Ρωσικές σκιές στη γειτονιά των Βρυξελλών

  Του Κώστα Μπετινάκη

Οι απάνθρωποι αεροπορικοί βομβαρδισμοί του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας έστρεψαν μακριά για λίγο το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης από την εμπόλεμη ζώνη της Ουκρανίας, όπου ρωσόφωνοι συνεχίζουν να μάχονται με τον κυβερνητικό στρατό στα ανατολικά της χώρας.

Αεροσκάφη της πολεμικής αεροπορίας σφυροκοπούν κατοικημένες περιοχές, ενώ το πυροβολικό και τα τεθωρακισμένα βάλλουν ακατάπαυστα κατά θέσεων των αυτονομιστών. Όπως στις περισσότερες των περιπτώσεων, έτσι και στο ουκρανικό ζήτημα, οι άμαχοι είναι εκείνοι που πληρώνουν κυρίως τον βαρύ φόρο αίματος. Ωστόσο, το θέμα δεν τραβάει την προσοχή των δυτικών ΜΜΕ, τα οποία μετά τη Γάζα εστιάζουν την προσοχή τους στην… ξεχασμένη Αφρική και τον ιό Έμπολα.

Προσεχώς… ρωσική εισβολή;

Ο εντεταλμένος της Γερμανίας για τις γερμανο-ρωσικές σχέσεις Γκέρνοτ Έρλερ διευκρίνισε ότι το Βερολίνο επιμένει στον δρόμο της διπλωματίας.

Μιλώντας στο πρωινό μαγκαζίνο της γερμανικής τηλεόρασης ο Έρλερ φαίνεται να επιβεβαιώνει τις (αμερικανικής προέλευσης) πληροφορίες περί ενίσχυσης των ρωσικών στρατευμάτων κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία. Απαντώντας στην ερώτηση εάν ο ίδιος ανησυχεί για ενδεχόμενη ρωσική εισβολή, ο σοσιαλδημοκράτης βουλευτής υποστηρίζει:

«Δεν μπορώ να αποκλείσω κάτι τέτοιο. Οι ειδήσεις που φθάνουν σε μας είναι ανησυχητικές. Κάνουν λόγο για ενίσχυση στρατευμάτων και για γυμνάσια μεγάλης κλίμακας, με τη συμμετοχή μάλιστα και της αεροπορίας. Υπάρχουν δηλώσεις του υπουργού Άμυνας που προετοιμάζουν τη ρωσική κοινή γνώμη για “ειρηνευτικές αποστολές”, σαν να λέμε ότι ο εμπρηστής πάει τώρα να κάνει τον πυροσβέστη. Στην προκειμένη περίπτωση “ειρηνευτική αποστολή” δεν είναι τίποτε άλλο, παρά μία στρατιωτική εισβολή».

Αναμνήσεις από το… μέλλον

Πολλοί αναρωτιούνται γιατί η Ρωσία έχει αργήσει και δεν έχει εισβάλει στην ανατολική Ουκρανία, όπως είχε κάνει το 2008 στη Νότια Οσετία της Γεωργίας.

Στις 10 Αυγούστου 2008 η Ρωσία στέλνει στη νότια Οσετία τεθωρακισμένα και στρατό με κατεύθυνση το Γκόρι για να αποκρούσει τις επιθέσεις εναντίον των ρωσόφωνων αυτονομιστών από την επίθεση των γεωργιανών κυβερνητικών δυνάμεων. Στον «πόλεμο των πέντε ημερών», που έληξε με μεσολάβηση του τότε Γάλλου προέδρου Σαρκοζί, είχαν σκοτωθεί:

• 170 Γεωργιανοί στρατιώτες, 14 αστυνομικοί και 228 πολίτες, ενώ είχαν τραυματιστεί 1.747
• 67 Ρώσοι στρατιώτες, ενώ είχαν τραυματιστεί 283
• 365 μαχητές και πολίτες της Νότιας Οσετίας.

Υπενθυμίζεται πως τόσο η Τιφλίδα όσο και το Κίεβο είχαν υποβάλει ταυτόχρονα αίτημα ένταξης στο ΝΑΤΟ από τον Απρίλιο του 2008.

