«Παρακαλώ, πρέπει να αποφύγετε οποιαδήποτε δήλωση σχετικά με την αναμενόμενη επίθεση στη Συρία. Το θέμα είναι εξαιρετικά ευαίσθητο». Με αυτά τα λόγια ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπέντζαμιν Νετανιάχου έκλεισε την ενημέρωσή του προς τους βασικούς του συνεργάτες την Τετάρτη 11 Απριλίου.
Είχε συναντήσει διαδοχικά τον υπουργό Άμυνας Αβιγκντόρ Λίμπερμαν, τον αρχηγό του επιτελείου στρατηγό Γκάντι Άιζενκλοτ, τον αρχηγό αεροπορίας πτέραρχο Αμικάμ Νούρκιν, τον επικεφαλής της στρατιωτικής αντικατασκοπείας στρατηγό Ταμίρ Χάιμαν και τον επικεφαλής του εθνικού συμβουλίου ασφαλείας του Ισραήλ Μεΐρ Μπεν Σαμπάτ.
Τα λόγια του πρωθυπουργού του Ισραήλ που εμπλέκεται άμεσα στις επερχόμενες εξελίξεις καταδεικνύουν και τη σοβαρότητα της κατάστασης που επικρατεί στην Ανατολική Μεσόγειο. Το απόγευμα της Τετάρτης, στο Παρίσι, στη Γαλλική Εθνοσυνέλευση παρατηρήθηκε έντονος σκεπτικισμός όσον αφορά στις πολεμικές προετοιμασίες της Γαλλίας για την επικείμενη επίθεση στη Συρία. Με βασικό μοχλό τους βουλευτές της γαλλικής Δεξιάς και της γαλλικής Αριστεράς του Μελανσόν, αλλά και σημαντικό αριθμό βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, αντέδρασαν έντονα στην προοπτική εμπλοκής της Γαλλίας σε μία μακροχρόνια πολεμική επιχείρηση στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η Γαλλία, η οποία εξαρτάται στρατιωτικά άμεσα από τις ΗΠΑ ως προς τη συμμετοχή της σε ένα τέτοιο πολεμικό εγχείρημα, επιχειρεί να διατηρήσει σαφείς αποστάσεις από την Ουάσινγκτον αναφορικά με τον τελικό στόχο της σχεδιαζόμενης στρατιωτικής επιχείρησης. Πιο συγκεκριμένα, το Παρίσι εξηγεί πως ο στόχος μιας τέτοιας επιχείρησης πρέπει να αφορά μόνον στα αποθέματα χημικών όπλων και άρα στις εγκαταστάσεις όπου φυλάσσονται κι όχι στόχους που αφορούν στο καθεστώς Άσαντ, πόσω δε μάλλον τις δυνάμεις του Ιράν που μάχονται στο πλευρό του συριακού καθεστώτος. Είναι προφανές πως το Παρίσι δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε μία δυνητική αναμέτρηση με τη Ρωσία στο θέατρο πολέμου της Συρίας.
Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και στο Λονδίνο, όπου η Τερέζα Μέι ακροβατεί μεταξύ κοινοβουλίου και του υπουργικού της συμβουλίου, επιχειρώντας να αποφύγει μία αναμέτρηση με τους βουλευτές φέρνοντας το σχέδιο στρατιωτικής επιχείρησης στη Συρία για συζήτηση στη Βουλή. Προσπαθεί, λοιπόν, να καλυφθεί πίσω από μία απόφαση του υπουργικού συμβουλίου, η οποία όμως δεν μπορεί να ισχύσει πέρα από ένα βραχύ χρονικό διάστημα. Δεν είναι δυνατόν να εμπλακεί η Βρετανία σε μία μακροχρόνια επιχείρηση χωρίς προηγούμενη συζήτηση και τοποθέτηση της Βουλής στο θέμα αυτό.
Έτσι, ό,τι είναι να γίνει θα πρέπει να υλοποιηθεί τα αμέσως επόμενα 24ωρα και πάντως πριν από τη Δευτέρα, οπότε και συγκαλείται το βρετανικό κοινοβούλιο. Υπενθυμίζεται πως ο πρώην πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον έχασε προ ετών τη μάχη στη Βουλή, όταν ζήτησε την εμπλοκή της Βρετανίας στο θέατρο πολέμου της Συρίας.
