Την ώρα που αυξάνεται η ένταση στο Αιγαίο, λόγω των τουρκικών προκλήσεων, και την ελληνική απάντηση με δύο αιφνίδιες αεροναυτικές ασκήσεις, καταλυτικό ρόλο έπαιξε η μετάβαση ρωσικής στρατιωτικής ομάδας στα νησιά του ανατολικού αιγαίου.
Με την κίνηση αυτή η Μόσχα, έστειλε σαφές μήνυμα ότι η Ελλάδα έχει κάθε δικαίωμα να φροντίζει για την αυτοάμυνά της και ουδεμία συνθήκη παραβιάζει. Ακολουθεί ρεπορτάζ του defencenet.gr:
Με μία απλή κίνηση η Ρωσία έστειλε σαφές προειδοποιητικό μήνυμα στην Τουρκία σε ότι αφορά τις συνεχείς ΝΟΤΑΜ και NAVTEX που εκδίδει η Άγκυρα περί δήθεν παραβιάσεων των Συνθηκών του 1914 και του 1923, από την Ελλάδα με την στρατικοποίηση των νησιών του Α.Αιγαίου. Η Ρωσία εμμέσως πλην σαφώς, αναγνώρισε το δικαίωμα της Ελλάδας να διατηρεί δυνάμεις αυτοάμυνας στα νησιά και ότι οι δυνάμεις αυτές δεν αποτελούν παραβίαση των συνθηκών.
Έτσι, αμέσως μετά την έκδοση των τουρκικών ΝΟΤΑΜ και NAVTEX που αμφισβητούσαν το ελληνικό δικαίωμα αυτοάμυνας, η Mόσχα έστειλε ομάδα αξιωματικών των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων για να … επιθεωρήσουν σε εφαρμογή του Κειμένου Βιέννης 2011 από 24 έως 27 Σεπτεμβρίου 2012, τα περισσότερα νησιά στα οποία η Τουρκία αρνείται το δικαίωμα ύπαρξης δυνάμεων αυτοάμυνας, αποδεχόμενη έτσι, στην πράξη το νόμιμο της ύπαρξης ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων στα νησιά.
Η επιθεώρηση αυτή καθ’ αυτή μικρή σημασία έχει (επειδή αφορά στο Κείμενο της Βιέννης 2011 ένα πολιτικά, δεσμευτικό έγγραφο το οποίο συνιστά ένα διευρυμένο κατάλογο Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και Ασφάλειας μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας και επιτρέπει ανταλλαγές αντιπροσωπειών), αλλά έτσι όπως εξελίχθηκε έχει τεράστια πολιτική-διπλωματική σημασία.
Σύμφωνα με το κείμενο της Βιέννης 2011, προβλέπονται επισκέψεις επιθεωρητών, με σκοπό την επαλήθευση των ετησίων στοιχείων τα οποία ανταλλάσσουν οι συμβαλλόμενες χώρες. Υποτίθεται ότι ελέγχονται οι στρατιωτικές δυνάμεις της Ελλάδος στις περιοχές αυτές αν πληρούν τα όσα προβλέπει το Κείμενο Βιέννης 2011 για τα όπλα που χρησιμοποιούν.
Με την επιλογή όμως αυτών των περιοχών, η Μόσχα αναγνωρίζει το νόμιμο της ύπαρξης ελληνικών στρατιωτικών δυνάμεων που αμφισβητεί η Τουρκία και όχι μόνο: Είναι γνωστή η άρνηση του ΝΑΤΟ να χρησιμοποιήσει στις ασκήσεις του νησιά όπως η Λήμνος, για τα οποία δεν αναγνωρίζει το δικαίωμα ύπαρξης δυνάμεων αυτοάμυνας.
Οι αξιολογήσεις της ρωσικής αντιπροσωπείας έγιναν στα νησιά τους και τους σχηματισμούς-αιχμή: Η ομάδα αξιολογητών της Ρωσικής Ομοσπονδίας επισκέφθηκε την 98 ΑΔΤΕ (Μυτιλήνη), 88 ΣΔΙ (Λήμνος), ΤΔ/41 ΣΠ (Σαμοθράκη) του ΣΞ και 130 ΣΜ (Λήμνος) της ΠΑ αντίστοιχα.
Όταν η Τουρκία ακριβώς πριν από ένα μήνα με σχετική ΝΟΤΑΜ υποστήριζε ότι η Ελλάδα παραβιάζει διεθνείς συνθήκες εμπλέκοντας σε στρατιωτικές ασκήσεις τα νησιά Ικαρία, Χίο, Λήμνο, Λέσβο, Ψαρά, Σάμο και Σαμοθράκη, τα οποία είναι αποστρατιωτικοποιημένες ζώνες βάσει της συνθήκης παραχώρησης των νησιών του Α. Αιγαίου του 1914 (“THE 1914 SIX POWERS DECISION”) και της Συνθήκης της Λοζάνης που ακολούθησε την Μικρασιατική Καταστροφή.
Επιμέλεια: Κώστας Μπετινάκης
