Από τα Σκόπια ξεκίνησε χθες Κυριακή ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, o οποίος σχεδιάζει να επισκεφθεί έξι κράτη των δυτικών Βαλκανίων. Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του προετοιμάζει την μελλοντική ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση, της πΓΔΜ, της Αλβανίας, της Σερβίας, της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, του Μαυροβούνιου και του Κοσσυφοπεδίου.
Η πΓΔΜ και η Αλβανία θεωρούνται πως έχουν τον πρώτο λόγο για πλήρη ένταξή τους στην ΕΕ στο πλαίσιο εκτεταμένης διεύρυνσης που σχεδιάζεται για τα επόμενα χρόνια, κάτι που ωστόσο έχει προκαλέσει σοβαρές αντιρρήσεις σε πολλές χώρες-μέλη, όπως η Γερμανία, ενώ άλλες όπως η Ουγγαρία θέλουν επίσπευση της διαδικασίας.
Σύμφωνα με πρόσφατη στρατηγική μελέτη η ένταξη των βαλκανικών χωρών θα μπορούσε να ολοκληρωθεί έως το 2025.
Ωστόσο, ξεκινώντας την περιοδεία του που θα συνεχισθεί αυτή την εβδομάδα, ο πρόεδρος Γιούνκερ, είπε πως «αυτή είναι ενδεικτική ημερομηνία».
Ο αρμόδιος για την διεύρυνση της ΕΕ αξιωματούχος Johannes Hahn, υποσχέθηκε σε συνέντευξή του χθες Κυριακή ότι η Αλβανία και η πΓΔΜ θα αρχίσουν τις διαβουλεύσεις για την ένταξή τους το καλοκαίρι ενώ ήδη διεξάγονται συνομιλίες με την Σερβία και το Μαυροβούνιο -που έχει προτεραιότητα μια και είναι ήδη μέλος του ΝΑΤΟ.
«Αναφερόμαστε σε 18 εκατομμύρια ανθρώπους που ζουν σε έξι κράτη που αντιμετωπίζουν εύθραυστα περιβάλλον» πρόσθεσε ο Hahn.
Άλυτα προβλήματα
Στην περιοδεία του στα δυτικά Βαλκάνια, ο Γιούνκερ θα πρέπει να ασχοληθεί και στα πολλά άλυτα προβλήματα διαμάχης ανάμεσα στα κράτη -τα περισσότερα πρώην δημοκρατίες της αλήστου μνήμης Γιουγκοσλαβίας- αλλά και με την Αλβανία και τα αλυτρωτικά της όνειρα για το Κοσσυφοπέδιο και τμήμα της πΓΔΜ.
Το Κοσσυφοπέδιο αντιπροσωπεύει τη μεγαλύτερη πρόκληση, όταν μετά από περίοδο εμφυλιοπολεμικής σύγκρουσης, ανακήρυξε την ανεξαρτησία του από την Σερβία το 2008 χωρίς ακόμη να το έχουν αναγνωρίσει πέντε χώρες-μέλη της ΕΕ (Κύπρος, Ελλάς, Ρουμανία, Ισπανία και Σλοβακία). Από το 2008, συνολικά 110 χώρες έχουν αναγνωρίσει το Κοσσυφοπέδιο.
Πολλοί αξιωματούχοι στις Βρυξέλες, πάντως, υποστηρίζουν πως με την ένταξη του Κοσσυφοπεδίου και της Σερβίας στην ΕΕ θα επιλυθεί και η διαμάχη ανάμεσα στις δύο χώρες.
Σε δηλώσεις του στην Deutsche Welle ο πρωθυπουργός του Κοσσυφοπεδίου Ramush Haradinaj δήλωσε πως «ο πόλεμος και η απελευθέρωση δεν ήταν επιλογή. Δεν είχαμε επιλογή».
Κατά τον πόλεμο στο Κοσσυφοπέδιο, ο Χαραντινάι, ήταν επικεφαλής του Απελευθερωτικού Στρατού Κοσσυφοπεδίου.
Μόλις τον Ιανουάριο, ο Σέρβος πολιτικός στο Κοσσυφοπέδιο Oliver Ivanovic, δολοφονήθηκε έξω από το γραφείο του, δύο δεκαετίες μετά τον πόλεμο. Κάτι που σημαίνει ότι η διαμάχη ανάμεσα στους Αλβανούς και τους Σέρβους πολίτες που ζουν στη χώρα, εξακολουθούν να υποφέρουν από την έντονη διαμάχη.
