του Κώστα Μπετινάκη
Μια νέα πρωτοβουλία έρχεται να προστεθεί στο περίπλοκο κουρδικό περιβάλλον στην Τουρκία.
Έως τώρα στην αναταραχή των Κούρδων της Τουρκίας για ανεξαρτησία από την Άγκυρα δεν είχαν εμπλακεί άμεσα πολιτικά δύο κουρδικοί πολιτικοί σχηματισμοί: το μαχητικό Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (ΡΚΚ) και το Κόμμα Ειρήνης και Δημοκρατίας (BDP).
Τις τελευταίες ημέρες ιστοσελίδες του μεσανατολικού χώρου αναφέρονται στη δημιουργία «νέων κουρδικών πολιτικών σχηματισμών» στην ΤουρκίαΣτην πολιτική σκηνή -αλλά στο περιθώριο πλέον της νομιμότητας- βρισκόταν και το φίλα προσκείμενο στους Κούρδους αλλά όχι αποκλειστικά κουρδικό ΗDP, που είχε κατορθώσει να ξεπεράσει το όριο του 10% και να εκπροσωπηθεί στην τουρκική Εθνοσυνέλευση. Τώρα, όμως, η ηγετική ομάδα του όσο και πολλά από τα εκλεγμένα στο κοινοβούλιο μέλη του βρίσκονται στη φυλακή, περιμένοντας να δικαστούν με την κατηγορία των σχέσεών τους με το χαρακτηρισμένο -επίσημα- «παράνομο» και «τρομοκρατικό» ΡΚΚ.
Τις τελευταίες ημέρες ιστοσελίδες του μεσανατολικού χώρου αναφέρονται στη δημιουργία «νέων κουρδικών πολιτικών σχηματισμών» στην Τουρκία. Πρόκειται για προσπάθεια που εγείρει προβληματισμούς στο ταραγμένο πολιτικό κλίμα που έχει ήδη δημιουργηθεί στην Τουρκία, με τις κινήσεις των κουρδικών οντοτήτων γειτονικών χωρών (Συρίας-Ιράκ) για ανεξαρτησία και δημιουργία κουρδικού κράτους.
Όλα αυτά σε μια στιγμή που το BDP επιχειρεί να αποσπασθεί από τον τοπικό χαρακτήρα του και να καταστεί κόμμα που θα διεκδικήσει ευρύτερη αναγνώριση στην τουρκική πολιτική σκηνή.
Ανάμεσα στις άλλες κομματικές προσπάθειες εκπροσώπησης των Κούρδων είναι ομάδες όπως η Κουρδική Δημοκρατική Πλατφόρμα, αλλά και η πρωτοβουλία «Azadi» (Ελευθερία) και «Diyaloga Nu» (Νέου διαλόγου).
Η εμφάνιση των νέων κουρδικών πολιτικών σχηματισμών έχει συμπέσει με την ένταση στο διεθνές περιβάλλον της περιοχής. Σχολιαστές, όμως, επιμένουν πως κύριος στόχος είναι να περιορισθεί η επιρροή του BDP που επιδιώκει να πάρει τη θέση του διωκόμενου πολιτικά από τον Ερντογάν HDP.
Η έντονη παρατηρούμενη πολιτική δραστηριότητα στους Κούρδους της Τουρκίας αποδίδεται στο γεγονός ότι οι διεθνείς εξελίξεις καθιστούν αναπόφευκτη την προσέγγιση του κουρδικού προβλήματος από την Άγκυρα με κάποιας μορφής φιλελευθεροποίηση.
Ο σημερινός Τούρκος πρόεδρος, όταν διεκδίκησε την πρωθυπουργία, είχε ξεκινήσει την προεκλογική του εκστρατεία από το κατοικούμενο κυρίως από Κούρδους Ντιγιάρμπακιρ, στα ΝΑ της χώρας, έχοντας στο πλευρό του τον πρόεδρο της προσωρινής κυβέρνησης του ιρακινού Κουρδιστάν Μασούντ Μπαρζάνι.
Η κίνηση εκείνη είχε θεωρηθεί ως απόπειρα του Κόμματος της Ανάπτυξης και Δικαιοσύνης (AKP) να προσεταιρισθεί τους Κούρδους που πρόσκεινται στον Μπαρζάνι.
Το ΑΚΡ εξακολουθούσε να κερδίζει ψηφοφόρους από το Ντιγιάρμπακιρ, ώσπου έσκασε η βόμβα πως ο Μπαρζάνι σχεδιάζει να σχηματίσει κόμμα στην Τουρκία, στο οποίο θα συμμετέχουν η βουλευτής του BDP Leyla Zana (που βρίσκεται πλέον σε ανοικτή διαφωνία με το κόμμα της) και ο πρώην διοικητής του ΡΚΚ Nizamettin Tas.
Γεγονός είναι πως το Δημοκρατικό Κόμμα Βόρειου Κουρδιστάν (KDP-Bakur), πολιτικός σχηματισμός που ακολουθεί τα βήματα του Δημοκρατικού Κόμματος Κουρδιστάν (KDP), του Μπαρζάνι (και με στενές σχέσεις μαζί του), επιδιώκει να νομιμοποιηθεί ως κόμμα εθνικής εμβέλειας και στην Τουρκία. Ωστόσο, δεν πρόκειται και για μια τόσο νέα κίνηση.
