Επιμέλεια: Χρήστος Μαζάνης
Η μία από τις δύο μεταλλάξεις του κορωνοϊού που προέρχεται από τη Βραζιλία και απομονώθηκε στις 11 Ιανουαρίου από το ιαπωνικό Ινστιτούτο Μολυσματικών Ασθενειών ανησυχεί τους Ιταλούς επιστήμονες, οι οποίοι τονίζουν σε ιταλικά μέσα ενημέρωσης πως πρόκειται για μια «περίεργη» μετάλλαξη. Καθώς ο ιός συνεχίζει να μολύνει τον παγκόσμιο πληθυσμό, οι επιστήμονες της γειτονικής χώρας επισημαίνουν πως το συγκεκριμένο μεταλλαγμένο στέλεχος θα μπορούσε να μολύνει εκ νέου αυτούς που ήδη έχουν νοσήσει στο παρελθόν με Covid-19.
Παράλληλα τονίζουν ότι το εν λόγω στέλεχος μάλλον μπορεί να ξεγελά το ανοσοποιητικό σύστημα κι έτσι να απαιτείται περισσότερος χρόνος για θεραπεία με αποτέλεσμα την επιβάρυνση των συστημάτων υγείας. Το μεγάλο ερώτημα λοιπόν είναι το κατά πόσο είναι προετοιμασμένες οι χώρες της Ευρώπης να αντιμετωπίσουν παράλληλα με το αγγλικό στέλεχος και αυτό της Βραζιλίας, το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες έχει ήδη εντοπιστεί στη Μεγάλη Βρετανία. Ήδη υπάρχουν επιστήμονες που ανησυχούν και τονίζουν πως ένας συνδυασμός διασποράς το δύο αυτών στελεχών στην κοινότητα είναι πολύ πιθανό να «γονάτιζε» τα συστήματα υγείας. Από την άλλη πλευρά προβληματίζει και η κρυφή διασπορά.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας επισήμανε ότι παρακολουθεί, εκτός από την εξάπλωση του αγγλικού και του νοτιοαφρικανικού στελέχους, και την επέκταση δύο άλλων παραλλαγμένων στελεχών του SARS-CoV-2, του Ρ1, που εμφανίστηκε στην πολιτεία Αμαζόνας αλλά και σε 4 πρόσωπα στην Ιαπωνία προερχόμενα από τη Βραζιλία, καθώς και σε ένα ακόμα.
Την ίδια ώρα, χώρες κλείνουν τα σύνορα στις πτήσεις και τους ταξιδιώτες από τη Βραζιλία, με το Υπουργείο Υγείας να ανακοινώνει 1.340 νέους θανάτους ασθενών με Covid-19 με τον συνολικό απολογισμό της πανδημίας του νέου κορωνοϊού στη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής να φθάνει έως σήμερα τους 212.831 νεκρούς. Η Βραζιλία καταγράφει τον δεύτερο υψηλότερο αριθμό θανάτων και τον τρίτο υψηλότερο αριθμό μολύνσεων στον κόσμο.
Το μεταλλαγμένο στέλεχος του ιού «πολιορκεί» τη χώρα με τους γιατρούς σε νοσοκομείο στο Μανάους να αναγκάζονται να αποφασίζουν ποιοι ασθενείς θα πρέπει να πάρουν λιγότερο οξυγόνο. Παράλληλα σε Πορτογαλία και Ισπανία συνεχίζεται η αύξηση του αριθμού των κρουσμάτων.
