Στενό μαρκάρισμα για τον αλγόριθμο

Έντονες πιέσεις δέχονται οι διοικούντες την Google, προκειμένου να δώσουν σε κυβερνήσεις τα στοιχεία χρηστών της που φέρονται να εμπλέκονται σε διάφορες εγκληματικές δραστηριότητες ή σε ενέργειες που στόχο έχουν να πλήξουν την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική ασφάλεια χωρών της Δύσης.

Εκτιμάται πως την τελευταία πενταετία τέτοια αιτήματα προς την Google έχουν αυξηθεί κατά 150% και αφορούν στις αναζητήσεις των χρηστών, τον λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και το YouTube. Την αποκάλυψη έκανε η ίδια η αμερικανική εταιρεία, στο πλαίσιο της «έκθεσης διαφάνειας» που δημοσιοποιεί ανά εξάμηνο, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο και τους «New York Times». Ειδικότερα, ο επικεφαλής του νομικού τμήματος της Google Ρίτσαρντ Σαλγάδο δήλωσε ότι «υπήρξε μια αύξηση (αιτημάτων) κατά 15% σε σχέση με το δεύτερο εξάμηνο του 2013 και μια αλματώδης άνοδος κατά 150% από τότε που αρχίσαμε να δημοσιοποιούμε τα σχετικά στοιχεία το 2009». Από τις ΗΠΑ ειδικά, τα αντίστοιχα αιτήματα αυξήθηκαν κατά 19% και 250%, χωρίς να υπολογίζονται τα σχετικά μυστικά αιτήματα εκ μέρους του FBI ή αμερικανικών ειδικών δικαστηρίων για λόγους εθνικής ασφάλειας.

Επιπλέον, σύμφωνα με δημοσίευμα στους «Financial Times», η γερμανική κυβέρνηση θέλει να «στριμώξει» την Google για να αποκαλύψει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με την περίφημη μυστική «φόρμουλα» (αλγόριθμο) που βρίσκεται πίσω από τις αναζητήσεις της εταιρείας. Η πρωτοβουλία αυτή ασφαλώς θα χαροποιήσει τους ανταγωνιστές της Google, ωστόσο η αμερικανική εταιρεία αναμένεται να αρνηθεί πεισματικά.

Ειδικότερα, σε συνέντευξή του στη βρετανική εφημερίδα, ο Γερμανός υπουργός Δικαιοσύνης Χάικο Μάας τόνισε για το θέμα αυτό ότι η Google πρέπει να γίνει «πιο διαφανής» σχετικά με τον αλγόριθμο που χρησιμοποιεί για να κατατάσσει τα αποτελέσματα των αναζητήσεων των χρηστών, καθώς η κατάταξη αυτή έχει σημαντικές θετικές ή αρνητικές συνέπειες για έναν χρήστη, μια εταιρεία ή μια χώρα.

Αποκαλυπτικά στοιχεία

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης των στοιχείων η Google έκανε γνωστό ότι δέχτηκε συνολικά 31.698 αιτήματα από διάφορες κυβερνήσεις εντός του πρώτου εξαμήνου του 2014, τα οποία αφορούσαν σε περίπου 48.000 λογαριασμούς χρηστών. Τα περισσότερα (12.539 ή περίπου το 40%) προέρχονταν από τις ΗΠΑ και ακολουθούσαν Γερμανία (3.338) και Γαλλία (3.002). Η εταιρεία ανταποκρίθηκε θετικά -εν όλω ή εν μέρει- στο 65% των περιπτώσεων. Εννέα χώρες ζήτησαν στοιχεία για πρώτη φορά, μεταξύ των οποίων η Αλβανία, η Αίγυπτος και το Λουξεμβούργο.

H Google καθώς και άλλοι τεχνολογικοί γίγαντες, όπως η Microsoft και το Facebook, εκδηλώνουν την προθυμία τους να αποκαλύψουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα αιτήματα των κυβερνήσεων, καθώς θέλουν να καθησυχάσουν τις ανησυχίες των χρηστών τους, μετά τις απανωτές αποκαλύψεις για τα μυστικά προγράμματα παρακολούθησης του διαδικτύου από τις μυστικές υπηρεσίες διαφόρων κρατών.

«Σε τελευταία ανάλυση, το όλο θέμα έχει να κάνει με το πόσο διαφανείς είναι οι αλγόριθμοι που χρησιμοποιεί η Google για να ταξινομεί τα αποτελέσματα των ερευνών της. Όταν μια μηχανή αναζήτησης έχει πια τέτοια επίπτωση στην οικονομική ανάπτυξη, αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να διευθετήσουμε» δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Δικαιοσύνης, ο οποίος είναι υπεύθυνος και για την προστασία των καταναλωτών.

«Όλοι χρησιμοποιούμε το διαδίκτυο και ξέρουμε ότι όποιος δεν βρίσκεται στην κορυφή των αποτελεσμάτων των αναζητήσεων είναι σαν να μην υπάρχει» πρόσθεσε ο Χάικο Μάας.

Ο μυστικός αλγόριθμος

Οι επικριτές της Google θεωρούν ότι το μυστικό «όπλο» της Google, oι αλγόριθμοι αναζήτησης, «χειραγωγούνται», έτσι ώστε να πλήττουν τους ανταγωνιστές της, γι’ αυτό ζητούν μεγαλύτερη διαφάνεια. Η Google αντιτείνει ότι κάτι τέτοιο θα εξέθετε τη μηχανή αναζήτησής της σε έναν κατακλυσμό από ανεπιθύμητες επιρροές (spam), ενώ επιμένει ότι δεν είναι δυνατό να παραδώσει δωρεάν στους αντιπάλους της τα εμπορικά μυστικά της.

Η Google έχει μερίδιο 90%-95% στην αγορά αναζητήσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, έναντι 68% στις ΗΠΑ. Γι’ αυτό, όπως ανέφερε ο Γερμανός υπουργός, «η δύναμη της Google πάνω στους καταναλωτές και τους παράγοντες της αγοράς είναι εντυπωσιακή. Πρέπει να εξετάσουμε ποια προληπτικά μέτρα πρέπει να ληφθούν, ώστε αυτή η εξουσία να μη γίνεται εργαλείο κατάχρησης». Ο Χάικο Μάας έφθασε στο σημείο να δηλώσει ότι ως «έσχατη λύση» μπορεί να εξεταστεί η διάσπαση της Google.

Μετά τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν (και όχι μόνο) σχετικά με τη διαδικτυακή κατασκοπεία και στην Ευρώπη εκ μέρους των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών (κυρίως της NSA), η γερμανική κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να προωθήσει αυστηρότερους κανονισμούς στο θέμα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των Ευρωπαίων χρηστών και των ευρωπαϊκών κρατικών μυστικών.