Ο πρόεδρος της Γαλλίας Charles de Gaulle παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του, πριν από 50 χρόνια αυτή την εβδομάδα, μετά την απόρριψη των προτάσεών του για συνταγματική μεταρρύθμιση σε εθνικό δημοψήφισμα.
Είναι πολλοί όχι μόνον στην Γαλλία που νοσταλγούν για κάποιον ηγέτη όπως ο «στρατηγός» σήμερα.
«Παύω να ασκώ τα καθήκοντά μου ως πρόεδρος της Δημοκρατίας. Η απόφασή μου αυτή ισχύει από σήμερα τα μεσάνυχτα». Έτσι, στις 28 Απριλίου 1969, είχε τελειώσει η πιο επιτυχημένη δεκαετία στη σύγχρονη ιστορία της Γαλλίας.
Ο Charles de Gaulle είχε εξέλθει από τη συνταξιοδότησή του το 1958 για να προσπαθήσει να σώσει τη χώρα του για τρίτη φορά. Είχε αγωνιστεί στα χαρακώματα του Α ‘Παγκοσμίου Πολέμου.
Είχε οδηγήσει τους αντι-ναζιστές Γάλλους στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατόπιν, σε ηλικία των 67 ετών, απάντησε στην έκκληση για επίλυση της σοβαρής κρίσης εμπιστοσύνης που αντιμετωπίζει η Τέταρτη Δημοκρατία.
Συνήθως θεωρούμενη ως συντηρητική πολιτική οντότητα, από την άποψη της οικονομικής πολιτικής ο ντε Γκωλ ήταν άνθρωπος της αριστεράς. Πίστευε σε μια οικονομία «dirigiste» (κατευθυνόμενη) με υψηλό επίπεδο δημόσιας ιδιοκτησίας.
Δεν ήταν αρεστός στους τραπεζίτες και το διεθνές χρηματικό κεφάλαιο. «Ήταν άνθρωπος που δεν νοιαζόταν γι΄ αυτούς που κατείχαν πλούτο · περιφρονούσε την μπουρζουαζία» σύμφωνα με τον Γάλλο βιογράφο του Jean Lacouture.
Τα χρόνια της προεδρίας του de Gaulle (1959-69) θυμούνται με μεγάλη αγάπη στη Γαλλία σήμερα και δεν προκαλεί έκπληξη.
Ήταν περίοδος τεράστιας αισιοδοξίας. Υπήρχαν φιλόδοξα δημιουργικά σχέδια ανάπτυξη της υποδομής. Δημιουργήθηκαν νέοι αυτοκινητόδρομοι. Δημιουργήθηκε το διαστημικό πρόγραμμα.
Τον Μάρτιο του 1969, ένας μήνας πριν από την αποχώρηση του ντε Γκώλ , το Concorde, το πρώτο υπερηχητικό επιβατικό αεροσκάφος στον κόσμο -κοινό σχέδιο Γαλλίας και Βρετανίας- έκανε την πρώτη δοκιμαστική του πτήση.
Το 1962, ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) απολάμβανε την “εξαιρετική ζωτικότητα” της γαλλικής οικονομίας. Το 1964, η αύξηση του ΑΕΠ στη Γαλλία ήταν 6,4%.
Το τρίτο τρίμηνο του 1968, έφθασε στο υψηλό όλων των εποχών του οκτώ τοις εκατό. (ΝΑ συγκριθεί με το ποσοστό της αύξησης κατά 0,3% το τέταρτο τρίμηνο του 2018).
Ο De Gaulle συνδύασε την αριστερή οικονομική πολιτική με το μέτριο κοινωνικό συντηρητισμό, έναν νικηφόρο συνδυασμό αριστείας-δεξιάς για τους ψηφοφόρους, διότι στην πραγματικότητα είχε καταστεί το πραγματικό κέντρο για την κοινή γνώμη.
Όλα αυτά είναι ξεχασμένα σήμερα από τους πολιτικούς της δεξιάς που αγκαλιάζουν τον οικονομικό νεοφιλελευθερισμό του κεφαλαίου, μολονότι γνωρίζουν πως διαβρώνει την κοινωνία και δημιουργεί τεράστιες ανισότητες. Αλλά και από εκείνους που πιστεύουν στην πολιτική του κοινωνικού φιλελευθερισμού και με υπερβολική πολιτική ορθότητα περιορίζουν όλες τις άλλες πολιτικές ανησυχίες.
Είναι η απουσία του «Γκωλισμού» από τις διαθέσιμες πολιτικές επιλογές που βοηθούν να εξηγηθεί η άνοδος της άκρας-δεξιάς. Όταν ο ντε Γκωλ ήταν παρών, αυτές οι ομάδες είχαν περιθωριοποιηθεί.
Ο Jean-Louis Tixier-Vignancour, για παράδειγμα, πολιτικός πρόγονος του Jean-Marie Le Pen λάμβανε μόλις 5,2% στον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών του 1965 – σε σύγκριση με το 44,65% του ντε Γκώλ .
Ο στρατηγός δεν ήταν μόνον πατριώτης αλλά ήταν και αντιιμπεριαλιστής.
# Απέσπασε την Αλγερία από την Γαλλία.
# Είχε αποτραβήξει τη χώρα του από τη στρατιωτική διοίκηση του ΝΑΤΟ.
# Επέκρινε έντονα την εμπλοκή των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ, καταγγέλλοντας “τον βομβαρδισμό ενός μικρού λαού από ένα πολύ μεγάλο”.
# Ήταν ένας από τους πρώτους, αν όχι ο πρώτος, δυτικός ηγέτης που είχε επικρίνει τη μεταχείριση των Ισραηλινών στους Παλαιστινίους.
# Είχε υποστηρίξει την συνύπαρξη με τη Σοβιετική Ένωση, μιλώντας το 1966 για μια «νέα συμμαχία της Γαλλίας και της Ρωσίας», και
# Πίστευε στην Ευρώπη εθνικών κρατών που θα απλώνεται ως τα Ουράλια.
Ο ίδιος είναι που εμποδίζει δύο φορές την είσοδο της Βρετανίας στην ΕΟΚ, όχι επειδή ήταν αντι-Βρετανός, αλλά επειδή φοβόταν ότι το να εντάξει στο Ηνωμένο Βασίλειο ήταν το ίδιο σα να προσκαλούσε τις ΗΠΑ.
Αν πάλι, συγκρίνουμε την στήριξη του de Gaulle για την πολυδιάστατη πολιτική και την εθνική κυριαρχία με την παγκοσμιοποιημένη (ατλαντική) τάξη που ευνοείται από τους περισσότερους σημερινούς ευρωπαίους ηγέτες, τότε κατανοούμε πόσο δίκηο είχε ο στρατηγός από τότε.
Η Γαλλία έχει πάει πίσω από πολλές απόψεις από την εποχή του ντε Γκώλ, η οποία ήταν επίσης μια χρυσή εποχή για τη μουσική και τις τέχνες.
Κάθε πρόεδρός της φαίνεται να αποδεικνύεται χειρότερος από τον προηγούμενο. Πολλοί είναι οι σχολιαστές που υποστηρίζουν ότι το Nadir έχει φτάσει σίγουρα μετην προεδρία του Macron. Του νεοφιλελεύθερου τραπεζίτη επενδύσεων του οποίου οι φιλικές προς το κεφάλαιο και οι αυστηρές “μεταρρυθμίσεις” του οδήγησαν στην άνοδο του κινήματος «Κίτρινα Γιλέκα».
Σύνταξη Κώστας Μπετινάκης
