Του Κώστα Μπετινάκη
Σε μια προσπάθεια βελτίωσης των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, που έχουν «παγώσει» μετά το αιματηρό επεισόδιο της κατάληψης του πλοίου Μαβί Μαρμαρά το 2010, πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη συνάντηση μεταξύ διπλωματών των δύο κρατών.
Τούρκοι και Ισραηλινοί διπλωμάτες διαπραγματεύονται εδώ και καιρό «εν κρυπτώ», σε μια προσπάθεια να γεφυρώσουν το «χάσμα» στις σχέσεις των δύο χωρώνΤουρκικές διπλωματικές πηγές απέφυγαν να διαψεύσουν ή να επιβεβαιώσουν την είδηση για τη σύσκεψη, η οποία μεταδόθηκε από ισραηλινά Μέσα. Το τουρκικό τηλεοπτικό δίκτυο NTV ανέφερε, πάντως, ότι ο υφυπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Feridun Sinirlioğlu ταξίδεψε στη Γενεύη για να παραστεί στη συζήτηση.
Διπλωμάτες από τις δύο χώρες εδώ και καιρό διαπραγματεύονται «εν κρυπτώ», σε μια προσπάθεια να γεφυρώσουν το «χάσμα»: Οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι έχουν, άλλωστε, ζητήσει επίσημα συγγνώμη από την Τουρκία το 2013 για την κατάληψη του πλοίου που μετέφερε εφόδια στην αποκλεισμένη Λωρίδα της Γάζας και οδήγησε στον θάνατο 10 Τούρκων πολιτών.
Απομένει να διακανονιστεί αφενός το ποσό της αποζημίωσης για τα θύματα της αιματηρής ισραηλινής επιχείρησης και αφετέρου το πολιτικό πλαίσιο για την πρόσβαση των Τούρκων στη Γάζα.
Προσέγγιση Ισραήλ – Τουρκίας μέσω ΗΠΑ
Σε μια απόπειρα βελτίωσης των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συναντήθηκε με ομάδα επιφανών Αμερικανοεβραίων του πανίσχυρου εβραϊκού «λόμπι» των ΗΠΑ και εξέφρασε την επιθυμία της Άγκυρας να αναθερμάνει τις διμερείς σχέσεις με το Τελ Αβίβ. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών και σε αυτήν συμμετείχε ο πρόεδρος των Εβραϊκών Κοινοτήτων στις ΗΠΑ İshak İbrahimzadeh. Μετά το πέρας της σύσκεψης, Τούρκοι αξιωματούχοι δεν έκαναν καμία δήλωση.
Δεν είναι τυχαίο που προωθείται η βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ σε μια στιγμή που έχουν «παγώσει» οι σχέσεις Άγκυρας-Μόσχας
Ο άξονας Μόσχας – Δαμασκού – Τεχεράνης ανησυχεί το Ισραήλ
Δεν είναι τυχαίο που προωθείται η βελτίωση των σχέσεων Τουρκίας-Ισραήλ σε μια στιγμή που έχουν «παγώσει» οι σχέσεις Άγκυρας-Μόσχας λόγω της συριακής κρίσης. Αμερικανοί σχολιαστές επισημαίνουν ότι παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ισραήλ.
«Αν η Συρία γίνεται η… πίσω αυλή του Κρεμλίνου, τότε το Ισραήλ καθίσταται πολύ ανήσυχος γείτονας της Μόσχας» σχολιάζουν οι παρατηρητές των γεγονότων στην εύφλεκτη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
«Αν η Συρία γίνεται η… πίσω αυλή του Κρεμλίνου, τότε το Ισραήλ καθίσταται πολύ ανήσυχος γείτονας της Μόσχας» σχολιάζουν οι παρατηρητέςΗ ισραηλινή κυβέρνηση (που ουδέποτε είδε με καλό μάτι τις καλές συρο-ρωσικές σχέσεις) παρακολουθεί με ιδιαίτερη ανησυχία την πρόοδο που σημειώνεται στο πεδίο της μάχης στη Συρία. Σε αυτό μέχρι στιγμής φαίνεται να κερδίζει το στρατόπεδο των κυβερνητικών δυνάμεων του Άσαντ, που ενισχύεται όχι μόνο από τις ρωσικές αεροπορικές δυνάμεις, αλλά και από το Ιράν και τον Λίβανο -δύο «παραδοσιακούς» εχθρούς για το Ισραήλ.