Υπό αυτές τις συνθήκες ο Ντόναλντ Τραμπ και η κυβέρνησή του φαίνεται προς το παρόν να παίζουν το παιχνίδι των παρατάσεων επιχειρώντας να διασφαλίσουν τη μέγιστη δυνατή υποστήριξη από τους συμμάχους των ΗΠΑ σε αυτόν τον στρατιωτικό σχεδιασμό. Άλλωστε, οι Αμερικανοί αντιμετωπίζουν και ένα σοβαρό πρόβλημα. Αυτήν τη στιγμή στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου δεν διαθέτουν την απαραίτητη Strike Force, ώστε εκ του ασφαλούς να εξαπολύσουν με αποτελεσματικότητα μία τέτοια στρατιωτική επιχείρηση. Η δύναμη κρούσης με επικεφαλής το αεροπλανοφόρο «Iwo Jima» πλέει στην Αραβική Θάλασσα, ενώ η δύναμη κρούσης του αεροπλανοφόρου «Harry Truman» δεν αναμένεται να φτάσει στην Ανατολική Μεσόγειο παρά την επόμενη Τετάρτη.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Λονδίνο, στην περιοχή ανατολικά της Κύπρου έχουν αναπτυχθεί βρετανικά υποβρύχια ικανά να φέρουν πυραύλους Κρουζ, αλλά η παρουσία τους δεν μπορεί να χαρακτηριστεί παρά μόνον ως υποστηρικτική.
Μετά και την ανακοίνωση του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ Α. Γκουτιέρες πως η κατάσταση στη Συρία μπορεί να ξεφύγει από κάθε έλεγχο, οι σύμμαχοι των ΗΠΑ αρχίζουν να κάνουν δεύτερες σκέψεις ως προς το εύρος της στρατιωτικής επιχείρησης η οποία προετοιμάζεται.
«Κλειδί» σε αυτές τις εξελίξεις είναι, βεβαίως, η Ρωσία. Ουδείς μέχρι στιγμής επιθυμεί να εμπλακεί σε μία απευθείας «επαφή» με τον ρωσικό στρατιωτικό παράγοντα που είναι εγκατεστημένος στη βορειοδυτική Συρία και σε δύο στρατιωτικές βάσεις. Η Ρωσία έχει εγκαταστήσει ένα -κατά τα φαινόμενα- αποτελεσματικό αντιαεροπορικό σύστημα αποτροπής και ουδείς είναι σε θέση να αποφανθεί για το εάν η Μόσχα θα το χρησιμοποιήσει κατά των πυραύλων που θα εξαπολυθούν από τις συμμαχικές – αμερικανικές δυνάμεις.
Η Ρωσία, με δημόσιες δηλώσεις διπλωματών της, άφησε να εννοηθεί πως αυτήν τη φορά θα
ενεργοποιηθεί η ρωσική αντιαεροπορική άμυνα πάνω από τη Συρία. Πρόκειται για προειδοποίηση ή για πραγματική απειλή;
Αν η Ρωσία είναι ένα από τα βασικά προβλήματα για τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους, το δεύτερο πρόβλημα είναι το Ιράν. Η Ουάσινγκτον δεν έκρυψε ούτε κρύβει τη διάθεσή της να χτυπήσει και στόχους που αφορούν στις ιρανικές δυνάμεις που επιχειρούν στο πλευρό του Άσαντ. Το ίδιο προφανώς θα επιθυμούσε και το Ισραήλ. Όμως, την Τετάρτη 11 Απριλίου ο πρόεδρος Β. Πούτιν σήκωσε το τηλέφωνο και συνομίλησε με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπ. Νετανιάχου. Το περιεχόμενο της συζήτησης δεν έχει γίνει γνωστό. Αμέσως μετά ωστόσο, ο πρωθυπουργός του Ισραήλ συμβούλευσε τους άμεσους συνεργάτες του να αποφύγουν κάθε δήλωση επί της προετοιμαζόμενης στρατιωτικής επιχείρησης στη Συρία. Προφανώς, υπάρχει κάποια σύνδεση μεταξύ του τηλεφωνήματος με τον Πούτιν και της κατάστασης που επικρατεί επί του εδάφους.