Η ανάμειξη του Μπαρζάνι
Ο συγγραφέας Fehim Isik, από τους πρωταγωνιστές στο κουρδικό κίνημα, σε συνέντευξή του στο Al-Monitor, πριν από δύο χρόνια, είχε αποκαλύψει πως το KDP-Bakur επιδιώκει να νομιμοποιηθεί η νέα του ονομασία που θα περιλαμβάνει τη λέξη «Κούρδοι» ή «Κουρδιστάν».
Ήδη έχουν προχωρήσει οι συζητήσεις για το ζήτημα με πολιτικούς του Ερμπίλ και του Ντιγιάρμπακιρ.
Σε επισημάνσεις του στο Al-Monitor, ο πρόεδρος της Κουρδικής Δημοκρατικής Πλατφόρμας Sertac Bucak υποστηρίζει πως το KDP-Bakur δημιουργήθηκε το 1965 ως «Δημοκρατικό Κόμμα Τουρκικού Κουρδιστάν» και υιοθέτησε το σημερινό του όνομα αργότερα. Τη νομιμοποίησή του ως επίσημο κόμμα στην Τουρκία έλαβε από το συνέδριο του 2013.
Προς το παρόν, ο σχηματισμός δραστηριοποιείται ως «Κουρδική Δημοκρατική Πλατφόρμα», έχοντας ως πρότυπο λειτουργίας όχι την ιδεολογικά συντηρητική και εθνικιστική στάση του Μπαρζάνι αλλά μια πολιτική που έχει ως στόχο να προσελκύσει αριστερούς, φιλελεύθερους αλλά και συντηρητικούς. Σύνθημα του κόμματος θα είναι «Rebaz a Barzani» (στο μονοπάτι του Barzani), με αναφορά στον πατέρα του σημερινού Κούρδου ηγέτη του Ιράκ, Mullah Mustafa Barzani.
Τώρα, κατά πόσον ο Μπαρζάνι είναι διατεθειμένος να αναμειχθεί στην τουρκική πολιτική σκηνή είναι ένα ερώτημα που απασχολεί τους παρατηρητές και πολιτικούς αναλυτές.
«Γνωρίζω πολύ καλά πως ο Μπαρζάνι ουδέποτε τους είπε ανοικτά να δημιουργήσουν κόμμα. Τους δείχνει συμπάθεια, όπως και σε άλλους κουρδικούς σχηματισμούς. Αλλά να τους υποστηρίξει; Κι αν πάρουν 0,01% στις εκλογές; Αυτό θα παίξει πολύ αρνητικό ρόλο στο γόητρο του Μπαρζάνι» έχει δηλώσει ο Ιsik.
Η ώρα του ανεξάρτητου Κουρδιστάν
Τις τελευταίες εβδομάδες, αντιπροσωπείες αξιωματούχων του Ιρακινού Κουρδιστάν έχουν επισκεφθεί την Ουάσινγκτον και πρωτεύουσες ευρωπαϊκών χωρών, για να ενημερώσουν και ταυτόχρονα να καθησυχάσουν τους αδικαιολογήτως ανησυχούντες από την απόφαση της Περιφερειακής Κυβέρνησης του Κουρδιστάν να πραγματοποιήσει δημοψήφισμα με το ερώτημα της ανεξαρτησίας.
Το δημοψήφισμα θα διεξαχθεί στις 25 Σεπτεμβρίου, ενόσω θα συνεδριάζει η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών. Όταν, δηλαδή, όλοι σχεδόν οι ηγέτες του κόσμου θα βρίσκονται συγκεντρωμένοι στην ίδια αίθουσα, στη Νέα Υόρκη.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ θα εκφωνήσει και την πρώτη ομιλία του ενώπιον του πιο σημαντικού ακροατηρίου, που θα αποτελείται από προέδρους, πρωθυπουργούς και υπουργούς Εξωτερικών 200 και πλέον χωρών. Θα είναι και η πρώτη γενική συνέλευση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Η απόφαση για το δημοψήφισμα των Κούρδων του Ιράκ συζητήθηκε πριν ανακοινωθεί με τους Αμερικανούς και τους Ισραηλινούς, οι οποίοι δεν αποθάρρυναν αλλά συνέστησαν προσοχή. Κι αυτό επειδή θα μπορούσε το αποτέλεσμα να βάλει φωτιά στην περιοχή.
Ας μην ξεχνάμε ότι με ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν το σημερινό Ιράκ θα απολέσει το βόρειο κομμάτι του, ενώ το Ιράν και η Τουρκία θα αποκτήσουν ξαφνικά ένα «εχθρικό» κράτος-γείτονα. Η Δαμασκός, από την άλλη, γνωρίζει ότι δεν μπορεί να αποτρέψει το «μοιραίο», διότι, όταν τερματισθεί ο πόλεμος που έχει καταστρέψει τη χώρα, θα πρέπει να εξετάσει το ζήτημα της αυτονομίας ή της ανεξαρτησίας των Κούρδων της Συρίας.