«Αγκάθι» στα πλευρά του Βερολίνου η ουκρανική κρίση
 
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Süddeutsche Zeitung» του Μονάχου, θεωρείται πλέον βέβαιο ότι την επόμενη εβδομάδα η γερμανική στατιστική υπηρεσία θα ανακοινώσει την επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης στη Γερμανία, ως συνέπεια της κρίσης στην Ουκρανία, αλλά και της μειωμένης ζήτησης από την Ευρωζώνη.

Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, η Γερμανία καταγράφει αιφνίδια μείωση στις βιομηχανικές παραγγελίες κατά 3% (τη μεγαλύτερη από το 2011), ενώ τον Ιούλιο μειώθηκε για τρίτη συνεχή καταγραφή ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης, τον οποίο καταρτίζει το Οικονομικό Ινστιτούτο ΙFΟ του Μονάχου. Αναλυτές της τράπεζας Commerzbank αναθεωρούν επί τα χείρω την πρόβλεψή τους για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας από 2% σε 1,7%.

Πάντως, η Κεντρική Τράπεζα της Γερμανίας κάνει λόγο για 1,9%. Σύμφωνα με τη «Süddeutsche Zeitung», από ενδεχόμενη κλιμάκωση των εμπορικών κυρώσεων λόγω Ουκρανίας ενδέχεται να επιβαρυνθούν ιδιαίτερα συγκεκριμένοι κλάδοι της γερμανικής οικονομίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία (τον Ιούνιο οι παραγγελίες μειώθηκαν κατά 23% σε σχέση με το αντίστοιχο χρονικό διάστημα 2013) και η ναυπηγική βιομηχανία.

Ωστόσο, οι αναλυτές σημειώνουν ότι οι εξαγωγές προς τη Ρωσία αποτελούν μόνο το 3% του συνόλου των γερμανικών εξαγωγών.

Πυρετός διπλωματίας και η στάση αναμονής του Κρεμλίνου

Εν τω μεταξύ, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ επισκέπτεται τη Βαρσοβία (Πολωνία), ενώ η καγκελάριος της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, εκφράζοντάς του την ανησυχία της για «την ενίσχυση που λαμβάνουν οι αυτονομιστές από τη Ρωσία»- κάτι που θεωρείται έμμεση, αλλά σαφής κριτική προς το Κρεμλίνο.

Απαιτούμενο είναι τώρα ένας νέος γύρος συνομιλιών Ουκρανίας, Ρωσίας και αυτονομιστών μετά τη συνάντηση του Μινσκ στα τέλη Ιουλίου, την ώρα που ρωσικές εφημερίδες κάνουν λόγο για πολεμικές προετοιμασίες από την πλευρά του Κιέβου.

Την άποψη της δημοφιλούς ρωσικής διαδικτυακής εφημερίδας συμμερίζονται οι περισσότεροι Ρώσοι πολίτες, αλλά και οι κυβερνήτες στη Μόσχα, που ωστόσο εξαντλούν τη μετριοπαθή πολιτική τους απέναντι στις προκλήσεις της Δύσης και ιδιαίτερα στα πολιτικο-οικονομικά αντίποινα. Από την άλλη μεριά, τόσο η Ουάσινγκτον όσο και οι κυβερνήσεις της Ε.Ε. υποστηρίζουν πως δεν επιθυμούν στρατιωτική σύγκρουση με τη Ρωσία.

Οι μνήμες του «Μεγάλου Πολέμου» και η ρωσική εισβολή στη Γεωργία

Τι άλλο, όμως, κρύβεται πίσω από τα πρόσφατα αντίποινα που στοχεύουν στην καρδιά των ζωτικών συμφερόντων της ρωσικής οικονομίας; Πριν από 100 χρόνια, στο ξέσπασμα του «Μεγάλου Πολέμου», κάτι παρόμοιο είχε θεωρηθεί «διακήρυξη πολέμου».