Ο Νετανιάχου ανησυχεί επίσης και για την εγκατάσταση σε συριακό έδαφος των ρωσικών πυραύλων S-400, με βεληνεκές 400 χιλιομέτρων, οι οποίοι θεωρητικά είναι σε θέση να απειλήσουν το Τελ Αβίβ. Τον Σεπτέμβριο, την επομένη κιόλας της ανακοίνωσης της εγκατάστασης των ρωσικών πυραύλων στη Συρία, ο Ισραηλινός πρόεδρος πραγματοποίησε έκτακτη επίσκεψη στη Μόσχα.
Όταν ο Νετανιάχου συνάντησε τον Πούτιν
Δεν έχει γίνει γνωστό κατά πόσο στη συνάντησή του με τον Πούτιν τέθηκε επί τάπητος η δυνατότητα του Τελ Αβίβ να πλήξει θέσεις Ιρανών στρατιωτών ή μαχητών της Χεζμπολάχ που επιχειρούν σε συριακό έδαφος, εφόσον απειληθεί. Υπενθυμίζεται ότι οι συμφωνίες μεταξύ Μόσχας και Ιερουσαλήμ, όπως και τα πρωτόκολλα που ισχύουν μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας όσον αφορά στον τρόπο διαχείρισης της συριακής κρίσης, δεν έχουν γνωστοποιηθεί.
Πούτιν και Νετανιάχου συναντήθηκαν για ακόμη μία φορά στο Παρίσι, μία εβδομάδα μετά την κατάρριψη του ρωσικού βομβαρδιστικού Sukhoi Su-24 (στις 24 Νοεμβρίου 2015) από τουρκικά μαχητικά. Τότε είχε διαρρεύσει πως ο Ισραηλινός πρωθυπουργός είχε πει στον Ρώσο πρόεδρο ότι «γεγονότα όπως αυτά αποδεικνύουν πόσο σημαντικό είναι η συνεργασία μεταξύ των δύο κρατών μας για την αποφυγή παρόμοιων ατυχημάτων και τραγωδιών».
Το Ισραήλ έχει λόγους να ανησυχεί όταν πληροφορείται ότι η συριακή αεροπορία έχει ενισχυθεί με σύγχρονο ρωσικό υλικό, που την καθιστά αξιοπόλεμη. Η ρωσική «αεροπορική ομπρέλα» πάνω από τη Συρία έχει ως στόχο -εκτός από τις επιχειρήσεις που πραγματοποιεί εναντίον των τζιχαντιστών και των αντικαθεστωτικών- να αποτρέψει μια ενδεχόμενη άλλης μορφής πολεμική εμπλοκή, όπως έχουν αφήσει να φανεί ορισμένες πληροφορημένες πηγές.
Υπάρχει ενδεχόμενο πολέμου Τουρκίας-Ρωσίας;
Καθώς οι σχέσεις Ρωσίας – Τουρκίας επιδεινώνονται, το ερώτημα μιας ενδεχόμενης ένοπλης σύγκρουσης ανάμεσα στις δύο χώρες βρίσκεται στο επίκεντρο συζητήσεων.
«Έχουμε σοβαρούς λόγους να υποπτευόμαστε πως η Τουρκία προετοιμάζει στρατιωτική εισβολή εναντίον ενός κυρίαρχου κράτους: Της Συρίας» είχε ανακοινώσει το Υπουργείο Εξωτερικών της Ρωσίας στις 4 Φεβρουαρίου.