Ο τουρκικός παράγοντας
Χθες, Τετάρτη 11 Απριλίου, ο Ντ. Τραμπ συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Τ. Ερντογάν, ο οποίος λίγες μέρες νωρίτερα συνδιαλεγόταν στην Άγκυρα με τον πρόεδρο Πούτιν και τον πρόεδρο του Ιράν. Το περιεχόμενο και αυτής της συνομιλίας παραμένει άγνωστο, ωστόσο καθίσταται σαφές πως η Τουρκία καλείται να αποφασίσει με ποια πλευρά θα πορευθεί στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Επισημαίνεται πως για ακόμη μία φορά η Τουρκία δεν συμμετέχει ούτε της ζητήθηκε να συμμετάσχει στον σχεδιασμό αυτής της στρατιωτικής επιχείρησης από τους νατοϊκούς συμμάχους της. Ένα, δηλαδή, σημαντικό μέλος του ΝΑΤΟ, με μεγάλη επιχειρησιακή δυνατότητα που βρίσκεται μάλιστα στην περιοχή, δεν έχει κληθεί καν, έστω και συμβουλευτικά, να συμμετάσχει σε ένα μείζον στρατιωτικό γεγονός που αφορά τη δυτική Συμμαχία.
Επειδή δεν είναι η πρώτη φορά, η εξέλιξη αυτή προϊδεάζει για τις άμεσες, ενδεχομένως και πολύ σοβαρές επιπτώσεις που θα έχει την αμέσως επόμενη περίοδο η στάση της Τουρκίας. Από αυτήν την παράμετρο θα εξαρτηθεί και το πώς θα λειτουργήσει στο μέλλον ο συμμαχικός μηχανισμός στην περιοχή. Αυτή η προοπτική αφορά άμεσα την Ελλάδα.
Η ελληνική εμπλοκή
Συνήθως η εμπλοκή της Ελλάδας σε αναλόγου επιπέδου εξελίξεις χαρακτηρίζεται καθησυχαστικά ως έμμεση και ορισμένες φορές ως άτυπη. Δεδομένων όμως των συνθηκών αλλά και της ιδιαίτερα ιδιότυπης-ανησυχητικής κατάστασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις στο Αιγαίο και στην Κύπρο, η όποια έμμεση ή άτυπη εμπλοκή της χώρας μας στην επερχόμενη στρατιωτική επιχείρηση δεν μπορεί να είναι
ανώδυνη. Άλλωστε, αυτήν τη φορά η «έμμεση» εμπλοκή δεν αφορά μόνο την αμερικανική βάση στη Σούδα και το γειτνιάζον αεροδρόμιο στο Ακρωτήρι, αλλά και την αεροπορική βάση της Λάρισας, του Ακτίου, ενδεχομένως και της Ανδραβίδας.
Επισημαίνεται, επίσης, πως πριν από δύο εβδομάδες το ελληνικό υποβρύχιο «Παπανικολής» εκλήθη να συμμετάσχει ως συνοδευτικό σκάφος στη Strike Force του αμερικανικού αεροπλανοφόρου «Iwo Jima». Με λίγα λόγια, η εμπλοκή του συμμαχικού μηχανισμού στη σχεδιαζόμενη στρατιωτική επιχείρηση κατά της Συρίας είναι και πολυεπίπεδη αλλά και πολυδιάστατη. Πέρα όμως από όλα αυτά, η μη συμμετοχή της Τουρκίας (μέχρι στιγμής) αναβαθμίζει τεχνικά και ουσιαστικά τον ρόλο του ελλαδικού χώρου, ο οποίος εκ των πραγμάτων ανάγεται σε κομβικό – πρώτης γραμμής στρατιωτική περιοχή.
Αυτά τα δεδομένα προφανώς και έχουν καταστεί γνωστά τόσο στην ελληνική κυβέρνηση όσο και στα ανώτατα στρατιωτικά στελέχη του ελληνικού Πενταγώνου, ενώ πληροφορίες διαβεβαιώνουν πως οι Αμερικανοί έχουν συζητήσει με τους Έλληνες ομολόγους τους «πολύ περισσότερες λεπτομέρειες και ζητήματα από όσα έχουν γίνει γνωστά», σημειώνουν δυτικοί στρατιωτικοί παρατηρητές στην Αθήνα.
Έκλεισε πλήρως ο εναέριος χώρος της Συρίας
Όπως καταδεικνύεται από το Flightradar24, η εναέρια κυκλοφορία στην Ανατολική Μεσόγειο και πάνω από τη Συρία ήταν από τις 11.00 το πρωί της Πέμπτης 12 Απριλίου μηδενική. Κανένα αεροπλάνο, οποιουδήποτε τύπου, δεν πραγματοποιεί πτήσεις πάνω από τη χώρα.
(Τα σημεία με λευκή επισήμανση είναι αεροδρόμια)
