Παρότι το 2012 οι ρωσικές εξαγωγές οπλικών συστημάτων σημείωσαν ρεκόρ, τα επόμενα χρόνια αναμένεται να δεχτούν πλήγμα. Πόσο μάλλον όταν οι ΗΠΑ εκτιμάται ότι σχεδόν θα μονοπωλήσουν την αντίστοιχη αγορά της Μέσης Ανατολής.
Οι ρώσικες εξαγωγές αμυντικών συστημάτων έσπασαν φέτος όλα τα ρεκόρ, αφού ξεπέρασαν τα 14 δισ. δολάρια. Ποσό που υπερκάλυψε τον αρχικό σχεδιασμό, δήλωσε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν. Οι προοπτικές, κατά τον ίδιο, είναι ενθαρρυντικές. Μόνο κατά το τρέχον έτος, έχουν συναφθεί νέες εξαγωγικές συμβάσεις αξίας άνω των 15 δισ. δολαρίων.
Οι παραγγελίες μπορεί να αυξηθούν πολύ περισσότερο, από τη στιγμή μάλιστα που η χώρα πάρει έργα εκσυγχρονισμού, συντήρησης και επισκευής στρατιωτικού εξοπλισμού, σημείωσε ο Πούτιν, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «η Ρωσία ναι μεν θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τους παραδοσιακούς αγοραστές, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να εισέλθει σε νέες αγορές».
Κέρδη της Δύσης από την Αραβική Άνοιξη
Μια παρόμοια προσέγγιση των πραγμάτων είναι περισσότερο από ποτέ επίκαιρη για τις ρωσικές εξαγωγές όπλων. Στο άμεσο μέλλον, η χώρα κινδυνεύει να χάσει την πιο κερδοφόρα περιοχή, εκεί που στην αρχή τα σοβιετικά και έπειτα τα ρώσικα όπλα παραδοσιακά ανταποκρίνονται στο κριτήριο της «καλύτερης τιμής». Και φυσικά, μιλάμε για τη Μέση Ανατολή.
Ήδη από το μέσον του φθινοπώρου, το ρώσικο Κέντρο Ανάλυσης του Παγκοσμίου Εμπορίου Οπλών (CAWAT) δημοσίευσε έκθεση στην οποία, μεταξύ άλλων, αναφέρεται ότι η επιβολή κυρώσεων από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ στο Ιράν, η Αραβική Άνοιξη και η συνεχιζόμενη αστάθεια στη Συρία οδήγησαν σε αποδυνάμωση της θέσης της Ρωσίας στην αγορά όπλων της Μέσης Ανατολής.
«Πλέον, την τρόικα των σημαντικότερων εξαγωγέων όπλων στη Μ. Ανατολή για την περίοδο 2012-2015 θα την αποτελούν οι ΗΠΑ, η Βρετανία και η Γαλλία. Η Ρωσία, με όγκο εξαγωγών στην περιοχή περίπου 2,94 δισ. δολάρια (σε περίπτωση που υλοποιηθούν οι συμβάσεις με τη Συρία!), θα βρεθεί μόλις στην πέμπτη θέση, πιο πίσω ακόμα και από τη Γερμανία, με εκτιμώμενη αξία αμυντικών εξαγωγών της τάξης των 3,93 δισ. δολαρίων» αναφέρεται στην έκθεση. Τα προηγούμενα χρόνια η Ρωσία ήταν στην τρίτη θέση της κατάταξης των μεγαλύτερων εξαγωγέων όπλων στη Μ. Ανατολή.
Σύμφωνα με τους ειδικούς του CAWAT, το μερίδιο της Ρωσίας στην αγορά όπλων της Μ. Ανατολής την περίοδο 2012-2015 θα μειωθεί στο 3,45% από το 8,4% της περιόδου 2004-2011. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις, το μερίδιο της Μ. Ανατολής στην περιφερειακή διάρθρωση των εξαγωγών οπλικών συστημάτων της Ρωσίας την επόμενη τετραετή περίοδο (2012-2015) θα μειωθεί στο 8,16% επί του συνόλου (σε σύγκριση με το 14,4% που είχε το 2004-2011).
