Επιμέλεια: Γιάννα Μυράτ
Στοίχημα έβαλαν ο Βοριάς με τον Ήλιο, ποιος από από τους δυο θα βγάλει την κάπα του τσομπάνη. Πρώτος δοκίμασε ο Βοριάς, αλλά όσο δυνατά κι αν φύσαγε, η κάπα του τσομπάνη δεν έφευγε, αφού αυτός την κρατούσε πάνω του όλο και πιο σφιχτά. Με τη σειρά του ο Ήλιος, δοκίμασε με το μαλακό, έριξε τις θερμές του ακτίνες, έκανε τον τσομπάνη να σκάσει από ζέστη, κι αυτός έβγαλε τελικά την κάπα του οικειοθελώς.
Κάτι ανάλογο συμβαίνει τώρα στο Αφγανιστάν, που πριν δύο χρόνια αφότου μαχητές των Ταλιμπάν εισέβαλαν στην πρωτεύουσα του, την Καμπούλ, και κατέλαβαν την εξουσία, δεσμεύτηκαν να “καθαρίσουν” τη χώρα από την παρακμή της Δύσης.
Ωστόσο πολλοί από αυτούς έχουν αγκαλιάσει τα οφέλη της αστικής δυτικής ζωής και σταδιακά προσαρμόζονται στο Αμερικάνικο lifestyle.
Κάποιοι περνούν τα Σαββατοκύριακα τους στα θεματικά πάρκα της πόλης. Μερικοί παρακολουθούν αγώνες κρίκετ σε μεγάλες εξωτερικές οθόνες. Άλλοι γεμίζουν τις σελίδες τους στο Facebook με selfies ή αγοράζουν βιβλία αυτοβοήθειας που εκδίδονται στη Δύση. Τα περισσότερα πρωινά, τα αγγλικά σχολεία της Καμπούλ είναι γεμάτα με στρατιώτες Ταλιμπάν και υπαλλήλους με μπουφάν παραλλαγής, που φαίνονται τόσο πρόθυμοι όσο και άλλοι μαθητές να σπουδάσουν στο εξωτερικό.
Καθώς οι Ταλιμπάν συνεχίζουν να αλλάζουν την Καμπούλ, ορισμένοι εκεί άρχισαν να αναρωτιούνται εάν η πόλη μπορεί επίσης να έχει αρχίσει να αναπλάθει τους Ταλιμπάν.
«Με πολλούς τρόπους, έχουν μεταμορφωθεί», είπε ο 50χρονος Αμπντουλαχμάν Ραχμάνι, πρώην μαχητής που βοήθησε τους Ταλιμπάν να κατακτήσουν την Καμπούλ το 1996 και μετά ξανά το 2021, μιλώντας κατά τη διάρκεια μιας πρόσφατης επίσκεψης στον ζωολογικό κήπο της Καμπούλ για να δει τα λιοντάρια.
Ορισμένοι από τους μαχητές των Ταλιμπάν μετανιώνουν τώρα για την υλική επιτυχία που θυσίασαν για να πραγματοποιήσουν την ένοπλη εκστρατεία τους. Μόλις τις προάλλες, θυμάται ο Ραχμάνι, ένας άλλος στρατιώτης των Ταλιμπάν του είπε ότι στεναχωριόταν γιατί αυτός και ο αδερφός του είχαν παρατήσει το σχολείο. «Αν είχαμε σπουδάσει, θα καθόμασταν σε γραφεία τώρα», είπε στον Ραχμάνι.
Δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτές οι αλλαγές είχαν ως αποτέλεσμα την άμβλυνση των κατασταλτικών πολιτικών των Ταλιμπάν, ιδίως της εκστρατείας κατά των δικαιωμάτων των γυναικών. Και αναμφίβολα, για πολλούς από τους μαχητές που το 2021 έσπευσαν στην αφγανική πρωτεύουσα πάνω σε φορτηγά, αυτή η πόλη των περίπου 5 εκατομμυρίων ανθρώπων είναι μια απογοήτευση. Λένε ότι η αστική ζωή είναι πιο μοναχική, πιο αγχωτική και λιγότερο θρησκευόμενη από ό,τι είχαν φανταστεί.
Μερικοί από τους μαχητές των Ταλιμπάν είχαν μεγαλώσει εδώ πριν φύγουν για την αγροτική περιοχή του Αφγανιστάν για να ενταχθούν στην εξέγερση. Άλλοι δεν έφυγαν ποτέ και υποστήριξαν τους Ταλιμπάν ως πληροφοριοδότες. Αλλά για τους περισσότερους από τους άνδρες που κατέφθασαν στην πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, τα λαμπερά φώτα της πόλης ήταν άγνωστα και η Καμπούλ έθετε μια πρόκληση γεμάτη αποπλάνηση.