Ήδη ο πρόεδρος της Σερβίας Aleksandar Vucic, έχει αρχίσει την προσπάθεια να πείσει τους συμπατριώτες του πως θα πρέπει να αναγνωρισθεί το Κοσσυφοπέδιο: «Θα πρέπει να πληρώσουμε το δεδομένο ιστορικό τίμημα αν το μέλλον μας θα πρέπει να είναι εντός της Ευρώπης» έχει δηλώσει κατά την επίσκεψή του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν δύο εβδομάδες.
Εδώ και χρόνια η ΕΕ προσπαθεί αν επιτύχει τη συμφιλίωση ανάμεσα στα δύο αντιμαχόμενα μέρη και το ταξίδι Γιούνκερ, αποτελεί μια ακόμη προσπάθεια.
Η υπόθεση του Κοσσυφοπεδίου περιπλέκεται όμως, μια και υπάρχει η προειδοποίηση τόσο από χώρες της ΕΕ όσο και τις ΗΠΑ για «δυσμενείς επιπτώσεις» στην περίπτωση που το Κοσσυφοπέδιο αν αποχωρήσει από την εκδίκαση της υπόθεσής του στο Δικαστήριο για εγκλήματα πολέμου στην Χάγη.
Δίκη που έχει ξεκινήσει από τις αρχές του 2017 και οι πρώτες αποφάσεις αναμένονται σε λίγο.
Ο Χαραντινάι είχε συλληφθεί το 2017 στο Καλμάρ της Γαλλίας βάσει διεθνούς εντάλματος που είχε εκδώσει η Σερβία. Αλλά είχε απελευθερωθεί όταν το δικαστήριο αρνήθηκε να εκτελέσει το σερβικό αίτημα. Ο Χαραντινάι πάντως, δήλωσε πως «δεν φοβάται προσωπικά» και πως αν κληθεί θα παραστεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.
Νομική έκθεση του 2017, αμφισβητεί το σύστημα Δικαιοσύνης που εφαρμόζεται στο Κοσσυφοπέδιο, το οποίο ουδόλως εμπιστεύεται από τους πολίτες της χώρας. Επίσης υπάρχουν συνεχείς καταγγελίες για διαφθορά, στους κυβερνητικούς κύκλους.
Εκκρεμεί επίσης και ο καθορισμός της μεθοριακής γραμμής με το Μαυροβούνιο.
Η ιδέα της Μεγάλης Αλβανίας – Όνειρο και εφιάλτης
Η ιδέα της δημιουργίας Μεγάλης Αλβανίας –με την ενοποίηση του Κοσσυφοπεδίου και τμήματος της πΓΔΜ, αποτελεί από τα «καυτά» βαλκανικά ζητήματα. Παρ΄ όλο που ο πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Hashim Thaci έχει δηλώσει πως «όλοι οι αλβανοί πολίτες της περιοχής θα διαβιούν σε ενιαίο χώρο αν ενταχθούν στην ευρωπαϊκή οικογένεια».
Είναι δεδομένο πως η ΕΕ είναι αντίθετη πλέον, σε οποιαδήποτε αλλαγή συνόρων. Με τον Johannes Hahn να ξεκαθαρίζει πως «οι Αλβανοί ηγέτες θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί σε παρόμοιες δηλώσεις που θα μπορούσαν να γυρίσουν μπούμεραγκ».
Κι άλλα προβλήματα
Ο Γιούνκερ έχει παρέμβει και στο δύσκολο ζήτημα που εμποδίζει την βελτίωση των σχέσεων ανάμεσα σε Κροατία και Σερβία και είναι των πολεμικών αποζημιώσεων από την εποχή του εμφυλίου στην Γιουγκοσλαβία (1991).
«Μπορούμε να βοηθήσουμε εξηγώντας ότι παρόμοια προβλήματα θα πρέπει να επιλυθούν, αλλιώς αποτελούν χάσιμο χρόνου» (για την ένταξη της Σερβίας) έχει δηλώσει ο Γιούνκερ. Θυμίζοντας ότι χρειάστηκε να περάσουν 45 χρόνια ώσπου η Γερμανία και το Λουξεμβούργο να φτάσουν σε συμφωνία για τις πολεμικές αποζημιώσεις». Ο Γιούνκερ είχε διατελέσει πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου.
Πληροφορίες από DW – express.co.uk
Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης
(Σημείωση: Σε όλα τα κείμενα η πΓΔΜ αναφέρεται ως «Macedonia»).
