Ο έλεγχος του τουρκικού εμπορικού πλοίου «Roseline A» 200 μίλια ανοιχτά της Λιβύης από τη γερμανική φρεγάτα «Αμβούργο» στο πλαίσιο της αποστολής της ΕΕ «IRINI» για την επιβολή του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη σήκωσε θύελλα αντιδράσεων και οργής στην Άγκυρα, η οποία τώρα κάνει λόγο για μη συμμαχική συμπεριφορά και υπενθυμίζει πως διοικητής της όλης ευρωπαϊκής επιχείρησης είναι Έλληνας.
Τα τελευταία 24ωρα έχει όντως παρατηρηθεί ένας αυξανόμενος εκνευρισμός στο Βερολίνο σχετικά με την τουρκική συμπεριφορά στην Ανατολική Μεσόγειο και στο Αιγαίο. Κυρίως όμως με την τουρκική γεωπολιτική έπαρση που εκδηλώθηκε στην κρίση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αυτός ο εκνευρισμός συμπληρώνει την ήδη εκφραζόμενη γαλλική αγανάκτηση για τις «δραστηριότητες» της Τουρκίας ενώ στον χορό των διαμαρτυρομένων για πρώτη φορά φαίνεται πως εισέρχεται και η συνήθως φιλική προς την Άγκυρα Ιταλία. Το ναυτικό επεισόδιο ανοιχτά της Λιβύης έρχεται να συμπληρώσει μία αλυσίδα γεγονότων που λειτουργούν αρνητικά για την Τουρκία ενόψει της Συνόδου Κορυφής στην οποία θα εξεταστεί μία τελική στάση της Ευρώπης έναντι της Άγκυρας και όπου ενδεχομένως να επιβληθούν οι από καιρό αναμενόμενες και συνεχώς προτεινόμενες από την Αθήνα περιβόητες κυρώσεις.
Η τουρκική πλευρά επιμένει πως ο έλεγχος του εμπορικού πλοίου πράγματι διενεργήθηκε, ενώ το γερμανικό περιοδικό “Der Spiegel” αλλά και Γερμανοί αξιωματούχοι τονίζουν πως απετράπη την τελευταία στιγμή και δεν ολοκληρώθηκε πλήρως, καθώς διακόπηκε έπειτα από τη δυσαρέσκεια της Άγκυρας που δήλωσε πως δεν δίνει την έγκρισή της. 
Η Τουρκία τονίζει ότι το πλοίο μετέφερε ανθρωπιστική βοήθεια και πως οι στρατιώτες δεν βρήκαν τίποτα ύποπτο στο εσωτερικό του. Ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας της Γερμανίας είπε επίσης ότι δεν βρέθηκε κάτι ύποπτο μέχρι τη στιγμή που διακόπηκε η διαδικασία του ελέγχου. Η Τουρκία επισήμανε ότι η φρεγάτα παραβίασε το Διεθνές Δίκαιο, καθότι δεν περίμενε να λάβει άδεια επιβίβασης. Η Γερμανία, ωστόσο, δηλώνει ότι είχε ζητήσει άδεια και πως, αφού πέρασαν τέσσερις ώρες χωρίς απάντηση, ήταν συνήθης πρακτική να θεωρηθεί ότι υπήρχε σιωπηρή άδεια.
Ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Φουάτ Οκτάι, δήλωσε πως η χώρα καταδικάζει την επιχείρηση «IRINI» και τόνισε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση «απέδειξε την προκατάληψή της με τη διενέργεια παράνομου ελέγχου σε τουρκικό φορτηγό πλοίο».
Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, Χαμί Άκσόι, χαρακτήρισε με τη σειρά του παράνομη την έρευνα στο τουρκικό πλοίο «Roseline A» από τη φρεγάτα «Αμβούργο», καταδικάζοντάς τη και επιμένοντας ότι το πλοίο μετέφερε νόμιμο εμπόρευμα και ανθρωπιστική βοήθεια.
«Είναι ζήτημα προς συζήτηση η ουδετερότητα της επιχείρησης “IRINI”, την οποία ξεκίνησε η ΕΕ χωρίς να συμβουλευτεί τη νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης, τη χώρα μας ή το ΝΑΤΟ. Με αυτό το δεδομένο, είναι απαράδεκτα τα διπλά κριτήρια και η παράνομη μεταχείριση των πλοίων που κάνουν μεταφορές από τη χώρα μας στη Λιβύη».
