Το δημοτικό δικαστήριο της Μόσχας διέταξε τη διάλυση της οργάνωσης Κέντρο Ζαχάρωφ, ενός από τους τελευταίους θεσμούς για την υπεράσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που έχουν απομείνει στη Ρωσία, στο πλαίσιο του πογκρόμ που οι ρωσικές αρχές έχουν εξαπολύσει κατά κάθε κριτικής φωνής μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Στην ανακοίνωσή του, το δικαστήριο δηλώνει ότι το Κέντρο Ζαχάρωφ, που φέρει το όνομα του βραβευμένου με Νόμπελ Ειρήνης Αντρέι Ζαχάρωφ, οργάνωσε παρανόμως στη Ρωσία διασκέψεις και εκθέσεις εκτός της τοπικής «ζώνης δραστηριότητάς» του που προβλέπεται στο καταστατικό του.
Είναι τουλάχιστον η τρίτη φορά που οι ρωσικές αρχές χρησιμοποιούν τον λόγο αυτόν για να διαλύσουν μία οργάνωση με επικριτικές απόψεις.
Τον Ιανουάριο, για τον ίδιο λόγο, το ίδιο δικαστήριο διέταξε τη διάλυση της Ομάδας Ελσίνκι της Μόσχας, της παλαιότερης μη κυβερνητικής οργάνωσης υπεράσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου στη Ρωσία. Ακολούθησε τον Απρίλιο το Κέντρο Sova για τη μελέτη του ρατσισμού και της ξενοφοβίας.
Την περασμένη άνοιξη, το Κέντρο Ζαχάρωφ εκδιώχθηκε από την ιστορική του έδρα στη Μόσχα. Επί 30 χρόνια, το ιστορικό αυτό, εμβληματικό της ρωσικής κοινωνίας των πολιτών, κτήριο, φιλοξένησε εκατοντάδες συζητήσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Εκεί λειτουργούσε και το μουσείο του Κέντρου για τα εγκλήματα της σοβιετικής περιόδου.
Εκεί, επίσης, χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν για να αποτίσουν φόρο τιμής μπροστά στο φέρετρο του δολοφονημένου αντιφρονούντα, πολέμιου του Κρεμλίνου, Μπόρις Νεμτσόφ.
Τον Απρίλιο, το ρωσικό υπουργείο Δικαιοσύνης ξεκίνησε διαδικασία ελέγχου του Κέντρου Ζαχάρωφ, το οποίο είχε χαρακτηριστεί «ξένος πράκτορας» από το 2014. Αυτή η διαδικασία κατέληξε στη διάλυσή του.
Ο διευθυντής του Κέντρου Ζαχάρωφ, ο Σεργκέι Λουκασέφσκι, εξόριστος στη Γερμανία, έχει δηλώσει στο AFP ότι σε περίπτωση διάλυσής της η μη κυβερνητική οργάνωση θα ανασυσταθεί ως «συνεταιρισμός».
Στο τέλος του 2021, η ρωσική δικαιοσύνη διέλυσε την οργάνωση Memorial, πυλώνα της υπεράσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της διατήρησης της μνήμης των θυμάτων των σοβιετικών εγκλημάτων.
