του Κώστα Μπετινάκη
Τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Ρώσος ερευνητής Βλαντιμίρ Σάλακ είχε δημοσιεύσει ανάλυση σχετικά με το τι κρύβεται πίσω από την προώθηση προσφύγων από τη Μέση Ανατολή στη Γερμανία.
Ύστερα από μελέτη 19.000 tweets για τους πρόσφυγες, ο Σάλακ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η «μεγάλη έξοδος των προσφύγων προς την ηπειρωτική Ευρώπη είναι τεχνητό δημιούργημα μη ευρωπαϊκών παραγόντων».
Τα σεξιστικά επεισόδια της παραμονής της Πρωτοχρονιάς σε γερμανικές πόλεις προκάλεσαν μια μεγάλη εκστρατεία κατά της πολιτικής της καγκελαρίου Μέρκελ στο μεταναστευτικό.
Δύο φωτογραφίες με διαφορά λίγων μηνών δείχνουν πόσο εύκολα μπορεί να αλλάξει το πολιτικό κλίμα:
Από τον Μάρτιο του 2014 η καγκελάριος Μέρκελ είχε βρεθεί στο στόχαστρο με αφορμή την ενοποίηση της Κριμαίας με τη Ρωσία. Ύστερα από ασφυκτική αμερικανική πίεση, είχε υποχρεωθεί να τεθεί επικεφαλής των ευρωπαϊκών οικονομικών αντιποίνων εναντίον της Ρωσίας.
Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε αντίδραση όχι μόνο στους πολιτικούς της αντιπάλους, αλλά και στους ισχυρούς γερμανικούς οικονομικούς παράγοντες, που έκαναν λόγο για δυσμενείς επιπτώσεις στη γερμανική οικονομία.
Σε αντιστάθμισμα, αποδέχτηκε να υπογράψει στις 18 Ιουνίου 2015 την εμπορική συμφωνία που ολοκληρώνει τη σύμβαση του 2011 για τον αγωγό Nord Stream, ο οποίος θα διοχετεύει περισσότερο ρωσικό φυσικό αέριο απευθείας στη Γερμανία, μέσω της Βαλτικής.
Όλα αυτά, παρά τις έντονες αντιδράσεις από ΗΠΑ αλλά και Ευρωπαίους εταίρους που δοκιμάζονταν από το οικονομικό εμπάργκο προς τη Ρωσία.
Όσο κι αν φαίνεται «εκτός θέματος», σημαντικό ρόλο στην υπερατλαντική ένταση παίζουν οι συνεχιζόμενες από το 2013 άκρως μυστικές συνομιλίες -κεκλεισμένων των θυρών- για την επίτευξη της διατλαντικής εμπορικής συμφωνίας ΤΤΙΡ. (*)
Είναι δύσκολο -λόγω της επιμονής της Γερμανίας στην πολιτική οικονομικής λιτότητας- να πεισθούν οι Ευρωπαίοι ότι πίσω από αυτή κρύβεται το πολιτικό παιχνίδι του Βερολίνου να διατηρήσει την ευρωπαϊκή αυτοτέλεια απέναντι στην εισβολή της αμερικανικής επιχειρηματικής επικράτησης.
Πόσα από τα δυτικά ΜΜΕ μετέδωσαν ότι ο περιβόητος σπεκουλαδόρος Τζορτζ Σόρος βρίσκεται πίσω από τη χρηματοδότηση των προσφύγων που απεγνωσμένα ζητούν άσυλο στην Κεντρική Ευρώπη και κυρίως στη Γερμανία…
Aκόμη και ο, κατά τα άλλα υπόλογος στα δυτικά ΜΜΕ για τις ακροδεξιές θέσεις του Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, σε συνέντευξή του στο περιοδικό «Wirtschafts Woche» κατήγγειλε ότι ο Τζορτζ Σόρος «είναι επιφανές μέλος κύκλου ακτιβιστών που προσπαθούν να υπονομεύσουν τα ευρωπαϊκά κράτη υποστηρίζοντας το προσφυγικό κύμα από τη Μέση Ανατολή και πέρα από αυτή την περιοχή».
«Βρίσκεται επικεφαλής όλων εκείνων που υποστηρίζουν οτιδήποτε θα συνέτεινε στην εξασθένηση των εθνικών κρατών και θα προκαλούσε δομικές αλλαγές στην ευρωπαϊκή παράδοση» ανέφερε στην ίδια συνέντευξη ο Όρμπαν και υποστήριζε ότι η πολιτική της Μέρκελ στο προσφυγικό «θα της στοιχίσει την καγκελαρία». Την ίδια εποχή έκανε την εμφάνισή του στο Τwitter το σύνθημα «Η Μέρκελ πρέπει να φύγει», απολαμβάνοντας μεγάλη ανταπόκριση.