«Έχει υψηλότερη μεταδοτικότητα από το αγγλικό στέλεχος»
«Έχει ακόμα μεγαλύτερη μεταδοτική ικανότητα, ακόμη υψηλότερη από την ήδη πολύ υψηλή της αγγλικής μετάλλαξης» αναφέρει ο γνωστός Ιταλός καθηγητής Φαμπρίτσιο Πρελιάσκο, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, και προσθέτει:
«Αυτές είναι πάντα μεταλλάξεις που συσσωρεύονται στο επίπεδο της πρωτεΐνης Spike, αλλά σε αυτή την περίπτωση η πρωτεΐνη Spike έχει διαφορετική διαμόρφωση και τα αντισώματα γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά. Όταν αναπτύσσουμε μια ασθένεια, δεν παράγουμε μόνο ένα αντίσωμα, αλλά αρκετά αντισώματα. Ομοίως, στην περίπτωση του Covid-19, παράγουμε πολλαπλά αντισώματα σε διαφορετικά μέρη της πρωτεΐνης Spike. Ωστόσο με τις μεταλλάξεις ορισμένα αντισώματα δεν είναι πλέον ικανά να τις αναγνωρίσουν και ως εκ τούτου επιτίθενται στην πρωτεΐνη Spike».
Σχετικά με τα συμπτώματα, ο Φαμπρίτσιο Πρελιάσκο εμφανίζεται καθησυχαστικός, λέγοντας πως «είναι ήπια, ωστόσο φαίνεται ότι η συγκεκριμένη μετάλλαξη υπάρχει περίπτωση να προκαλεί λίγο πιο βαριά συμπτώματα».
«Σίγουρα το στέλεχος αυτό θα βρεθεί και στην Ιταλία. Οι ιοί RNA έχουν τη δυνατότητα να τροποποιούνται. Μολονότι όμως ο ιός της ιλαράς είναι πολύ προσεκτικός στην αναπαραγωγή και δεν έχει αλλάξει πολύ από τότε που τον απομονώσαμε, οι ιοί RNA, όπως η γρίπη, είναι λίγο ανακριβείς, δοκιμάζουν παραλλαγές. Αν η παραλλαγή έχει επιτυχία, συνεχίζουν να επιζούν, διαφορετικά καταλήγουν στη λήθη. Σύμφωνα με την αρχή του Δαρβίνου της τύχης και της αναγκαιότητας, όποιος έχει το πλεονέκτημα επιβιώνει» επισημαίνει ο καθηγητής και καταλήγει:
«Αυτός ο ιός θα έχει πολλά και διαφορετικά κύματα. Αυτή τη στιγμή έχει μολύνει μόνο το 20% του πληθυσμού. Θα χρειαστεί χρόνος για να επιτευχθεί η ανοσία της αγέλης. Εάν το σχέδιο εμβολιασμού φτάσει στο ζενίθ, με τον εμβολιασμό κυρίως των πιο ευάλωτων ατόμων, τότε απλώς θα δούμε μείωση των θανάτων».
«Ο ιός γίνεται πιο μεταδοτικός και προσπαθεί να ξεγελάσει το ανοσοποιητικό μας σύστημα»
«Οι μεταλλάξεις ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να κερδίσουν ένα πλεονέκτημα» προσθέτει.
«Ο ιός μπορεί να στοχεύσει να αναπαραχθεί με μεγαλύτερη ταχύτητα και ως εκ τούτου να γίνει πιο μεταδοτικός, όπως συμβαίνει στην αγγλική μετάλλαξη, κατά την οποία εισέρχεται με μεγαλύτερη ευκολία στα κύτταρά μας. Υπάρχουν επίσης μεταλλάξεις που βοηθούν τον ιό να “κρύβεται” καλύτερα από το ανοσοποιητικό σύστημα. Αυτές οι μεταλλάξεις είναι πρόβλημα, διότι ανοίγουν τον δρόμο της επαναμόλυνσης. Δηλαδή, κατά την παρουσία μιας μετάλλαξης που δεν αναγνωρίζεται από τα ανεπτυγμένα αντισώματα, ένα άτομο μπορεί να επαναμολυνθεί» λέει η καθηγήτρια.
