Σύνταξη-Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Με μαζικές διαμαρτυρίες για ανισότητα, πιέσεις για συνταγματική αναθεώρηση και ένα από τα χειρότερα ποσοστά κρουσμάτων κορωνοϊού στη Λατινική Αμερική, η Χιλή έχει ξεπεράσει το μερίδιο της αναταραχής που της αναλογεί, κατά το παρελθόν έτος. Όμως, η εκστρατεία εμβολιασμού του πληθυσμού της κατά του ιού, ξεκίνησε τόσο ομαλά όσο δεν περίμενε κανείς.
Περισσότερο από το ένα τέταρτο του πληθυσμού της Χιλής έχει λάβει τουλάχιστον μια δόση εμβολίου, ένα επίτευγμα που κατάφεραν μόνο το Ισραήλ, η Βρετανία και οι Σεϋχέλλες. Οι Χιλιανοί δεν χρειάστηκε να περιμένουν σε μεγάλες ουρές ή να επισκεφθούν πέραν του ενός, κέντρα εμβολιασμού. Το ποσοστό του πληθυσμού που αρνείται να εμβολιαστεί, ένα σημαντικό εμπόδιο αλλού, παραμένει χαμηλό.
Χρειάστηκε να «συνωμοτήσουν» ορισμένοι βασικοί παράγοντες για να φτάσει η Χιλή σε αυτή την επιτυχία. «Νομίζω ότι η πανδημία έχει στα σίγουρα πολιτικοποιηθεί λιγότερο στη Χιλή από ότι στις Ηνωμένες Πολιτείες – από τη χρήση μάσκας μέχρι τα lockdowns και τώρα τα εμβόλια», δήλωσε η Jenny Pribble, αναπληρώτρια καθηγήτρια πολιτικών επιστημών και παγκόσμιων μελετών στο Πανεπιστήμιο του Richmond. «Αυτό είναι σημαντικό, γιατί η Χιλή είναι πολύ πολωμένη αυτή τη στιγμή», συμπλήρωσε.
Εν μέσω διεθνούς ανταγωνισμού για δόσεις εμβολίων, ο γρήγορος εμβολιασμός του πληθυσμού προϋποθέτει εξασφάλιση του εφοδιασμού. Η Χιλή δεν χρειάστηκε να αντιμετωπίσει ορισμένες από τις ελλείψεις που καθυστέρησαν τη διάθεση εμβολίων σε άλλες χώρες. Έχει εξασφαλίσει αρκετές δόσεις για να εμβολιάσει ολόκληρο τον ενήλικο πληθυσμό της – περίπου 15 εκατομμύρια – δύο φορές.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η χώρα έλαβε το ρίσκο να υπογράψει συμβόλαια με όσο το δυνατόν περισσότερους κατασκευαστές – συχνά πριν από τη διάθεση δεδομένων ασφάλειας και αποτελεσματικότητας – και δέχτηκε να φιλοξενήσει εθελοντικά κλινικές δοκιμές. Η στρατηγική απέδωσε: Οι εταιρείες Pfizer-BioNTech, AstraZeneca και Johnson & Johnson είναι όλες έτοιμες να προσφέρουν εκατομμύρια δόσεις. Επιπρόσθετα, εκατομμύρια δόσεων προέρχονται από την κινεζική εταιρεία παραγωγής Sinovac, η οποία έχει δει λιγότερη ζήτηση για το εμβόλιό της, λόγω της έλλειψης διαφάνειας σχετικά με την αποτελεσματικότητα του.
Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι η ταχύτητα της Χιλής δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στην επιτυχή διαπραγμάτευση και στην προθυμία να αγοράσει οποιοδήποτε εμβόλιο στην αγορά. Όταν ήρθε η ώρα να εμβολιάσει, η χώρα επωφελήθηκε από το εκτεταμένο σύστημα δημόσιας υγείας της, με κλινικές ακόμη και σε μερικές από τις πιο απομακρυσμένες και δυσπρόσιτες περιοχές. Η Χιλή είχε ήδη ένα εθνικό πρόγραμμα ανοσοποίησης που διανέμει εμβόλια γρίπης και παιδικά εμβόλια κάθε χρόνο, οπότε η υποδομή για μαζικούς εμβολιασμούς δεν χρειάστηκε να δημιουργηθεί από το μηδέν.
«Το κάνουμε εδώ και πολύ καιρό», δήλωσε ο Soledad Martínez, επίκουρος καθηγητής δημόσιας υγείας στο Πανεπιστήμιο της Χιλής. Έχοντας ένα κεντρικό σύστημα σημαίνει ότι κάθε φορά που μια νέα ομάδα πληροί τις προϋποθέσεις για να λάβει το εμβόλιο, η κυβέρνηση γνωρίζει πόσες δόσεις χρειάζεται κάθε κοινότητα και εάν πρέπει να δημιουργηθεί ένας χώρος μαζικού εμβολιασμού για να καλύψει τη ζήτηση.
Ενώ οι άνθρωποι στις Ηνωμένες Πολιτείες συχνά πρέπει να ξοδεύουν ώρες σερφάροντας στα διαδικτυακά συστήματα κρατήσεων προτού μπορέσουν να εμβολιαστούν, στη Χιλή δεν απαιτείται ραντεβού. Αντ ‘αυτού, η κυβέρνηση διατηρεί ορισμένες δόσεις εμβολίων καθημερινά για μερικές ειδικές κατηγορίες ανθρώπων. Το μόνο που έχει να κάνει κανείς, είναι να ελέγξει το ημερολόγιο του και να περιμένει να έρθει η μέρα του. Την 1η Μαρτίου, για παράδειγμα, κάθε 64χρονος στη χώρα μπορούσε να εμβολιαστεί – αλλά όχι οι 63χρονοι ή οι 62χρονοι – που είχαν την ημέρα τους αργότερα εκείνη την εβδομάδα. Το ίδιο θα ίσχυε και για τα άτομα που εργάζονται σε προσχολικά ή δημοτικά σχολεία, εάν τύχαινε να είναι μεταξύ των ηλικιών 36 έως 39.
