του, του οποίου το όνομα και το εταιρικό λογότυπο είναι ζωγραφισμένο στο πλοίο, είναι η Capital Ship Management, η οποία εκμεταλλεύεται στόλο 54 δεξαμενόπλοιων.
Ο πρόεδρος της Capital, Μαρινάκης, είναι ιδιοκτήτης του Ολυμπιακού στην Ελλάδα και της Nottingham Forest στην Αγγλία. Το 2018, οι εισαγγελείς ξεκίνησαν μια προκαταρκτική έρευνα εναντίον του για διακίνηση ναρκωτικών που προέκυψε από την κατάσχεση 2,1 τόνων ηρωίνης σε ένα από τα σκάφη του.
Αρνήθηκε έντονα τις κατηγορίες, αναφέροντας ότι ήταν μια προσπάθεια της αριστερής κυβέρνησης εκείνη τη στιγμή να αποσιωπήσει όσους διαφωνούν. Στο παρελθόν, αντιμετώπισε επίσης κατηγορίες για το στήσιμο αγώνων, αλλά αργότερα αθωώθηκε.
Ο Μαρινάκης δεν απάντησε στο αίτημα του AP για σχολιασμό, μέσω του ιστότοπού του και της Capital.
Ενώ η διαιτησία μεταξύ των δύο ναυτιλιακών κολοσσών ενδέχεται να διαρκέσει μήνες, αξιωματούχοι των ΗΠΑ βλέπουν την υπόθεση ως ένδειξη ότι οι κυρώσεις στη Βενεζουέλα είναι όλο και πιο αποτελεσματικές.
Τον Μάιο, το Υπουργείο Οικονομικών και η Ακτοφυλακή των ΗΠΑ εξέδωσαν μια οδηγία που προειδοποιεί τη ναυτιλιακή βιομηχανία ότι τέτοιες μεταφορές από πλοίο σε πλοίο, όπως αυτή που ζητήθηκε στον Άλκιμο, γίνονται συχνά για να παραβιαστούν οι κυρώσεις. Ενώ η έκθεση επικεντρώνεται στο Ιράν, τη Βόρεια Κορέα και τη Συρία – όχι τη Βενεζουέλα – καλεί τους πλοιοκτήτες να επιδείξουν τη δέουσα επιμέλεια και να συμμορφωθούν με τις κυρώσεις για να αποφύγουν την παραβίαση των κανονισμών των ΗΠΑ.
«Η παγκόσμια ναυτιλιακή κοινότητα απομακρύνεται από τις συναλλαγές της με τη Βενεζουέλα», δήλωσε ο Ελιοτ Άμπραμς, ειδικός εκπρόσωπος της κυβέρνησης Τραμπ για τη Βενεζουέλα. «Οι πιο αξιόπιστες εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των μεγαλύτερων ελληνικών ναυτιλιακών εταιρειών, έχουν συνεργαστεί και έχουν δείξει ότι σέβονται τη φήμη τους και τις παγκόσμιες επιχειρήσεις τους».
Στην περίπτωση του Άλκιμου, οι ιδιοκτήτες του υποπτεύονταν ότι κάτι δεν πάει καλά. Έτσι, οι δικηγόροι πίεσαν την ES Euroshipping για πρόσθετες πληροφορίες, επισημαίνοντας ότι η σύμβαση περιείχε «ρήτρα κυρώσεων», δίνοντας στον πλοιοκτήτη «απόλυτη διακριτική ευχέρεια» για να αρνηθεί να πραγματοποιήσει οποιοδήποτε εμπόριο που θεωρεί ότι εκθέτει, αυτόν ή το πλήρωμά του, σε κυρώσεις των ΗΠΑ.
«Για να είμαι σαφής εκ των προτέρων. Ο ιδιοκτήτης ΔΕΝ θα συμμετάσχει σε παράνομη διαπραγμάτευση», σύμφωνα με ένα email που εστάλη στις 31 Μαρτίου από τον broker του πλοιοκτήτη.
Παρά τις αμφιβολίες του, το πλοίο αναχώρησε από τον Παναμά στις 9 Απριλίου – ημέρες αφότου το AP ανέφερε ότι ο Ruperti είχε αρχίσει να αγοράζει πετρέλαιο σε αυτό που θα περιέγραφε αργότερα ως «ανθρωπιστικό έργο», που δεν παραβίαζε τις κυρώσεις των ΗΠΑ.
«Είμαι 100% σίγουρος ότι το κάνω αυτό νόμιμα και ότι συμμορφώνομαι με τους κανόνες και τις υποχρεώσεις», είπε στο AP σε συνέντευξη του τον Απρίλιο. Αρνήθηκε να σχολιάσει όταν το AP επικοινώνησε αυτή την εβδομάδα μαζί του για το κατασχεθέν φορτίο.