Σύμφωνα με τον Χαμί Άκσοι, «η εν λόγω επέμβαση πραγματοποιήθηκε δίχως τη συγκατάθεση ούτε της χώρας μας, τη σημαία της οποίας φέρει το πλοίο, ούτε του καπετάνιου».
Παράλληλα, δημοσιεύματα στον τουρκικό Τύπο καταφέρονται ενάντια του Έλληνα διοικητή της επιχείρησης, χαρακτηρίζοντας τον έλεγχο του πλοίου «παράνομο» και την επιχείρηση «πρόκληση», καθώς, όπως υποστηρίζουν, ο έλεγχος έγινε «κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου». Ο Τύπος της Τουρκίας αναφέρει πως το πλοίο μετέφερε «υλικά ανθρωπιστικής βοήθειας» στη Λιβύη, όπως τρόφιμα και μπογιές.
Ο λόγος για τον ανώτερο αξιωματικό του Πολεμικού Ναυτικού, Θεόδωρο Μικρόπουλο, που ανέλαβε τον περασμένο Οκτώβριο τα ηνία της ναυτικής επιχείρησης από τον Iταλό Φάμπιο Αγκοστίνι.
«Σύμφωνα με το δίκαιο της θάλασσας, η συγκατάθεση του κράτους σημαίας πρέπει να ληφθεί προκειμένου το στρατιωτικό προσωπικό των δυνάμεων της επιχείρησης “IRINI” να επιβιβασθεί στο πλοίο και να το ελέγξει. Οι άνδρες της φρεγάτας “Αμβούργο” δεν είχαν τέτοια άδεια, παρόλα αυτά ελικόπτερό τους προσγειώθηκε στο “Roseline A”. Η προσγείωση του ελικοπτέρου και οι κινήσεις των ανδρών της φρεγάτας “Αμβούργο” καταγράφηκαν με κινητά τηλέφωνα από το προσωπικό του πλοίου», αναφέρεται στο δημοσίευμα του trthaber.com, που συνοδεύεται από βίντεο που φέρεται πως απεικονίζει το σημείο της επιχείρησης.
Το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων της Τουρκίας, Anadolu, αναφέρεται στο γεγονός σε παρόμοιο ύφος, τονίζοντας πως το πλοίο μετέφερε νόμιμο εμπόρευμα και ότι «ο έλεγχος παραβίασε τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που απαιτούν τη συναίνεση του κράτους σημαίας ενός πλοίου προτού ξεκινήσει ένας έλεγχος». Και το Anadolu, αλλά και η φιλοκυβερνητική εφημερίδα “Daily Sabah” τονίζουν στον τίτλο του σχετικού δημοσιεύματός τους πως η επιχείρηση πραγματοποιήθηκε υπό Έλληνα επικεφαλής: «Ευρωπαϊκή αποστολή με ελληνική ηγεσία ψάχνει παράνομα τουρκικό πλοίο», είναι ο τίτλος του Anadolu και «Γερμανική φρεγάτα υπό Έλληνα διοικητή σταματά παράνομα τουρκικό πλοίο στην Ανατολική Μεσόγειο» εκείνος της Daily Sabah.
«Κατά τη διάρκεια της έρευνας, άνοιξαν όλα τα εμπορευματοκιβώτια στο πλοίο, αγνοώντας τις προειδοποιήσεις ότι οι ενέργειές τους δεν είχαν άδεια από την Τουρκία και ως εκ τούτου ήταν παράνομες» αναφέρει το πρακτορείο Anadolu και συνεχίζει:
«Σύμφωνα με πληροφορίες, η Τουρκία σκοπεύει να αναλάβει δράση ενώπιον διεθνών οργανισμών σχετικά με το περιστατικό».
Η αντίδραση της Γερμανίας
Για «από πολλές απόψεις προβληματική συμπεριφορά» της Τουρκίας έκανε λόγο πριν από λίγο η εκπρόσωπος του γερμανικού Υπουργείου Εξωτερικών, απαντώντας σε αλλεπάλληλες ερωτήσεις σχετικά με το νέο επεισόδιο παρεμπόδισης ελέγχου τουρκικού πλοίου στα ανοιχτά της Λιβύης. Η εκπρόσωπος τόνισε ότι η συνολική συμπεριφορά της Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων και τέτοιων περιστατικών, βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου.