Όπως παραδοσιακά συμβαίνει, τον «ελεύθερο χώρο» που θα δημιουργηθεί θα σπεύσουν να τον καταλάβουν οι ΗΠΑ, γεγονός που, με τη σειρά του, θα επιφέρει στην πράξη μια κατάσταση μονοπωλίου στη Μ. Ανατολή.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, μεταξύ 2012 και 2015 οι ΗΠΑ θα παραδώσουν στην περιοχή περισσότερο από τα δύο τρίτα του προβλεπόμενου όγκου εξαγωγών όπλων. Η σημαντική αυτή επιτυχία των ΗΠΑ οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε μια σειρά «μεγασυμβολαίων» με τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες της Μ. Ανατολής.
Οι ΗΠΑ μονοπωλούν την πλούσια αγορά της Σαουδικής Αραβίας. Η Ρωσία, λόγω του εμπάργκο από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών, έχει χάσει την πολλά υποσχόμενη αγορά του Ιράν. Οι απώλειες της Ρωσίας, ως αποτέλεσμα της κατάρρευσης της αμυντικής και τεχνολογικής συνεργασίας με τη χώρα αυτή, εκτιμώνται από το CAWAT από 11 έως 13 δισ. δολάρια.
«Μια ακόμα χώρα που χάθηκε για τη ρωσική αμυντική βιομηχανία στη Μέση Ανατολή, ως αποτέλεσμα της “αραβικής άνοιξης” και της συνεχιζόμενης εσωτερικής αστάθειας, είναι η Υεμένη. Το πακέτο που συζητιόταν, αφορούσε μια συμφωνία για την προμήθεια όπλων της τάξης του ενός δισ. δολαρίων. Τώρα, μπορούμε να μιλάμε μόνο για μικρής αξίας συμβάσεις» συνοψίζει η έκθεση του CAWAT.
Αυξήθηκαν οι πωλήσεις παγκοσμίως
Σε αυτό το πλαίσιο, ο Βλαντίμιρ Πούτιν παραδέχτηκε στη συνεδρίαση ότι η Ρωσία θα πρέπει να περιμένει σοβαρό ανταγωνισμό στην παγκόσμια αγορά όπλων. «Για να πετύχουμε θετικά αποτελέσματα σε αυτόν τον τομέα, πρέπει να εργαστούμε για να βρεθούμε ένα βήμα μπροστά από τους ανταγωνιστές μας. Να δώσουμε στους σχεδιαστές και στους κατασκευαστές των οπλικών μας συστημάτων περισσότερες δυνατότητες για να προβάλουν τις επιστημονικές και τεχνολογικές δυνατότητές τους».
Σήμερα, οι ρώσικες επιχειρήσεις του αμυντικού τομέα παρουσιάζουν τα προϊόντα τους σε 20 από τις μεγαλύτερες διεθνείς εκθέσεις. Η Ρωσία φιλοξενεί πάνω από δέκα διεθνή φόρουμ ετησίως, όπως η διεθνής αεροπορική έκθεση MAKS, η αεροναυτική έκθεση στην Αγία Πετρούπολη και η έκθεση όπλων στο Νίζνι Ταγκίλ.
Ωστόσο, από μόνες τους τέτοιες προσπάθειες δεν αρκούν για να φτάσει η χώρα στην κορυφή της παγκόσμιας αγοράς. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του διεθνούς Ινστιτούτου SIPRI της Στοκχόλμης (Stockholm International Peace Research Institute), οι ετήσιες πωλήσεις όπλων στον κόσμο αυξήθηκαν κατά 1%, με συνολικό όγκο πωλήσεων 411,1 δισ. δολάρια. Στην παγκόσμια κατάταξη των πωλήσεων οπλικών συστημάτων, οι ρώσικες αμυντικές βιομηχανίες και κατασκευάστριες όπλων καταλαμβάνουν μια μέση θέση, όχι υψηλότερη της 20ής. Τις κορυφαίες θέσεις στην ίδια λίστα τις καταλαμβάνουν αμερικανικές και βρετανικές εταιρείες.
Πηγή: Russia Beyond the Headlines
Επιμέλεια: Κ. Μπετινάκης