Πρώην μαχητές Ταλιμπάν ψωνίζουν αρώματα στην κεντρική Καμπούλ
Ο Ραχμάνι ονειρεύεται ότι μια μέρα η Καμπούλ θα γίνει το αφγανικό αντίστοιχο του Ντουμπάι, του λαμπερού εμπορικού κόμβου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. «Μόλις λυθούν τα οικονομικά προβλήματα, τα πράγματα θα αλλάξουν μαζικά», είπε.
Ορισμένα μέλη των Ταλιμπάν ήδη αναπτύσσουν ακριβά γούστα. Ενώ οι αξιωματούχοι της νέας κυβέρνησης αρχικά πήγαιναν για ψώνια για μοτοσικλέτες, τώρα ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για τα λαμπερά Land Cruisers, λένε οι πωλητές.
Η ζωή στην πόλη φαίνεται ήδη να έχει αφήσει σημάδια στον 19χρονο στρατιώτη των Ταλιμπάν Αμπντούλ Μανσόρ και στους συντρόφους του. Συμφωνούν ότι η αξιόπιστη πρόσβαση στο Διαδίκτυο έχει αυξανόμενη σημασία για αυτούς.
Λένε ότι έχουν κολλήσει σε πολλές τηλεοπτικές σειρές που απολαμβάνουν καλύτερα σε υψηλή ευκρίνεια. Τα αγαπημένα τους είναι το τουρκικό αστυνομικό δράμα «Valley of the Wolves» και το «Jumong», μια νοτιοκορεάτικη ιστορική σειρά για έναν πρίγκιπα που πρέπει να κατακτήσει μακρινές χώρες.
Ο Mανσόρ είπε ότι εξακολουθεί να προτιμά την ύπαιθρο, όπου μπορεί να επιστρέψει τελικά. «Αλλά ελπίζω πολύ ότι θα υπάρχει ηλεκτρισμός και άλλες σύγχρονες εγκαταστάσεις μέχρι τότε», είπε.
Μερικοί στρατιώτες, όπως ο 35χρονος Χασάμ Καν, λένε ότι δύσκολα μπορούν να φανταστούν ότι πρέπει να επιστρέψουν. Ο Καν είπε ότι αρχικά δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί στην πόλη. Είπε ότι ένιωθε ότι οι κάτοικοι της Καμπούλ τον φοβούνταν, και τα μάτια του πονούσαν όταν κοιτούσε τον υπολογιστή για πολλή ώρα. Όμως η πρόσβαση σε ρεύμα, νερό, μαθήματα αγγλικών και μαθήματα πληροφορικής του άλλαξαν γνώμη. «Μου αρέσει αυτή η ζωή», είπε.
Ορισμένοι Αφγανοί που είχαν αντιταχθεί στην εξαγορά των Ταλιμπάν λένε ότι παρατήρησαν επίσης μια διαφορά. Αρχικά, όταν οι Ταλιμπάν έφτασαν, καταδίκασαν τα τζιν και άλλα δυτικά ρούχα και κατέστρεψαν μουσικά όργανα. Όμως, ενώ τα δυτικά πολιτικά ρούχα ήταν ένα σπάνιο θέαμα στους δρόμους της Καμπούλ, ορισμένοι κάτοικοι έμειναν έκπληκτοι βλέποντας τους Ταλιμπάν να αγκαλιάζουν στρατιωτικές στολές που έχουν εντυπωσιακές ομοιότητες με αυτές που φορούσαν οι πρώην εχθροί τους.
Σε συνεντεύξεις, πάνω από μισή ντουζίνα νεότεροι και μεγαλύτεροι υπάλληλοι του καθεστώτος ανέφεραν την πρόσβαση στην εκπαίδευση ως κύρια ανταμοιβή για τους αγώνες τους.
Ενώ πολλοί Αφγανοί εγκατέλειψαν την Καμπούλ κατά τη διάρκεια της κατάληψης των Ταλιμπάν, αυτή έχει μετατραπεί ξανά στην πολυπληθή πρωτεύουσα που ήταν κάποτε. Μπορεί να χρειαστούν ώρες για να διασχίσετε την πόλη με την αιθαλομίχλη από τη μια πλευρά στην άλλη.