Επίσης, τα οικονομικά αντίποινα εναντίον της Ρωσίας θυμίζουν το αμερικανικό εμπάργκο εναντίον της ιαπωνικής οικονομίας τα χρόνια που είχαν οδηγήσει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Έτσι, αυτήν την εβδομάδα, η Ε.Ε. υπέκυψε στις αμερικανικές πιέσεις να πληγούν οικονομικοί τομείς-κλειδιά της Ρωσίας. Πρόφαση ήταν «να σταματήσει το Κρεμλίνο να υποστηρίζει τους ρωσόφωνους Ουκρανούς αυτονομιστές που εξεγέρθηκαν από τις εναντίον τους εθνικιστικές εκκαθαρίσεις του Κιέβου».

Σε απάντηση στα δυτικά αντίποινα, ο πρωθυπουργός της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ υπέγραψε διάταγμα με το οποίο απαγορεύεται για έναν χρόνο, μεταξύ άλλων, η εισαγωγή κρεάτων, ψαριών, γαλακτοκομικών και φρούτων από ΗΠΑ και Ε.Ε. Ταυτόχρονα ο Μεντβέντεφ δήλωσε ότι εξετάζεται το κλείσιμο του εναέριου χώρου της Ρωσίας για αεροπορικές εταιρείες της Δύσης. Κι όλα αυτά ενώ ο Ομπάμα υποστηρίζει χαμογελαστός πως «δεν πρόκειται για νέο ψυχρό πόλεμο», φροντίζοντας να αναγνωρίσει τη νέα κυβέρνηση στην Ουκρανία και κατ’ επέκταση το νεοναζιστικό εθνικιστικό καθεστώς του Κιέβου.

Την ίδια στιγμή, καμία αναφορά δεν γίνεται από την Ουάσινγκτον στην αμερικανική βοήθεια που δόθηκε στα ακραία εθνικιστικά ακροδεξιά στοιχεία για να καταλάβουν την εξουσία, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει η εξέγερση στην ανατολική Ουκρανία.

Διεθνείς αναλυτές, ειδικοί σε θέματα γεωπολιτικής στρατηγικής, εκτιμούν πως βασικοί στόχοι των ΗΠΑ στην αντιπαράθεση με τη Ρωσία είναι η Μόσχα:

• να αναγνωρίσει τον παγκόσμιο ηγεμονικό ρόλο των ΗΠΑ
• να εγκαταλείψει τα πρόσφατα φιλόδοξα σχέδια για τη δημιουργία Παγκόσμιας Τράπεζας, στο πλαίσιο της BRICS, που θα αντιστρατεύεται το ελεγχόμενο από τις Ηνωμένες Πολιτείες ΔΝΤ
• να αποδεχθεί το αμερικανικό δολάριο ως παγκόσμιο νόμισμα συναλλαγών
• να δώσει η Ρωσία λευκή επιταγή στην Ουάσινγκτον να εκτελεί τις επεμβάσεις της στη Μέση Ανατολή, την Αφρική και οπουδήποτε αλλού επιθυμεί να εκμεταλλευτεί τον φυσικό πλούτο.

Σε κάθε περίπτωση, τα «παιχνίδια» και οι σχέσεις εξουσίας πίσω από την ουκρανική κρίση είναι πολλά και παραμένουν στο προσκήνιο για χρόνια μέχρι να γνωστοποιηθούν οι πραγματικές αιτίες πίσω από τα γεγονότα. Χρειάστηκε να περάσουν 50 χρόνια για να γίνει γνωστό πως η βύθιση των πλοίων στον κόλπο του Τονκίνο τον Αύγουστο του 1964 (τα αίτια που προκάλεσαν τον πόλεμο στο Βιετνάμ) ήταν τελικά αμερικανική προβοκάτσια. Πολύ λιγότερο χρειάστηκε για να αποκαλυφθεί το ψέμα περί «επικίνδυνων χημικών όπλων του Σαντά», η τέλεια αφορμή για εισβολή και κατοχή του Ιράκ.

Πόσα χρόνια θα περάσουν, άραγε, για να μαθευτεί ποιος πραγματικά ευθύνεται για την κατάρριψη του Boeing πάνω από την ανατολική Ουκρανία;