Οι Ισραηλινοί πραγματοποίησαν μεγάλη διαδήλωση στο Τελ Αβίβ στις 25 Μαΐου 2019. Τα συνθήματα που επικρατούσαν ήταν εναντίον πιθανής νομοθεσίας που θα δίνει στο Ανώτατο Δικαστήριο δικαίωμα με το οποίο θα μπορούσε να χορηγήσει στον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου ασυλία από ποινική δίωξη, αν αντιμετωπίσει κατηγορίες διαφθοράς.
Η διαδήλωση που διοργάνωσαν τα κόμματα της αντιπολίτευσης στον χώρο γύρω από το Μουσείο του Τελ Αβίβ ήταν εντυπωσιακή.
Σύμφωνα με στοιχεία που συνέλεξε ένας από τους παρόχους υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, περισσότεροι από 50.000 Ισραηλινοί συμμετείχαν για να διαμαρτυρηθούν υποστηρίζοντας ότι ο Νετανιάχου και οι συνεργάτες του «υπονομεύουν τα δημοκρατικά θεμέλια του κράτους».
Οι ομιλίες από τους αρχηγούς των κομμάτων του Μπλε και του Λευκού, του Εργατικού Κόμματος και του Μέρετς και του επικεφαλής της λίστας των αραβικών Hadash-Ta’al, ήταν εντυπωσιακές.
Την ίδια στιγμή, η δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Εσθήρ Χάιουτ, «πέταξε τα γάντια της», καθώς οι συνταξιούχοι δικαστές απέρριψαν την προτεινόμενη ρήτρα που θα επέτρεπε στο Κοινοβούλιο (Knesset) να υπερισχύει των αποφάσεων του Ανώτατου Δικαστηρίου και να περιορίσει την εξουσία της.
Οι φιλάνθρωποι απειλούσαν να παρακρατούν χρηματοδότηση για τους δημόσιους οργανισμούς.
Οι ακαδημαϊκοί ανακοίνωσαν ότι θα ξεκινήσουν στις τάξεις τους διαλέξεις σχετικά με το νόημα και τη σημασία της δημοκρατίας.
Οι διαδηλωτές ζήτησαν λαϊκή εξέγερση ενάντια σε αυτό που χαρακτήρισαν «μαζικές νομικές παραβιάσεις».
Δεν είμαστε μάρτυρες μιας παρόμοιας γενικευμένης ανησυχίας από το τραύμα της δολοφονίας του πρωθυπουργού Yitzhak Rabin στις 4 Νοεμβρίου 1995.
Οι δημοσκοπήσεις που διεξήχθησαν τότε κατέδειξαν ότι το Εργατικό Κόμμα του Rabin φαινόταν να ανακάμπτει από τα χτυπήματα που υπέστη έπειτα από ένα κύμα αυτοκτονικών βομβαρδισμών, το οποίο εντάθηκε μετά τη δολοφονία των μουσουλμάνων πιστών στην πόλη της Χεβρώνας στη Δυτική Όχθη τον Φεβρουάριο του 1994 στο Σπήλαιο των Πατριαρχών από έναν ισραηλινό έποικο.
Λίγους μήνες αργότερα, στις 29 Μαΐου 1996, ακριβώς πριν από 23 χρόνια, ο Νετανιάχου είχε απομακρύνει τον προσωρινό διάδοχο του Rabin Shimon Peres από το γραφείο του πρωθυπουργού έπειτα από έντονα αμφισβητούμενη εκλογή.
Οι εκλογές της 9ης Απριλίου δεν ανέτρεψαν τον Νετανιάχου. Το συμπέρασμα ή η ελπίδα ότι τα σοβαρά κατηγορητήρια που εκκρεμούν για τον Νετανιάχου θα τον απομακρύνουν από το αξίωμα και θα οδηγήσουν σε αλλαγή καθεστώτος αποδείχθηκαν αβάσιμα.
Ωστόσο, ο Νετανιάχου αντιμετώπισε εμπόδια στον δρόμο του να σχηματίσει νέα κυβέρνηση.