«Το γεγονός ότι οι άνθρωποι τείνουν να έχουν μακροχρόνιες σχέσεις με τις τοπικές κλινικές τους, βοήθησε επίσης στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στο εμβόλιο», λέει ο Martínez. «Ξέρει κανείς ότι το κύριο κέντρο υγείας του, είναι το ίδιο στο οποίο πήγαιναν η μητέρα του, η γιαγιά και η προ-γιαγιά του», προσθέτει .
Ο Cristóbal Rovira Kaltwasser, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Diego Portales, δήλωσε ότι το αποτέλεσμα δημοσκόπησης του για τις θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με την προέλευση της πανδημίας, τον έκανε αρχικά να ανησυχεί ότι οι Χιλιανοί θα απέρριπταν ένα κινεζικό εμβόλιο. Το μεγαλύτερο μερίδιο των δόσεων της χώρας παρέχεται από την Sinovac, η οποία έχει γίνει βασικός προμηθευτής των αναπτυσσομένων χωρών που διαφορετικά θα αποκλείονταν από τον αγώνα εμβολίων. Όμως, προς έκπληξή του, μέχρι στιγμής υπήρξε λίγος δισταγμός.
«Ήμασταν πολύ ανυπόμονοι να δούμε αν το εμβόλιο που προσφέραμε θα γινόταν αποδεκτό», είπε ο Martínez. «Ενώ ορισμένοι Χιλιανοί αρχικά επέμειναν στο εμβόλιο Pfizer/BionTech, πολλές από τις ανησυχίες τους εξαφανίστηκαν όταν οι αξιωματούχοι της υγείας επισήμαναν πως η Sinovac παράγει επίσης τα εμβόλια γρίπης που χορηγούνται σε ολόκληρη τη χώρα», συμπλήρωσε.
Οι αρχές της Χιλής προβλέπουν ότι το 80% του πληθυσμού θα εμβολιαστεί πλήρως έως τον Ιούνιο, θέτοντας τη χώρα σε καλό δρόμο για να είναι μία από τις πρώτες που θα αποκτήσουν ανοσία. Όμως, η αναμέτρηση με τον ιό θα μπορούσε να αποδειχθεί μεγάλη πρόκληση. Καθώς η Χιλή μπαίνει στο χειμώνα, οι μολύνσεις από κορωνοϊούς αυξάνονται και η χώρα παρατηρεί τη χειρότερη αύξηση του αριθμού κρουσμάτων σε σχεδόν εννέα μήνες. «Είναι μια γλυκόπικρη στιγμή», λέει ο Martinez. «Υπάρχει φως στο τέλος του τούνελ, αλλά ταυτόχρονα, έχουμε φρικτούς αριθμούς», προσθέτει.
«Τα στοιχεία που κυκλοφόρησε η κυβέρνηση της Χιλής αποκαλύπτουν επίσης ορισμένες πιθανές διαφορές ως προς το ποιος εμβολιάζεται», δήλωσε η J.Pribble, καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Richmond. Οι δήμοι με υψηλότερο εισόδημα στην πυκνοκατοικημένη περιοχή του Σαντιάγο, τείνουν να έχουν μεγαλύτερο μερίδιο κατοίκων που έχουν εμβολιαστεί από τους δήμους χαμηλού εισοδήματος, όπου το ποσοστό κάλυψης μπορεί να είναι έως και 30% χαμηλότερο.
«Ο εμβολιασμός πάντως, του ενός πέμπτου περίπου, των επιλέξιμων κατοίκων αυτών των περιοχών είναι αξιοσημείωτος, για τους δήμους χαμηλού εισοδήματος», πρόσθεσε η Pribble. Όμως, η ανομοιομορφία υποδηλώνει ότι η ταχεία διάθεση εμβολίων της Χιλής θα μπορούσε να επιβραδυνθεί όταν οι περισσότεροι άνθρωποι σε πλούσιες περιοχές λάβουν το εμβόλιο και η εστίαση μετατοπιστεί σε άτομα σε φτωχότερες κοινότητες που είναι πιο δύσκολο να προσπελαστούν.
Η ανισότητα της Χιλής αντικατοπτρίζεται στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης: Περίπου το 80% του πληθυσμού βασίζεται στις δημόσιες κλινικές, οι οποίες κατά καιρούς αγωνίζονται με την υποχρηματοδότηση, ενώ το πλουσιότερο 20 % λαμβάνει κορυφαία φροντίδα, καλυπτόμενο από ιδιωτική ασφάλιση. Όμως τα εμβόλια κορωνοϊού διανέμονται μέσω του δημοσίου συστήματος.
Ορισμένοι παρατηρητές προβλέπουν ότι η ομαλή διάθεση μπορεί να ενισχύσει προσωρινά τα ποσοστά έγκρισης του προέδρου Sebastián Piñera, αλλά το μεγαλύτερο αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι η ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο τι μπορεί να επιτύχει ο δημόσιος τομέας με επαρκείς πόρους. Για πολλούς Χιλιανούς, το μήνυμα είναι ότι: «χρειαζόμαστε περισσότερα και καλύτερα δημόσια αγαθά», δηλώνει ο Juan Pablo Luna, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Pontificia Universidad Católica de Chile. «Νομίζω ότι τελικά αυτό θα γίνει το σήμα κατατεθέν, του τι θέλουν να δουν οι άνθρωποι στη χώρα», καταλήγει.
Πηγή: The Washington Post
