Η πολιτική δυναστεία των Ρατζαπάξα κυριάρχησε στα πολιτικά πράγματα της Σρι Λάνκα από τα χρόνια του 2000 ως τον Απρίλιο, όταν οι διαδηλώσεις των πολιτών που πυροδότησαν οι τεράστιες ελλείψεις καυσίμων και τροφίμων ξέφυγαν από κάθε έλεγχο.
Νωρίς σήμερα ο Γκοταμπάγια Ρατζαπάξα, ο πρόεδρος της νησιωτικής χώρας των 22 εκατομμυρίων κατοίκων, δραπέτευσε από τη χώρα με στρατιωτικό αεροσκάφος που προσγειώθηκε στις Μαλδίβες. Η αποχώρησή του σημαίνει ότι κανένα μέλος της οικογένειας δεν απομένει πλέον σε θέση εξουσίας.
Ο αρχηγός του κράτους ορκιζόταν μόλις τον περασμένο μήνα πως θα παρέμενε στο αξίωμά του ως το τέλος της θητείας του, το 2024, παρά τον λαϊκό ξεσηκωμό. Όμως χιλιάδες πολίτες εισέβαλαν στην επίσημη κατοικία του προέδρου το Σάββατο, αναγκάζοντάς τον να τραπεί σε φυγή, να κρυφτεί, προτού εντέλει δεχθεί να υποβάλει την παραίτησή του.
Αναμένεται να επιβεβαιώσει πως εγκαταλείπει την εξουσία εντός της ημέρας.
Ο 73χρονος πρόεδρος, ο άλλοτε πανίσχυρος υπουργός Άμυνας, είχε ήδη προσπαθήσει να φύγει από τη χώρα την Τρίτη, όταν διώχτηκε ταπεινωτικά από το διεθνές αεροδρόμιο του Κολόμπο. Τελικά, στρατιωτικό αεροσκάφος Αντόνοφ An-32 απογειώθηκε νωρίς σήμερα (τοπική ώρα· χθες Τρίτη το βράδυ ώρα Ελλάδας) μεταφέροντας τον ίδιο, τη σύζυγό του κι έναν σωματοφύλακα, δήλωσαν αξιωματούχοι των υπηρεσιών μετανάστευσης.
«Έπρεπε να γίνει αυτό μια μέρα», σχολίασε 73χρονος διαδηλωτής, συνταξιούχος μηχανικός, καθώς περιπλανιόταν στους χώρους της επίσημης κατοικίας του πρωθυπουργού, όπου διέμενε μέχρι πρότινος ο Μαχίντα Ρατζαπάξα, μεγαλύτερος αδελφός και προκάτοχος του νυν προέδρου. Πλέον, το κτίριο έχει καταληφθεί από διαδηλωτές.
«Λήστεψαν τα πάντα από τον λαό», είπε ο 73χρονος, όμως αφού η δυναστεία των Ρατζαπάξα, διαβόητη για τον νεποτισμό της, πλέον εγκαταλείπει την εξουσία, «θα γίνουμε η καλύτερη χώρα στον κόσμο στο κοντινό μέλλον», διαβεβαίωσε.
Ο πρωθυπουργός Μαχίντα Ρατζαπάξα παραιτήθηκε τον Μάιο, κατά συνέπεια ο γιος του Γιοσίντ έπαψε να είναι προσωπάρχης του. Ο άλλος του γιος, ο Ναμάλ, ο μεγαλύτερος αδελφός του Τσαμάλ και τα νεότερα αδέλφια του Μπάζιλ και Σασίντρα εγκατέλειψαν τους υπουργικούς τους θώκους τον Απρίλιο.
Ορισμένοι σύμβουλοι του προέδρου Ρατζαπάξα σχεδίαζαν τη φυγή του ιδίου και οικείων του με περιπολικό του Πολεμικού Ναυτικού, ανέφερε πηγή προσκείμενη στο υπουργείο Άμυνας.
