Ο πρώτος μήνας του καλοκαιριού πλησιάζει στο τέλος του και πολλοί ξένοι τουρίστες έχουν ήδη καταφθάσει στην Πορτογαλία. Κοκτέιλ στην παραλία, χορός στην άμμο, γευσιγνωσία τοπικών φαγητών και το βάρος για την αύξηση του τζίρου πέφτει πλέον στον τουρισμό. Φέτος, όμως, ο κλάδος του τουρισμού και συγκεκριμένα η εστίαση αντιμετωπίζει ένα ιδιόμορφο πρόβλημα: πάσχει από έλλειψη προσωπικού.
Με την ανεργία στη χώρα της Ιβηρικής χερσονήσου να έχει φτάσει στο -διόλου αμελητέο- ποσοστό του 18%, ακούγεται παράξενο η προσφορά εργασίας να ξεπερνά τη ζήτηση, ιδιαίτερα την καλοκαιρινή σεζόν. Παρ’ όλα αυτά, οι ταμπέλες στα παράθυρα των μαγαζιών παραμένουν κρεμασμένες, διαφημίζοντας εκτός από δροσιστικά ροφήματα και… ανοιχτές θέσεις εργασίας, όπως διαπιστώνει η ρεπόρτερ του BBC Μίρα Γκαλάνοβα σε επιτόπια έρευνά της στην Αλγκάρβε, έναν από τους δημοφιλέστερους παραθαλάσσιους τουριστικούς προορισμούς της Πορτογαλίας.
Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους οι νέοι μεταξύ 20 και 30 ετών, οι οποίοι αποτελούν τη μεγαλύτερη μερίδα του πληθυσμού που απασχολείται σε τέτοιου είδους εργασίες και πλήττεται άμεσα από την ανεργία, αποφεύγουν να εργαστούν σε αντίστοιχα πόστα;
Αρχικά, τίθεται το ζήτημα του μεγάλου και κουραστικού ωραρίου, αφού η απασχόληση σε κάποιο μπαρ ή καφέ μπορεί να ξεκινήσει από νωρίς το μεσημέρι και να διαρκέσει μέχρι και τις πρώτες πρωινές ώρες. «Προτιμούν να δουλέψουν σε ξενοδοχεία, να παίρνουν δύο ημέρες άδεια και να έχουν πιο καλές απολαβές» εξηγεί ο Ρούι Καρβάγιο, που είναι ιδιοκτήτης μπαρ. «Οι νέοι μένουν πολύ καιρό στο πατρικό τους σπίτι και συχνά δεν έχουν άμεση ανάγκη να εργαστούν» σημειώνει ένας άλλος ιδιοκτήτης μπαρ.
Έπειτα, υπάρχει και η εναλλακτική του επιδόματος ανεργίας. Παρά την οικονομική δυσχέρεια που αντιμετωπίζει η χώρα, τα ποσά διατηρούνται ακόμα σχετικά υψηλά. Κάποιος που έχει δουλέψει για δύο χρόνια εξασφαλίζει επίδομα ανεργίας που κυμαίνεται από 419 έως 1.048 ευρώ. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Χοσέ Ράις όμως, η κατάσταση είναι πιο πολύπλοκη και είναι σφάλμα να πιστεύει κάποιος ότι οι νέοι Πορτογάλοι προτιμούν την ανεργία από την -έστω προσωρινή- απασχόληση.
Προκειμένου να έχουν δικαίωμα επιδόματος, οι εργαζόμενοι σε εποχιακές δουλειές οφείλουν να έχουν ολοκληρώσει ένα 12μηνο εργασίας μέσα στο σύνολο των δύο χρόνων. Δεδομένου ότι η τουριστική σεζόν λήγει τον Οκτώβριο, εκείνοι που έχουν συμπληρώσει μόνο την πρώτη σεζόν εργασίας μένουν «στον αέρα» χωρίς να λαμβάνουν καμία κρατική βοήθεια. «Οι νέοι δεν θέλουν δουλειά μόνο για ένα εξάμηνο» επιβεβαιώνει ο Καρβάγιο. Ένα «κόλπο», που φαίνεται να το υιοθετεί ο σερβιτόρος Ντάνιελ Ναπιέρ, είναι η αναζήτηση εργασίας σε άλλη χώρα στη διάρκεια της χειμωνιάτικης περιόδου, με σκοπό την επιστροφή στην Πορτογαλία το καλοκαίρι. «Αυτό συμβαίνει στην Πορτογαλία» λέει ο Ναπιέρ.
Η πορτογαλική κυβέρνηση από την πλευρά της, σε μια προσπάθεια στήριξης των επιχειρήσεων εστίασης, προσφέρει κάλυψη των μισών εξόδων σε όσους απασχολούν το προσωπικό για όλο το χρόνο. Η συγκεκριμένη κίνηση, ωστόσο, δεν έτυχε θερμής υποδοχής από τους επιχειρηματίες, οι οποίοι προτιμούν να μην «εγκλωβίζονται» σε υποσχέσεις, δεδομένης της οικονομικής ρευστότητας, και ευελπιστούν η λύση στο πρόβλημα τους να έρθει εξ ανατολών.
Μέχρι τώρα, το προσωπικό αυτών των μαγαζιών αποτελούνταν κατά ένα μεγάλο μέρος από Ισπανούς, Δανούς, Ολλανδούς, μέχρι και Νορβηγούς. Πλέον, οι διψασμένοι για απασχόληση οικονομικοί μετανάστες από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπως η Ουκρανία, η Ρουμανία και η Μολδαβία, είναι εκείνοι που επιχειρούν να εδραιωθούν στη ρευστή αγορά εργασίας των εποχικών τουριστικών επαγγελμάτων, όπως το επάγγελμα του σερβιτόρου.
Επιμέλεια: Μάριος Μπουμπής
