Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Ασθένειες όπως ο δάγκειος πυρετός και η ελονοσία πρόκειται να φτάσουν σε μη προσβεβλημένες περιοχές της βόρειας Ευρώπης, της Αμερικής, της Ασίας και της Αυστραλίας. Οι ασθένειες που μεταδίδονται με τα κουνούπια εξαπλώνονται σε όλο τον κόσμο, και ιδιαίτερα στην Ευρώπη, λόγω της κλιματικής κατάρρευσης, σύμφωνα με ειδικό επιστήμονα. Τα έντομα αυτά μεταδίδουν ασθένειες όπως η ελονοσία και ο δάγκειος πυρετός, οι επιπολασμοί των οποίων έχουν αυξηθεί πάρα πολύ τα τελευταία 80 χρόνια, καθώς η παγκόσμια θέρμανση τους έχει δώσει θερμότερες και πιο υγρές συνθήκες στις οποίες ευδοκιμούν.
Η καθηγήτρια Rachel Lowe, η οποία ηγείται της παγκόσμιας ομάδας ανθεκτικότητας της υγείας στο Κέντρο Υπερυπολογιστών της Βαρκελώνης στην Ισπανία, έχει προειδοποιήσει ότι τα κρούσματα ασθενειών που μεταδίδονται με τα κουνούπια πρόκειται να εξαπλωθούν σε ανεπηρέαστα μέρη της Βόρειας Ευρώπης, της Ασίας, της Βόρειας Αμερικής και της Αυστραλίας τις επόμενες δεκαετίες. Η ίδια πρόκειται να κάνει μια παρουσίαση στο παγκόσμιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κλινικής Μικροβιολογίας και Λοιμωδών Νοσημάτων στη Βαρκελώνη για να προειδοποιήσει ότι ο κόσμος πρέπει να προετοιμαστεί για μια απότομη άνοδο σε κρούσματα αυτών των ασθενειών.
«Η υπερθέρμανση του πλανήτη λόγω της κλιματικής αλλαγής σημαίνει ότι οι φορείς ασθενειών που μεταφέρουν και μεταδίδουν την ελονοσία και τον δάγκειο πυρετό μπορούν να ευδοκιμήσουν σε περισσότερες περιοχές, με κρούσματα να εμφανίζονται σε περιοχές όπου οι άνθρωποι είναι πιθανό να είναι ανοσολογικά έκθετοι και τα συστήματα δημόσιας υγείας απροετοίμαστα», λέει η Lowe. «Η σκληρή πραγματικότητα είναι ότι οι πιο παρατεταμένες θερμές εποχές θα διευρύνουν το εποχικό παράθυρο για την εξάπλωση των ασθενειών που μεταδίδονται με τα κουνούπια και θα ευνοήσουν τα ολοένα και συχνότερα κρούσματα που θα είναι όλο και πιο περίπλοκο να αντιμετωπιστούν», προσθέτει.
Ο δάγκειος πυρετός προσβάλει κυρίως τροπικές και υποτροπικές περιοχές, καθώς θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν κατά τη διάρκεια της νύχτας σκοτώνουν τις προνύμφες και τα αυγά του εντόμου. Οι πιο παρατεταμένες θερμές εποχές και οι λιγότερο συχνοί παγετοί σημαίνουν ότι έχει γίνει η ταχύτερα διαδεδομένη ιογενής ασθένεια που μεταδίδεται με τα κουνούπια στον κόσμο και ήδη εξαπλώνεται στην Ευρώπη. Το ασιατικό κουνούπι – τίγρης (Aedes albopictus), μεταφέρει τον δάγκειο πυρετό και έχει εντοπιστεί σε 13 ευρωπαϊκές χώρες από το 2023: Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία, Μάλτα, Μονακό, Σαν Μαρίνο, Γιβραλτάρ, Λιχτενστάιν, Ελβετία, Γερμανία, Αυστρία, Ελλάδα και Πορτογαλία.
Το έντομο ευδοκιμεί. Εννέα από τα δέκα πιο φιλόξενα χρόνια για μετάδοση της νόσου έχουν συμβεί από το 2000 και μετά και ο αριθμός των κρουσμάτων δάγκειου πυρετού που αναφέρθηκαν στον ΠΟΥ έχει οκταπλασιαστεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, από 500.000 το 2000 σε περισσότερα από 5 εκατομμύρια το 2019. Η Lowe λέει ότι η κλιματική κατάρρευση θα εκτοξεύσει αυτή την εξάπλωση καθώς οι ξηρασίες ακολουθούν τις πλημμύρες: «Οι ξηρασίες και οι πλημμύρες που συνδέονται με την κλιματική αλλαγή μπορούν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη μετάδοση του ιού, με το αποθηκευμένο νερό να παρέχει επιπλέον χώρους αναπαραγωγής κουνουπιών», τονίζει η ίδια. «Τα διδάγματα από προηγούμενα κρούσματα υπογραμμίζουν τη σημασία της αξιολόγησης των μελλοντικών κινδύνων ασθενειών που μεταδίδονται από φορείς όπως τα κουνούπια και της προετοιμασίας για αντιμετώπιση απρόβλεπτων συνεπειών».
Αν συνεχιστεί η τρέχουσα τροχιά υψηλών εκπομπών άνθρακα και αύξησης του πληθυσμού, ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε περιοχές με ασθένειες που μεταδίδονται με τα κουνούπια θα διπλασιαστεί σε 4,7 δισεκατομμύρια μέχρι το τέλος του αιώνα. Η Lowe προειδοποιεί: «Με την αλλαγή του κλίματος να φαίνεται τόσο δύσκολο να αντιμετωπιστεί, περιμένουμε να δούμε περισσότερα κρούσματα και πιθανώς θανάτους από ασθένειες όπως ο δάγκειος πυρετός και η ελονοσία στην ηπειρωτική Ευρώπη. Πρέπει να προλάβουμε τα κρούσματα και να κινηθούμε για να παρέμβουμε έγκαιρα για να αποτρέψουμε εξαρχής την εμφάνιση αυτών των ασθενειών». Προσθέτει ότι: «Οι προσπάθειες πρέπει να επικεντρωθούν στην ενίσχυση της επιτήρησης με συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης και απόκρισης – παρόμοια με αυτά που εφαρμόζονται σε άλλα μέρη του κόσμου, ώστε οι πεπερασμένοι πόροι να στοχεύσουν πιο αποτελεσματικά τις περιοχές που κινδυνεύουν περισσότερο για τον έλεγχο και την πρόληψη επιδημιών ασθενειών και τη διάσωση ζωών».
Η κλιματική κατάρρευση ενισχύει επίσης την απειλή από τη μικροβιακή αντοχή. Αυτό πρόκειται να ανακοινωθεί σε μια ξεχωριστή παρουσίαση στο συνέδριο. Η καθηγήτρια Sabiha Essack, επικεφαλής της μονάδας μικροβιακής αντοχής στο Πανεπιστήμιο του KwaZulu-Natal στη Νότια Αφρική, λέει ότι η κλιματική κατάρρευση είναι ένας «πολλαπλασιαστής απειλής» για τη μικροβιακή αντοχή: «Η κλιματική αλλαγή θέτει σε κίνδυνο την οικολογική και περιβαλλοντική ακεραιότητα των έμβιων συστημάτων και επιτρέπει στα παθογόνα να προκαλούν όλο και περισσότερο ασθένειες. Ο αντίκτυπος στα συστήματα νερού, στα ζώα παραγωγής τροφίμων και στις καλλιέργειες απειλεί την παγκόσμια προσφορά τροφίμων. «Οι ανθρώπινες δραστηριότητες που σχετίζονται με την αύξηση του πληθυσμού και τις μεταφορές, μαζί με την κλιματική αλλαγή, αυξάνουν την αντοχή στα αντιβιοτικά και την εξάπλωση των υδατογενών και μεταδιδόμενων ασθενειών των ανθρώπων, των ζώων και των φυτών», καταλήγει.
Πηγή: The Guardian