Σύμφωνα με την Ιταλίδα επιστήμονα, «προς το παρόν έχουμε την αγγλική μετάλλαξη, η οποία δεν φαίνεται να αποτελεί πρόβλημα από ανοσολογικής απόψεως: τόσο τα αντισώματα των ανθρώπων που έχουν αρρωστήσει όσο και αυτά που παράγονται από το εμβόλιο φαίνεται να είναι σε θέση να την αναγνωρίσουν. Η μετάλλαξη της Νότιας Αφρικής, όπως και της Βραζιλίας μεταβάλλουν την αλληλεπίδραση των αντισωμάτων με τον ιό εμποδίζοντας την εξουδετέρωσή του. Αυτό συνεπάγεται την πιθανότητα επαναμόλυνσης ασθενών και την ενδεχόμενη έλλειψη αποτελεσματικότητας των μονοκλωνικών αντισωμάτων».
Σχετικά με την εξέλιξη της πανδημίας, η ανοσολόγος προσθέτει: «Ο ιός μεταλλάσσεται και γίνεται πιο μεταδοτικός προσπαθώντας να κρυφτεί από τα αντισώματα που δημιουργούνται από το ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων. Αυτή είναι η προσπάθειά του να επιβιώσει μέσα σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που έχει πλέον ανοσία» και καταλήγει:
«Εκτός από την παρακολούθηση των μεταλλάξεων, η διασπορά του ιού θα πρέπει να αποφεύγεται μέσω των περιοριστικών μέτρων: όσο περισσότερο ο ιός κυκλοφορεί και εξαπλώνεται, τόσο περισσότερο αλλάζει. Είναι επίσης σημαντικό να επιταχυνθούν οι εμβολιασμοί διότι η αργή ανοσοποίηση ευνοεί την εμφάνιση παραλλαγών. Εάν στην πρώτη φάση της επιδημίας ίσχυε ο κανόνας “παρακολούθηση και θεραπεία”, επαναλαμβάνω ότι τώρα πρέπει να ισχύσει άλλος ένας κανόνας: “Εμβολιασμός και περιορισμός”».
«Μεγάλος πονοκέφαλος το μεταλλαγμένο στέλεχος της Βραζιλίας»
«Είναι ένας μεγάλος πονοκέφαλος. Ο ιός υπό πίεση προσαρμόζεται και γίνεται πιο μεταδοτικός» προσθέτει.
Σύμφωνα με τον Ιταλό λοιμωξιολόγο, «είναι μια μετάλλαξη που έρχεται σε ένα καθεστώς απόλυτης απροσεξίας όσον αφορά την εξάπλωση της λοίμωξης. Πρέπει επίσης να δούμε εάν τα αντισώματα που δημιουργούνται από τα εμβόλια είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν τη μετάλλαξη αυτή. Περιμένουμε ακόμη δεδομένα. Όσον αφορά την αγγλική μετάλλαξη αλλά και αυτή της Αφρικής, δεν φαίνεται να προκαλείται κανένα πρόβλημα».
«Μολύνονται εκ νέου όσοι έχουν περάσει τη νόσο Covid-19»
Aπό την πλευρά του ο επιδημιολόγος του πανεπιστημιακού νοσοκομείου Campus Biomedico της Ρώμης, Mάσιμο Τσικότσι, αναφέρει σχετικά με τη μετάλλαξη της Βραζιλίας: «Φαίνεται να είναι πολύ επικίνδυνη. Αυτό που μας ανησυχεί περισσότερο είναι η ικανότητα του ιού να ξεφύγει από το ανοσοποιητικό σύστημα. Επιπλέον ο μεταλλαγμένος ιός όχι μόνο θα ήταν πιο μολυσματικός, αλλά θα μπορούσε επίσης να μολύνει εκ νέου εκείνους που έχουν ήδη νοσήσει με τον Covid-19. Στην πράξη είναι σαν τα αντισώματα να λειτουργούν 10 φορές λιγότερο. Συμπέρασμα; Χρειάζεται περισσότερος χρόνος για την καταπολέμηση του Covid-19».
