Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης
Τα συριακά Υψίπεδα του Γκολάν, τα οποία κατελήφθησαν από το Ισραήλ μετά τον πόλεμο του 1967, βρέθηκαν και πάλι στην επικαιρότητα, καθώς επανέρχεται το ενδεχόμενο αναγνώρισής τους ως «ισραηλινό έδαφος» από τις ΗΠΑ.
Σε αντίθεση με προηγούμενες εκθέσεις, η εφετινή αναφορά του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ περιγράφει τα Υψίπεδα Γκολάν ως «ελεγχόμενα από το Ισραήλ» αφαιρώντας τη λέξη «κατεχόμενα»Σε ετήσια έκθεση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, σχετικά με το «status» των Υψιπέδων Γκολάν, γίνεται αντικατάσταση του όρου «κατεχόμενα» από τη φράση «ελεγχόμενα από το Ισραήλ».
Σε αντίθεση με προηγούμενες εκθέσεις, η εφετινή αναφορά του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ περιγράφει τα Υψίπεδα Γκολάν ως «ελεγχόμενα από το Ισραήλ» αφαιρώντας τη λέξη «κατεχόμενα».
Τον προηγούμενο μήνα, βουλευτές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος εισήγαγαν νομοσχέδιο, το οποίο «διασφαλίζει ότι το Ισραήλ ανακτά τον έλεγχο των Υψιπέδων Γκολάν».
Πέρυσι, άλλωστε, οι ΗΠΑ είχαν αντιταχθεί σε ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών για τον τερματισμό της ισραηλινής κατοχής στην αμφισβητούμενη περιοχή.
Η αμερικανική στήριξη στην κυριαρχία του Ισραήλ επί των Υψιπέδων επανέρχεται εν όψει των πρόωρων ισραηλινών εκλογών, οι οποίες είναι προγραμματισμένες για τις 9 Απριλίου.
Θεωρείται πως αποτελεί ένδειξη της στήριξης της Ουάσινγκτον στον Νετανιάχου, ο οποίος αντιμετωπίζει κατηγορίες περί διαφθοράς, ενώ διεκδικεί την επανεκλογή του για τέταρτη διαδοχική φορά.
Τα Υψίπεδα Γκολάν αποτελούν στρατηγική περιοχή, με έκταση 1.200 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία χρησιμοποιείται από το Τελ Αβίβ «ως φυσική ζώνη ασφαλείας έναντι πιθανών στρατιωτικών απειλών από τη Συρία».
Παράλληλα όμως, συνιστά ζωτικής σημασίας πηγή φυσικού πλούτου, επειδή καλύπτει το 1/3 των υδάτινων αναγκών του Ισραήλ.
Την εκτίμησή του ότι η Ουάσινγκτον θα μπορούσε να αναγνωρίσει τα Υψίπεδα του Γκολάν ως μέρος του ισραηλινού κράτους είχε εκφράσει ο πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ Ντέιβιντ Φρίντμαν, σύμφωνα με την εφημερίδα «Hayom», τον περασμένο Ιούνιο.
Ο Αμερικανός διπλωμάτης είχε υποστηρίξει επίσης ότι «η συγκεκριμένη διαφιλονικούμενη περιοχή, την οποία έχει καταλάβει το Ισραήλ από τη Συρία, θα μπορούσε να παραμείνει υπό ισραηλινό έλεγχο, για πάντα».
«Δεν μπορώ να φανταστώ μια κατάσταση στην οποία τα Υψίπεδα του Γκολάν δεν είναι μέρος του Ισραήλ για πάντα» είχε δηλώσει ο Φρίντμαν στην ισραηλινή εφημερίδα, προσθέτοντας ότι δεν μπορεί να φανταστεί το ενδεχόμενο «τα Υψίπεδα του Γκολάν να επιστρέφονται στη Συρία».
Όλα τούτα, πάντως, έρχονται σε αντίθεση με την εκτίμηση του Αμερικανού Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον, ο οποίος είχε δηλώσει ότι «η κυβέρνηση Τραμπ δεν συζητά πιθανή αναγνώριση της περιοχής που κατέλαβε και προσάρτησε το Ισραήλ από τη Συρία».
Στις 9 Ιουνίου 1967, το Ισραήλ εξαπολύει επίθεση κατά των συριακών θέσεων στα Υψώματα του Γκολάν. Έπειτα από μια σκληρή μάχη, οι Ισραηλινοί κατορθώνουν να διασπάσουν το μέτωπο και να διεισδύσουν στα συριακά μετόπισθεν.
Την ακριβώς επόμενη ημέρα, συνεχίζεται η ολοκληρωτική κατάληψη των Υψωμάτων του Γκολάν από τις ισραηλινές δυνάμεις, οι Σύροι αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την πολεμική προσπάθεια και αποδέχονται τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός. Ο «Πόλεμος των Έξι Ημερών» έχει μόλις ολοκληρωθεί.
Το Ισραήλ ανακοίνωσε την προσάρτηση της επίμαχης περιοχής το 1981.
Ωστόσο, η διεθνής κοινότητα και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ έχουν επανειλημμένως αρνηθεί να αναγνωρίσουν τα Υψίπεδα ως ισραηλινό έδαφος.