Ο πρώην υπουργός Οικονομικών Μπάζιλ Ρατζαπάξα, που είναι επίσης αμερικανός υπήκοος, εμποδίστηκε και αυτός να εγκαταλείψει τη χώρα την Τρίτη από εργαζόμενους της υπηρεσίας μετανάστευσης, που ανησυχούσαν για την αντίδραση των πολιτών εάν τον άφηναν να φύγει.
Το κράτος της Ασίας δεν έχει πλέον παρά ελάχιστα δολάρια για τις εισαγωγές καυσίμων, κήρυξε για πρώτη φορά στην ιστορία του στάση πληρωμών στο εξωτερικό του χρέος ύψους 51 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ο πληθωρισμός έφθασε το 54,6% τον περασμένο μήνα κι αναμένεται να ανέβει ακόμη ψηλότερα, ενώ σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες και ιδιωτικές επιχειρήσεις έκλεισαν για να εξοικονομούνται καύσιμα.
Η Σρι Λάνκα, η άλλοτε Κεϋλάνη, βιώνει την πιο σοβαρή πολιτικοοικονομική κρίση από την ανεξαρτησία της το 1948. Η κατάσταση δεν συγκρίνεται ούτε καν με την περίοδο του βάρβαρου εμφυλίου πολέμου με τους αυτονομιστές Τίγρεις των Ταμίλ, που συνέτριψε ο στρατός υπό την ηγεσία του Γκοταμπάγια Ρατζαπάξα, άλλοτε στρατιωτικού, την εποχή υπουργού Άμυνας, το 2009.
Η τρέχουσα κρίση αποδίδεται κυρίως στην πανδημία του νέου κορονοϊού, που σακάτεψε τον τουριστικό τομέα και στράγγιξε τα εμβάσματα των μεταναστών στο εξωτερικό. Οι περικοπές φόρων που προώθησαν οι Ρατζαπάξα άνοιξαν πελώρια τρύπα στα έσοδα του κράτους, ενώ η απαγόρευση των χημικών λιπασμάτων έπληξε επίσης τον πρωτογενή τομέα, προτού αρθεί.
Οι συνομιλίες με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) προκειμένου να συναφθεί δανειακή συμφωνία δεν αναμένεται να ολοκληρωθούν παρά αργότερα φέτος ή στις αρχές της νέας χρονιάς, γεγονός που ώθησε την κυβέρνηση να ζητήσει περισσότερη βοήθεια από τη γειτονική Ινδία και από την Κίνα.
Το κοινοβούλιο αναμένεται να εκλέξει μεταβατικό πρόεδρο την 20ή Ιουλίου.
Ο πρωθυπουργός Ρανίλ Ουικρεμεσίνγκε έχει επίσης προσφερθεί να παραιτηθεί. Εάν το κάνει, ο πρόεδρος του κοινοβουλίου θα αναλάβει υπηρεσιακός πρόεδρος για μερικές ημέρες, δυνάμει του Συντάγματος, ωσότου διεξαχθούν εκλογές.
Η Σρι Λάνκα έχει εισέλθει «σε αχαρτογράφητα εδάφη, ποτέ δεν είχαμε δει τέτοιο επίπεδο αστάθειας» στη χώρα, συνοψίζει ο Μπαβάνι Φονσέκα, αναλυτής στο ινστιτούτο μελετών Centre for Policy Alternatives του Κολόμπο.
«Αν δεν παραιτηθούν τόσο ο πρόεδρος όσο και ο πρωθυπουργός, πρέπει να αναμένουμε παρατεταμένη αστάθεια. Όσα έχουμε δει μέχρι τώρα δεν θα είναι τίποτα σε σύγκριση με το τι θα μπορούσε να συμβεί», προειδοποιεί.
Όσο ακόμη δεν έχει παραιτηθεί, όπως υποσχέθηκε να κάνει σήμερα για να υπάρξει «ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας», ο κ. Ρατζαπάξα απολαμβάνει ακόμη πλήρη νομική ασυλία.
Ο πρόεδρος του κοινοβουλίου δεν έχει ακόμη λάβει την παραίτηση του αρχηγού του κράτους. Πηγή προσκείμενη στον πρόεδρο είπε πως θα την στείλει «το βράδυ».