Ο υπουργός Εξωτερικών Χάικο Μάας «έχει καταστήσει σαφές ότι αισθανόμαστε τη συμπεριφορά της Τουρκίας από πολλές απόψεις ως προβληματική. Αυτό το θέτουμε τακτικά στην Τουρκία» δήλωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου Αντρέα Ζάσε, δεν θέλησε ωστόσο, όταν ρωτήθηκε σχετικά, να εκφραστεί σε ό,τι αφορά «το νόημα της συμμετοχής της Τουρκίας» στο ΝΑΤΟ. «Πρέπει όμως να επαναλάβουμε ότι πήραμε πολλές φορές θέση σχετικά με τη συμπεριφορά της Τουρκίας», τόνισε η κα. Ζάσε, ενώ, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με ενδεχόμενη αντίδραση του Βερολίνου, δήλωσε: «Δεν μπορώ να κάνω εικασίες, αλλά μπορώ να σας πω ότι συνολικά η συμπεριφορά της Τουρκίας βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Δεκεμβρίου. Και εκεί σίγουρα θα τεθούν και περιστατικά αυτού του είδους».
Αναφερόμενη συγκεκριμένα στο χθεσινό περιστατικό, που γνωστοποιήθηκε νωρίτερα σήμερα από το περιοδικό «Der Spiegel», η εκπρόσωπος δήλωσε ότι η κυβέρνηση «το αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά» και υπενθύμισε ότι και στο πλαίσιο της Διάσκεψης του Βερολίνου για τη Λιβύη «καταστήσαμε επανειλημμένα σαφές ότι περιμένουμε από όλους τους συμμετέχοντες να τηρούν το εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, και αυτό ισχύει βεβαίως και για την Τουρκία». «Όλοι θα κριθούν, συμπεριλαμβανομένης της Τουρκίας» τόνισε η κα. Ζάσε και διευκρίνισε ότι στο χθεσινό επεισόδιο «έγιναν όλα σύμφωνα με τις διαδικασίες», εκφράζοντας την ανησυχία της ότι «υπάρχουν γενικά τέτοιες περιπτώσεις, ότι υπάρχει υποψία για διάφορες χώρες ότι στέλνουν λαθραία όπλα στη Λιβύη». Έχουμε τονίσει επανειλημμένα ότι «βλέπουμε και μια αποτρεπτική επίδραση της επιχείρησης «ΙRΙΝΙ» και ότι η ισχυρή παρουσία των πλοίων στη Μεσόγειο δείχνει ότι αυτή η επίδραση φέρει αποτελέσματα», σημείωσε η εκπρόσωπος.
Από την πλευρά του Υπουργείου Άμυνας, ο εκπρόσωπος Κρίστιαν Τιλς, εξηγώντας τη διαδικασία που προβλέπεται για τον έλεγχο στο πλαίσιο της αποστολής «IRINI», ανέφερε ότι η φρεγάτα «Αμβούργο» έλαβε εντολή από την ηγεσία της αποστολής να ελέγξει το πλοίο «Roseline A», με την υποψία για παραβίαση του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. «Η εντολή για την επιβίβαση δόθηκε από την ηγεσία της αποστολής “ΙRΙΝΙ”. H φρεγάτα είναι απλώς το μέσο που υλοποιεί την εντολή επιτόπου. Δεν αποφασίζεται στη φρεγάτα ποιο πλοίο θα ελεγχθεί» διευκρίνισε ο κ. Τιλς και πρόσθεσε ότι η διαδικασία προβλέπει τη συγκατάθεση του κράτους, του οποίου τη σημαία φέρει το υπό έλεγχο πλοίο. «Εάν δεν υπάρξει απόρριψη εντός συγκεκριμένου διαστήματος περίπου τεσσάρων ωρών, αυτό θεωρείται σιωπηρή συγκατάθεση. Από όσο γνωρίζουμε, ακριβώς έτσι έγινε χθες» τόνισε ο κ. Τιλς και επισήμανε ότι η Τουρκία δήλωσε εκ των υστέρων την αντίθεσή της στον έλεγχο, ο οποίος και διεκόπη άμεσα. Ο ίδιος ανέφερε πάντως ότι, κατά την επιβίβαση των Γερμανών στρατιωτών στο πλοίο από ελικόπτερο, το πλήρωμα ήταν απολύτως συνεργάσιμο, ενώ έως και τη διακοπή της έρευνας δεν εντοπίστηκε απαγορευμένο εμπόρευμα.
