Οι διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία και την Ουκρανία για τη δημιουργία μιας ζώνης προστασίας γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια είναι «πολύ περίπλοκες», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ραφαέλ Γκρόσι, γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ / ΙΑΕΑ), σημειώνοντας ότι δεν μπορεί ο ίδιος να «χάσει την υπομονή του».
Ο πυρηνικός σταθμός Ζαπορίζια, ο μεγαλύτερος στην Ευρώπη, έχει καταληφθεί από τις αρχές Μαρτίου από τις ρωσικές δυνάμεις. Βρίσκεται σε ένα από τα εδάφη που προσαρτήθηκαν από τη Ρωσία και δεν απέχει πολύ από τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των εδαφών που ελέγχονται από το Κίεβο και εκείνων που κατέχει η Μόσχα.
Ενώ εδώ και πολλούς μήνες, Μόσχα και Κίεβο αλληλοκατηγορούνται ότι βομβαρδίζουν την τοποθεσία, ο ΔΟΑΕ ξεκίνησε συζητήσεις πριν από εβδομάδες για τη δημιουργία μιας ζώνης ασφαλείας γύρω από την τοποθεσία, κάτι που ζήτησε ιδίως ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ.
«Αυτό χρειάζεται πολύ χρόνο, δεν έχω την πολυτέλεια να χάνω την υπομονή μου και πρέπει να συνεχίσω τις προσπάθειές μου», είπε ο Γκρόσι σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο στο περιθώριο της διάσκεψης κορυφής της COP27 στην Αίγυπτο.
Ο γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ συζητά με τους προέδρους της Ρωσίας και της Ουκρανίας. «Πρόκειται για πολύ περίπλοκες διαπραγματεύσεις, όπως μπορείτε να φανταστείτε, με δύο χώρες σε πόλεμο να μην διαπραγματεύονται μεταξύ τους». «Προσπαθώ να πείσω αυτές τις δύο χώρες να αποδεχθούν την ιδέα προστασίας αυτού του πυρηνικού σταθμού», πρόσθεσε, λέγοντας ότι «ελπίζει» ακόμη να κατορθώσει μια «επιτυχία».
Υπογράμμισε, μεταξύ των δυσκολιών, το γεγονός ότι συνομιλητές του δεν είναι μόνο διπλωμάτες, αλλά και στρατιωτικοί των δύο χωρών.
«Αυτό κάνει τις διαπραγματεύσεις πολύ ευαίσθητες όταν μιλάμε για την ακτίνα (προστασίας γύρω από το εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας), όταν μιλάμε για τον καθορισμό του στρατιωτικού εξοπλισμού που θα επιτρέπεται ή θα απαγορεύεται», υπογράμμισε ο Γκρόσι. «Μπορείτε να φανταστείτε ότι το βλέπουν από μια πολεμική οπτική γωνία».
Ενώ η G7 κατήγγειλε πρόσφατα την «απαράδεκτη πυρηνική ρητορική» της Ρωσίας, ο επικεφαλής του ΔΟΑΕ εξέφρασε την «ανησυχία» του για τη χρήση πυρηνικών όπλων, αλλά και την ελπίδα του ότι ο διεθνής οργανισμός θα είναι σε θέση να μειώσει τους κινδύνους.
Συγκεκριμένα, μετά από δηλώσεις της Μόσχας που κατηγόρησε το Κίεβο ότι ετοιμάζει μια «βρόμικη» βόμβα, ο ΔΟΑΕ έστειλε επιθεωρητές σε τρεις τοποθεσίες και δεν βρήκαν «κανένα σημάδι αδήλωτης πυρηνικής δραστηριότητας».
«Αυτοί οι ισχυρισμοί έγιναν με μια ομιλία που περιλάμβανε την ιδέα ότι ίσως πυρηνικά όπλα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως αντίποινα μετά από πιθανή χρήση της βρόμικης βόμβας», αλλά «καταρρίψαμε αυτούς τους ισχυρισμούς, ηρεμήσαμε την κατάσταση», διαβεβαίωσε ο Γκρόσι, σημειώνοντας ότι αυτό «δεν θα λειτουργεί απαραίτητα κάθε φορά».
Αλλά «δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για πόλεμο, επομένως οι ανησυχίες (σ.σ. για τη χρήση πυρηνικών όπλων) θα παραμείνουν μέχρι την ειρήνη».