Έτσι, άρχισε να προωθεί νομοσχέδιο για τη διάλυση του Κοινοβουλίου και τη διεξαγωγή εκλογών. Στις 27 Μαΐου, ο Νετανιάχου έστειλε τον νέο εκπρόσωπό του, μέλος του Kοινοβουλίου, τον Miki Zohar, να καταθέσει ψήφισμα για τη διάλυση της Knesset.
Η πρόταση εγκρίθηκε από την Knesset σε πρώτη ακρόαση. Ο επικεφαλής του Μπλε και Λευκού κόμματος της αντιπολίτευσης Benny Gantz ζήτησε από τον πρόεδρο Reuven Rivlin να του αναθέσει εντολή να σχηματίσει την επόμενη κυβέρνηση του Ισραήλ, δεδομένου ότι ο Νετανιάχου απέτυχε.
«Ο Νετανιάχου επιμένει να κρατάει με κάθε μέσο την πρωθυπουργική καρέκλα. Είναι το μόνο εμπόδιο στη διαμόρφωση εθνικής κυβέρνησης συναίνεσης που μπορεί πραγματικά να φροντίσει όλους τους πολίτες» υποστήριξε ο Γκαντς.
Αν το Likud αντικαταστήσει τον Νετανιάχου ως ηγέτη του, πρόσθεσε, «τότε η κυβέρνηση θα μπορούσε να σχηματισθεί σε μια στιγμή».
Από το ίδιο κόμμα, επίσης μέλος της Knesset, ο Yair Lapid δήλωσε ότι «κυβέρνηση ενότητας χωρίς Netanyahu είναι δυνατή και αναγκαία. Αυτό ακριβώς χρειάζεται το Ισραήλ».
Οι νέες εκλογές δεν αναμένεται να ευνοήσουν την κεντροαριστερή αντιπολίτευση αλλά ούτε τις προοπτικές επανέναρξης των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων με τους Παλαιστινίους.
Το μηνιαίο περιοδικό «Peace Index» που εκδόθηκε αυτήν την εβδομάδα από το Ινστιτούτο Δημοκρατίας του Ισραήλ δείχνει ότι το 60% των Εβραίων Ισραηλινών πιστεύει ότι η διεθνής κατάσταση του Ισραήλ έχει βελτιωθεί κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του Νετανιάχου.
Ακόμη και οι περισσότεροι από εκείνους που υποστηρίζουν τα κεντρώα κόμματα (57%) είναι ικανοποιημένοι με τη σχέση του Ισραήλ με σημαντικές χώρες, μεταξύ των οποίων οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ινδία και η Γερμανία, υπό την κυριαρχία του Likud. Παρά τη μείωση που σημειώθηκε στον Δείκτη Μαΐου για την Ειρήνη σε σύγκριση με την έρευνα του προηγούμενου μήνα, οι περισσότεροι Ισραηλινοί (51%) εκφράζουν αισιοδοξία όσον αφορά στην εθνική ασφάλεια του Ισραήλ.
Παρόμοιο ποσοστό πιστεύει ότι η δημοκρατία του Ισραήλ δεν κινδυνεύει.
Στις 9 Απριλίου, περισσότερα από 2,4 εκατομμύρια Ισραηλινοί ψήφισαν υπέρ των κομμάτων ευθυγραμμισμένα με την πολιτική δεξιά και τους υπερ-ορθόδοξους, σε σύγκριση με 1,66 εκατ. που ψήφισαν για κεντρώα και αριστερά κόμματα – συμπεριλαμβανομένων των Αράβων.
Αν δεν γίνει ουσιαστική μετατόπιση αυτής της εξισορρόπησης εξουσίας, ο τερματισμός της σύγκρουσης του Ισραήλ με τους γείτονές του και με τις δημοκρατικές αξίες θα παραμείνει ψευδαίσθηση.
Του Akiva Eldar, αρθρογράφου της ιστοσελίδας Al-Monitor’s Israel Pulse