Ο Μανσόρ και οι φίλοι του λένε ότι ο τοξικός αέρας και ο χωρισμός από τις οικογένειές τους στο αγροτικό Αφγανιστάν τους κάνει να αναθεωρήσουν τη ζωή στην πόλη. «Αυτοί που έφεραν τις οικογένειές τους εδώ είναι πιο ευτυχισμένοι από εμάς», είπε ο Μανσόρ, ο οποίος δεν έχει βρει ακόμη γυναίκα. Το ενοίκιο στην πόλη είναι ακριβό και τα διαμερίσματα πολύ μικρά, είπε.
Οι κάτοικοι της Καμπούλ που παρακολούθησαν με φόβο τους Ταλιμπάν να φθάνουν το 2021 είπαν ότι ελπίζουν ότι ο αριθμός των πρώην μαχητών που ασπάζονται τη ζωή στη μεγάλη πόλη θα ξεπεράσει αυτούς που απωθούνται από αυτήν και οι Ταλιμπάν θα γίνουν πιο μετριοπαθείς.
Ωστόσο αυτό δεν ισχύει ακόμα για τις γυναίκες και πολλές λένε ότι δεν έχουν παρατηρήσει μια τέτοια εξέλιξη. Τα πανεπιστήμια παραμένουν κλειστά για αυτές και τα κορίτσια πάνω από την έκτη τάξη αποκλείονται από το σχολείο. Από την απομονωμένη πόλη Κανταχάρ, η ανώτατη ηγεσία των Ταλιμπάν έχει μετατρέψει το Αφγανιστάν στην πιο καταπιεστική χώρα στον κόσμο για τις γυναίκες, λένε τα Ηνωμένα Έθνη.
Οι πωλήσεις στον πάγκο της αγοράς γυναικείων ενδυμάτων της μειώθηκαν απότομα τον περασμένο μήνα, αφού το Υπουργείο Ανταγωνισμού και Αρετής που διοικείται από τους Ταλιμπάν κράτησε προσωρινά γυναίκες για παραβιάσεις του ενδυματολογικού κώδικα, είπε.
Υπό τις διαταγές των Ταλιμπάν, τα πρόσωπα στις κούκλες στα καταστήματα γυναικείων φορεμάτων θα παραμείνουν καλυμμένα
Οι Ταλιμπάν έχουν μεγάλα σχέδια για μεταπολεμική ανοικοδόμηση, αλλά οι περιορισμοί στις γυναίκες θα μπορούσαν να γίνουν το κύριο εμπόδιο. Πολλοί ξένοι δωρητές έχουν εγκαταλείψει τη χώρα σε ένδειξη διαμαρτυρίας τα τελευταία 2½ χρόνια. Οι ιδιώτες επενδυτές παραμένουν σπάνιοι.
Τους τελευταίους μήνες, οι Ταλιμπάν προχώρησαν σε σχέδια για την επανέναρξη των εργασιών σε μια πόλη πρότυπο στα περίχωρα της Καμπούλ, η οποία σχεδιάστηκε για πρώτη φορά πριν από περισσότερο από μια δεκαετία υπό την προηγούμενη κυβέρνηση που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ, αλλά δεν χτίστηκε ποτέ.
«Θα την ονομάσουμε Νέα Πόλη Καμπούλ», είπε ο Χαμντουλά Νομανί, υπουργός αστικής ανάπτυξης της κυβέρνησης των Ταλιμπάν.
Στέλεχος κατασκευών είπε ότι οι πρώτες συζητήσεις μεταξύ της εταιρείας του και της νέας κυβέρνησης έδειξαν ότι οι Ταλιμπάν ήθελαν ένα λιγότερο φιλόδοξο έργο με επιλογές στέγασης χαμηλότερου κόστους. Αλλά οι Ταλιμπάν φαίνεται τώρα να έχουν υποστηρίξει τα λαμπερά αρχικά σχέδια, που προβλέπουν την κατασκευή πολυώροφων κτιρίων, σχολεία, πανεπιστήμια, πισίνες, πάρκα και εμπορικά κέντρα.
Αν ποτέ ολοκληρωθεί η «Νέα Πόλη» της Καμπούλ, η κατασκευή της μπορεί να διαρκέσει δεκαετίες. Προς το παρόν, το χαρακτηρισμένο ακίνητο είναι προσβάσιμο μόνο σε αυτοσχέδιους δρόμους, που περιστοιχίζονται από τούβλινα εργοστάσια.
Με πληροφορίες από Washington Post