Κλυδωνίζεται η πολιτική της Μέρκελ στο μεταναστευτικό
Με αντίπαλο τον χρόνο αλλά και το συγκυβερνών Χριστιανοκοινωνικό Κόμμα της Βαυαρίας, η Άνγκελα Μέρκελ υποστήριξε εκ νέου την ορθότητα της ανοιχτής πολιτικής της στο προσφυγικό. Ρόλο κλειδί παίζει η Τουρκία, την ώρα που ανοιγοκλείνουν τα σύνορα στην ΠΓΔΜ.
Η διαφωνία μεταξύ της καγκελαρίου Μέρκελ και των βουλευτών από το αδελφό Χριστιανοκοινωνικό Κόμμα (CSU) για τη μεταναστευτική της πολιτική διατυπώθηκε το βράδυ της Τετάρτης στο «μίνι» κομματικό συνέδριο του κόμματος τόσο έντονα όσο ίσως ποτέ άλλοτε στο παρελθόν.
Κεκλεισμένων των θυρών και με πιεστικό τόνο, της κατέστη σαφές ότι η κατάσταση έχει βγει εκτός ελέγχου και ότι πρόκειται για σοβαρό λάθος να παραμείνουν ανοιχτά τα σύνορα για τους πρόσφυγες.
Έκκληση για χρόνο και ενότητα
Φτάνοντας στο Wildbad Kreuth, όπου διεξήχθη το κομματικό συνέδριο, η Άνγκελα Μέρκελ επανέλαβε προς τους δημοσιογράφους ότι στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσης τρία γεγονότα θα διαδραματίσουν σημαίνοντα ρόλο τις επόμενες ημέρες:
– οι διακυβερνητικές διαβουλεύσεις την Παρασκευή στο Βερολίνο με την Τουρκία – «χώρα που παίζει ρόλο κλειδί στο προσφυγικό»
– η διάσκεψη δωρητών στο Λονδίνο στις 4 Φεβρουαρίου για τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των προσφύγων σε Συρία, Λίβανο και Ιορδανία, και
– το συμβούλιο κορυφής της ΕΕ στα μέσα Φεβρουαρίου.
Στις συνομιλίες της με τους βουλευτές η Μέρκελ δεν άφησε κάποιο περιθώριο αλλαγής στην πολιτική της και έκανε έκκληση για ενότητα. «Γνωρίζω τις ανησυχίες σας, αλλά σας καλώ να αναλογιστείτε ότι η δική σας λύση δεν είναι απαλλαγμένη κινδύνων» τόνισε, καλώντας τους Χριστιανοδημοκράτες βουλευτές να τη συνοδεύσουν «έστω και λίγο» στο δικό της δρόμο.
Κλείνουν τα σύνορα στον «βαλκανικό διάδρομο»
Στο μεταξύ, απογοητευμένος από την εμμονή της Μέρκελ στην πολιτική της εμφανίστηκε ο Χορστ Ζεχόφερ, πρωθυπουργός της Βαυαρίας και πρόεδρος της CSU.
Μιλώντας στο πρώτο κανάλι της δημόσιας τηλεόρασης ARD, προανήγγειλε δύσκολες εβδομάδες και μήνες, αλλά απέκλεισε το ενδεχόμενο εξόδου του κόμματός του από τον κυβερνητικό συνασπισμό.
Όριο στον αριθμό των προσφύγων από Αυστρία
Η Αυστρία αποφάσισε την επιβολή ανώτατου ορίου 130.000 προσφύγων για τα επόμενα 4 χρόνια προκειμένου να αναχαιτίσει τις προσφυγικές ροές. Σχεδιάζει μάλιστα πολύ αυστηρούς ελέγχους στα σύνορά της.
«Η Ελλάδα υπό το βάρος προσφυγικών ροών»
Σε δηλώσεις του στο δεύτερο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ZDF o Αυστριακός υπουργός Εξωτερικών Ζεμπάστιαν Κουρτς περιέγραψε την κατάσταση στην Ελλάδα ως «εξαιρετικά άνετη», προσθέτοντας πως η χώρα θα πρέπει να εφαρμόζει κατά γράμμα τον κανονισμό του Δουβλίνου. «Όμως αντ’ αυτού μεταφέρει τους πρόσφυγες σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπου καταθέτουν αίτηση για χορήγηση ασύλου» είπε ο ίδιος.