Προς αυτήν την κατεύθυνση, το Υπουργείο Άμυνας της χώρας είχε δημοσιοποιήσει φωτογραφίες από την «αυξημένη δραστηριότητα των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων στα σύνορα με τη Συρία. «Σε πολεμικές περιόδου, παρόμοιες προετοιμασίες προηγούνται στρατιωτικών επιχειρήσεων» είχε δηλώσει εκπρόσωπος του υπουργείου.
Καθώς οι σχέσεις Ρωσίας – Τουρκίας χειροτερεύουν, το ερώτημα μιας ενδεχόμενης ένοπλης σύγκρουσης ανάμεσα στις δύο χώρες βρίσκεται στο επίκεντρο συζητήσεων
«Τι θα πρέπει να περιμένουμε λοιπόν; Πόλεμο ή ΜΗ πόλεμο;» έχουν αναρωτηθεί αρκετές φορές διεθνείς αναλυτές, ειδικοί σε ζητήματα γεωπολιτικής στρατηγικής.
Πιθανό σενάριο η ένοπλη σύρραξη
Ο Βλαντίμιρ Αβάτκοφ, διευθυντής του Κέντρου Ανατολικών Μελετών της Μόσχας, χαρακτηρίζει την κατάσταση «εξαιρετικά δύσκολη». Ο ίδιος υποστηρίζει πως το ενδεχόμενο ένοπλης σύγκρουσης ανάμεσα σε Ρωσία και Τουρκία εξακολουθεί να υπάρχει.
Πολλοί είναι οι σχολιαστές που εκφράζουν την άποψη ότι αν υπάρξει πόλεμος Μόσχας-Άγκυρας, αυτός θα γίνει αποκλειστικά σε συριακό έδαφος«Η Άγκυρα έχει σοβαρά σχέδια για τη Συρία. Η ρωσική στρατιωτική δράση (κατά των τζιχαντιστών) και η διαρκής υποστήριξη στο καθεστώς Άσαντ αποτελούν εμπόδιο που πρέπει να ξεπεραστεί. Η Τουρκία σκέφτεται τι είδους δράση τής απομένει: Να στείλει στρατεύματα στη Συρία συμμετέχοντας σε συνασπισμό δυνάμεων και/ή να ενισχύσει ακόμη περισσότερο τις αντικυβερνητικές δυνάμεις που μάχονται κατά της Δαμασκού» προσθέτει.
Ωστόσο ο Κέριμ Χας, Τούρκος πολιτικός επιστήμονας των Διεθνών Στρατηγικών Ερευνών (USAK), εμφανίζεται περισσότερο αισιόδοξος και θεωρεί ότι οι πιθανότητες πολεμικής σύγκρουσης είναι ελάχιστες για δύο λόγους:
- περιφερειακοί κίνδυνοι
- η Ρωσία δεν θέλει να εμπλακεί σε πόλεμο με το ΝΑΤΟ, μέλος του οποίου είναι η Τουρκία.
Πάντως, πολλοί είναι οι σχολιαστές που εκφράζουν την άποψη ότι αν υπάρξει πόλεμος Μόσχας-Άγκυρας, αυτός θα γίνει αποκλειστικά σε συριακό έδαφος.
Πολλά τα μέτωπα για την Τουρκία
Πιο ψύχραιμοι παρατηρητές επισημαίνουν ότι σε μια περίοδο που η νοτιοανατολική Τουρκία φλέγεται από τις μάχες με το ΡΚΚ, δεν γίνεται να ανοίξει και νέο μέτωπο που θα δώσει δικαιώματα στους Κούρδους της Συρίας και του Ιράκ (σ.σ.: οι οποίοι ήδη βρίσκονται στα μαχαίρια με την Άγκυρα) να μεταφέρουν τον πόλεμο επίσημα σε τουρκικό έδαφος.
Οι Τούρκοι στρατιωτικοί δεν ενδιαφέρονται για τη μεταφορά επιχειρήσεών τους σε συριακό έδαφος, σύμφωνα με ψύχραιμους παρατηρητές
Διαβάστε επίσης:
