Του Κώστα Μπετινάκη
Το δημοψήφισμα που θα καταστήσει έπειτα από έναν μήνα απόλυτο άρχοντα της χώρας τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αλλά πιο απομονωμένο από κάθε άλλη φορά, διεξάγεται σε ατμόσφαιρα ενός άγριου φραστικού πολέμου με την Ευρώπη.
Η Τουρκία έχει να αντιμετωπίσει μεταξύ άλλων τον πόλεμο στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας με τους μαχητές του ΡΚΚ και τις επιχειρήσεις εναντίον των Κούρδων (συμμάχων των ΗΠΑ) της Συρίας, καθώς και των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Χαλιφάτου
Σε αυτό το… εκρηκτικό πλαίσιο εντάσσονται οι φραστικές διεκδικήσεις της Άγκυρας στο Αιγαίο και οι εκβιασμοί με αφορμή τους πρόσφυγες και μετανάστες που έχουν καταφύγει σε τουρκικό έδαφος.
Η Άγκυρα τραβάει το σχοινί
«Η Τουρκία σκοπεύει να εντείνει τις προσπάθειές της εναντίον του ρατσισμού, της ισλαμοφοβίας και της ξενοφοβίας γενικότερα σε όλες τις διεθνείς πλατφόρμες και ειδικότερα στον Οργανισμό Ισλαμικής Συνεργασίας (OIC), όπου αυτήν την περίοδο προεδρεύει», ανακοίνωσε ο Ερντογάν σε νέα προεκλογική ομιλία του για το επικείμενο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου.
«Δεν είναι ένα ζήτημα που αφορά απλώς την Τουρκία. Ο φασισμός δείχνει το βρόμικο πρόσωπό του με επακόλουθο να εμπλέκει όλους τους Μουσουλμάνους και τους ξένους που ζουν στην Ευρώπη» δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος. Κάλεσε, μάλιστα, τους Τούρκους που ζουν σε ευρωπαϊκές χώρες, να μην ψηφίσουν υπέρ κομμάτων που έχουν εκδηλώσει αντι-τουρκικές πολιτικές.
Δύο επίμαχα νέα άρθρα που προκαλούν
Η εκπρόσωπος της τουρκικής προεδρίας Özlem Zengin ανακοίνωσε πως δύο τροπολογίες θα τεθούν αμέσως σε εφαρμογή μετά το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου (εφόσον φυσικά περάσει το ΝΑΙ) και πριν από τις εκλογές του 2019.
Παρόλο που το νέο Σύνταγμα θα τεθεί σε εφαρμογή στις 3 Νοεμβρίου 2019, το Κοινοβούλιο θα μπορεί να προωθήσει τις τροπολογίες πριν από την προβλεπόμενη ημερομηνία. Αυτές είναι:
# Ο μετασχηματισμός του Ανώτατου Δικαστηρίου [HSYK] εντός 30 ημερών από το δημοψήφισμα και
# Το δικαίωμα του (ή της) προέδρου της Δημοκρατίας να συμμετέχει σε κομματικό σχηματισμό.
Όσο για τη δεύτερη τροπολογία, που θα τεθεί αμέσως σε εφαρμογή, είναι η κατάργηση της θέσης του πρωθυπουργούΌπως προβλέπει μία από τις 18 τροπολογίες του νέου καταστατικού χάρτη, που τίθεται προς έγκριση από τον τουρκικό λαό, ο αριθμός των μελών του Ανώτατου Δικαστηρίου θα περιοριστεί από 22 σε 13. Από αυτά τα 13 μέλη, τέσσερα θα διορίζονται απευθείας από τον πρόεδρο ενώ ο υπουργός Δικαιοσύνης -ο οποίος επίσης διορίζεται από τον πρόεδρο- θα προεδρεύει των συνεδριάσεων. Μόνιμο μέλος του ανωτάτου δικαστηρίου θα είναι, επίσης, και ο υφυπουργός Δικαιοσύνης. Τα υπόλοιπα εφτά μέλη του δικαστηρίου θα διορίζονται από την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Κάτι που σημαίνει πως θα διορίζονται από το κόμμα που συνήθως προέρχεται ο πρόεδρος της Τουρκικής Δημοκρατίας. Πάει και η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης, λοιπόν…
Όσο για τη δεύτερη τροπολογία, που θα τεθεί αμέσως σε εφαρμογή, είναι η κατάργηση της θέσης του πρωθυπουργού -τι χρειάζεται αφού θα υπάρχει κομματικός πρόεδρος- μιας και θα μπορεί να έχει άμεσες σχέσεις με το κόμμα από το οποίο θα προέρχεται. Το ισχύον Σύνταγμα στην Τουρκία προβλέπει την παραίτηση του προέδρου από την παράταξη που προέρχεται, ώστε το πρόσωπο του προέδρου να εμφανίζεται υπεράνω των κομμάτων.
Η προσέγγιση με τη Ρωσία
Στο πλαίσιο της προσέγγισης με τη Μόσχα, έπειτα από περίοδο έντασης που ακολούθησε την κατάρριψη ρωσικού μαχητικού στα τουρκο-συριακά σύνορα, η Άγκυρα προετοιμάζεται να αγοράσει ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα «S-400 Triumf». Κάτι που ωστόσο ενοχλεί τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους της, ανάμεσά τους και τη Γερμανία.
Όπως επισημαίνει τηλεγράφημα του ρωσικού πρακτορείου Sputnik, «η Τουρκία έχει ζητήσει να εφοδιαστεί με μακράς εμβέλειας αμυντικό αντιπυραυλικό σύστημα από την εποχή της εισβολής του Ιράκ στο Κουβέιτ, πριν από 26 χρόνια (1990). Οι ΗΠΑ, όμως, δεν έχουν ανταποκριθεί για να την εφοδιάσουν με αμερικανικό αντιπυραυλικό σύστημα «Patriot».
Την περασμένη Τρίτη, ο Sergey Chemezov προεδρεύων σύμβουλος της ρωσικής κρατικής εταιρείας «Rostec» ανακοίνωσε πως η Άγκυρα είναι πρόθυμη να αγοράσει τους S-400, εφόσον η Μόσχα τής χορηγήσει το απαιτούμενο δάνειο.