Εν πλω προς την Αρούμπα, συνεχίζονταν τα πίσω-εμπρός – και οι ιδιοκτήτες του Άλκιμου έγιναν πιο καχύποπτοι. Το σημείο του ραντεβού με το άλλο πλοίο, το Beauty One, ήταν στην ανοιχτή θάλασσα – 50 μίλια δυτικά της Αρούμπα στα ανοικτά της βόρειας ακτογραμμής της Βενεζουέλας – και όχι σε μια περιοχή που ορίστηκε από τις αρχές της Αρούμπα για τη μεταφορά καυσίμων από πλοίο σε πλοίο. Περαιτέρω, ο επόπτης της επικίνδυνης διαδικασίας, η ATM Marine Services, ήταν άγνωστος στους ιδιοκτήτες του πλοίου, χωρίς καν μια ιστοσελίδα αναγνώρισής του. Δεν είχαν διοριστεί αντιπρόσωποι για συντονισμό με τις αρχές του Αρούμπα.
«Ζητούνται επιτακτικές απαντήσεις στα παραπάνω. Το ζήτημα είναι σοβαρό», έγραψε ο broker του Άλκιμου λίγο πριν την προγραμματισμένη άφιξή του στην Αρούμπα στις 11 Απριλίου.
Καθ ‘όλη τη διαδικασία, οι τιμές των φορτίων των δεξαμενόπλοιων αυξήθηκαν – κάτι που υποστηρίζει η ES Euroshipping οδήγησε στη βιασύνη του πλοιοκτήτη να ξεφορτώσει το φορτίο του και να προχωρήσει στην επόμενη δουλειά. Με την παγκόσμια οικονομία να κλείνει λόγω της κρίσης COVID, υπήρχε μια γκάμα καυσίμων που συνέχισαν να παράγονται. Οι μεγάλες εταιρείες πετρελαίου, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις είδαν τις ημερήσιες τιμές να αλλάζουν 10 φορές, ήταν ξαφνικά σε ζήτηση.
Μετά από δύο προθεσμίες για τη δήλωση εναλλακτικών διαδρομών ταξιδιού, ο Άλκιμος γύρισε στις 26 Απριλίου και κατευθύνθηκε στο Χιούστον. Ωστόσο, πρώτα συμβούλεψε την ES Euroshipping να ζητήσει αποζημίωση για το φορτίο των 1,7 εκατομμυρίων δολαρίων για να αντισταθμίσει τις απώλειες, συμπεριλαμβανομένων των 500.000 δολαρίων του κόστους ακινησίας για τόσο καιρό.
Η ES Euroshipping υποστηρίζει ότι η Capital Ship Management και οι ιδιοκτήτες του πλοίου έκλεψαν το φορτίο και ζητούν αποζημιώσεις αξίας 2,3 εκατομμυρίων δολαρίων. Σε καταθέσεις δικαστηρίου, ο δικηγόρος Μάικλ Βόλκοφ δήλωσε ότι μετά από αρκετές αντιρρήσεις από τον ιδιοκτήτη του πλοίου, ο οποίος αρνήθηκε να αποδεχτεί τις διαβεβαιώσεις του ότι δεν υπάρχει κίνδυνος κυρώσεων, η Euroshipping έδωσε εναλλακτικές οδηγίες – για να μεταφέρει το φορτίο πρώτα στις Μπαχάμες και μετά στο Τρινιντάντ.
Ωστόσο, η εταιρεία του Ruperti ισχυρίζεται ότι οι οδηγίες της αγνοήθηκαν και κατηγόρησαν τον πλοιοκτήτη ότι ξεκίνησε ένα παράνομο ταξίδι 7 ημερών στο Χιούστον για να βρει μια ευνοϊκή ευκαιρία για να νομιμοποιήσει την «κλοπή» του, όταν υπήρχαν πολύ πιο κοντά άλλα λιμάνια για την εκδίκαση της ανταγωνιστικής παραβίασης των συμβατικών αξιώσεων. Κατηγόρησε επίσης τον Άλκιμο ότι εγκατέλειψε τα νερά του Αρουμπάν χωρίς να ειδοποιήσει τις αρχές του λιμένα, αφήνοντας πίσω 11.500 δολάρια σε πρόστιμα και τέλη για τη μη εξουσιοδοτημένη αναχώρηση.
«Ο Μπρούτζο δεν είναι παρά ένας πειρατής που λεηλάτησε το φορτίο στη θάλασσα, διέφυγε από τις αρχές της Αρουμπάν χωρίς την κατάλληλη άδεια, έστρεψε το σκάφος του σε λιμάνι αυτής της περιοχής και στη συνέχεια εξαπάτησε αυτό το δικαστήριο», δήλωσε ο Βόλκοφ στις 29 Μαΐου.
Ο Ruperti φαίνεται να έχει κάποιους ισχυρούς υποστηρικτές. Την 1η Μαΐου, ο Hans Hertell, πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Δομινικανή Δημοκρατία, έγραψε επιστολή στον Ryan Patrick, εισαγγελέα των ΗΠΑ για τη νότια περιοχή του Τέξας, καλώντας τις Αρχές να ξεκινήσουν ποινική έρευνα εναντίον των πλοιοκτητών.
«Έκπληκτοι μάθαμε ότι οι πλοιοκτήτες είχαν κλέψει και μετατρέψει το φορτίο των πελατών μας με αυτόν τον τρόπο», σύμφωνα με την επιστολή.