«Η Ελλάδα δεν τήρησε πάντα τους κανόνες, αλλά εδώ και χρόνια βρίσκεται υπό το βάρος τεράστιων προσφυγικών ροών. Ουδείς μπορεί να αποκαλέσει μια τέτοια κατάσταση άνετη, εκτός αυτού υπάρχουν και τα οικονομικά προβλήματα»: ο Γάλλος εμπειρογνώμων Ιβ Πασκουάου, από τη δεξαμενή σκέψης European Policy Center, συμβουλεύει τους επικριτές να ρίξουν μια ματιά σε άλλες χώρες του λεγόμενου βαλκανικού διαδρόμου που δεν τηρούν τους κανόνες, δηλαδή την ταυτοποίηση των προσφύγων και την επεξεργασία αιτήσεων για άσυλο.
Ήδη πάντως το παράδειγμα της Αυστρίας εξήγγειλαν ότι θα ακολουθήσουν και χώρες που βρίσκονται στον λεγόμενο βαλκανικό διάδρομο. «Τα σύνορα έκλεισαν» δήλωσε στο AFP ανώτατος εκπρόσωπος της αστυνομίας της ΠΓΔΜ. Παρόμοια στάση κρατούν η Σερβία, η Σλοβενία και η Κροατία.
Ρούτε: Προθεσμία δύο μηνών για την προσφυγική κρίση
Τον άμεσο περιορισμό του αριθμού των προσφύγων που φτάνουν στην ΕΕ ζήτησε ο Oλλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, παρουσιάζοντας τις προτεραιότητες της προεδρίας του στην ΕΕ.
Ο Oλλανδός πρωθυπουργός είναι ο τέταρτος κορυφαίος Ευρωπαίος πολιτικός που απευθύνει παρόμοια προειδοποίηση τις τελευταίες ημέρες, μετά τον αρμόδιο επίτροπο Δημήτρη Αβραμόπουλο, τον επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ, καθώς και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ.
Παράλληλα, ο Μαρκ Ρούτε ανέφερε ως προτεραιότητα της προεδρίας του να προωθηθούν οι σχετικές προτάσεις της Κομισιόν, αλλά και να ενταθεί η συνεργασία με την Τουρκία για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. «Είναι σημαντικό να τεθούν υπό έλεγχο τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης, ιδιαίτερα στην Ελλάδα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μαρκ Ρούτε, ζητώντας παράλληλα να τεθούν σε λειτουργία και τα hot spots για την υποδοχή προσφύγων, όπως έχει συμφωνηθεί. «Τα χρονικά μας περιθώρια εξαντλούνται» προειδοποίησε ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας.
Οικονομικές ανησυχίες για τους ελέγχους στα σύνορα
Την ίδια ώρα, αυξάνεται ο προβληματισμός στους κόλπους των γερμανικών βιομηχανικών και εμπορικών επιμελητηρίων αναφορικά με τις οικονομικές συνέπειες των παρατεταμένων συνοριακών ελέγχων λόγω τoυ προσφυγικού.
Ο Γερμανός υπουργός Εσωτερικών Τόμας ντε Μεζιέρ ανακοίνωσε την επ’ αόριστον παράταση των ελέγχων στα γερμανικά σύνορα. O Ντε Μεζιέρ προανήγγειλε την επαναφορά σε ισχύ το προσεχές καλοκαίρι του Κανονισμού του Δουβλίνου αναφορικά με την επαναπροώθηση προσφύγων στην πρώτη χώρα εισόδου της ΕΕ -και για την Ελλάδα-, αίροντας έτσι την αναστολή που είχε κατ’ εξαίρεση αποφασίσει η γερμανική κυβέρνηση.
Οι τελευταίες εξελίξεις προβληματίζουν σοβαρά πολλούς εκπροσώπους της γερμανικής οικονομίας. «Η καθιέρωση διεξοδικών ελέγχων στα ευρωπαϊκά σύνορα θα επέφερε στη γερμανική οικονομία πρόσθετες επιβαρύνσεις έως και 10 δισ. ευρώ» προειδοποιεί σχετικά ο Σύνδεσμος των Γερμανικών Βιομηχανικών και Εμπορικών Επιμελητηρίων (DIHK).
(*)https://en.wikipedia.org/wiki/Transatlantic_Trade_and_Investment_Partnership
Πληροφορίες από AFP / DPA / Reuters / Deutsche Welle / Oriental Review
Διαβάστε επίσης: