Ήταν κάτι χωρίς προηγούμενο για δεκαετίες. Ο Μεξικανός πρόεδρος Αντρές Μανουέλ Λόπες Ομπραδόρ τέθηκε χθες Κυριακή επικεφαλής της ανθρώπινης θάλασσας που έκανε πορεία στους δρόμους της πρωτεύουσας για να διατρανώσει την υποστήριξή της στην πολιτική του, με τον εκπρόσωπό του να μιλά για πάνω από ένα εκατομμύριο συμμετέχοντες, καθώς πλέον είναι ορατές στον πολιτικό ορίζοντα οι προεδρικές εκλογές του 2024.
Στον «ΑΜΛΟ», πρόεδρο της εθνικιστικής αριστεράς, με τη δημοτικότητά του περί το 60% σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, πήρε πάνω από πέντε ώρες για να βαδίσει ως την εμβληματική πλατεία Σόκαλο, πλαισιωμένος από πελώριο πλήθος υποστηρικτών του, διαπίστωσε το Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο εκπρόσωπος της Μεξικανικής προεδρίας Χεσούς Ραμίρες υποστήριξε πως συγκεντρώθηκαν «1,2 εκατ.» διαδηλωτές σε «εννιά χιλιόμετρα» συνολικά. Δεν ήταν διαθέσιμη κάποια ανεξάρτητη εκτίμηση για τον αριθμό των συμμετεχόντων.
Είναι η πρώτη φορά που Μεξικανός πρόεδρος εν ενεργεία τίθεται επικεφαλής διαδήλωσης από τα χρόνια του Λάσαρο Κάρδενας (1934-1940), σύμφωνα με την ηλεκτρονική έκδοση της ισπανικής εφημερίδας El País, που επικαλέστηκε ιστορικούς, πολιτολόγους και πανεπιστημιακούς.
Μετά την πορεία, ο πρόεδρος παρουσίασε τον απολογισμό των τεσσάρων χρόνων του στην εξουσία μπροστά στις χιλιάδες συγκεντρωμένους στο Σόκαλο που τού φώναζαν «Δεν είσαι μόνος!».
«Όχι στην επανεκλογή», είπε ο ΑΜΛΟ, σαν να ήθελε να διαλύσει κάθε εκτίμηση πως θα αποπειραθεί να αγκιστρωθεί στην εξουσία. Το μεξικανικό Σύνταγμα δεν προβλέπει παρά μία προεδρική θητεία, με εξαετή διάρκεια.
Τέλος της «ολιγαρχίας», «προτεραιότητα στους φτωχούς», «αύξηση του κατώτερου μισθού», δημοσιονομική λιτότητα χωρίς δημιουργία «νέων χρεών»: ο πρόεδρος εξέθεσε λεπτομερώς για μια ώρα και πλέον την πολιτική του, που παρουσίασε ως ρήξη με τα 30 και πλέον χρόνια «νεοφιλελευθερισμού» στο Μεξικό.
Μεταξύ άλλων, ζήτησε οι ΗΠΑ να βάλουν τέλος σε κάθε εχθρική πολιτική έναντι των Μεξικανών που εργάζονται νομίμως στην άλλη πλευρά των συνόρων.
Κατά τη διάρκεια όλης της ημέρας, τον ΑΜΛΟ, 69 ετών, ακολουθούσαν διαδηλωτές που σε αρκετές περιπτώσεις μεταφέρθηκαν από πολιτείες στην ενδοχώρα (Βερακρούς, Γκερέρο…). Απόδειξη της δυνατότητας που διαθέτει να κινητοποιεί το κυβερνών κόμμα, το MORENA («Κίνημα για την Εθνική Αναγέννηση»), που παραμένει μπροστά στις μισές και πλέον από τις 32 μεξικανικές πολιτείες, μαζί με τους συμμάχους του.
«Έκανε όσα δεν είχε κάνει κανένας πρόεδρος για τους φτωχούς, αν και πρέπει να βελτιώσει κάποια πράγματα, όπως η έλλειψη ασφάλειας», έλεγε κατά τη διάρκεια της πορείας ο Ραμόν Σουάρες, ηλεκτρολόγος. «Μου αρέσει πολύ ο τρόπος που κυβερνάει ο ΑΜΛΟ», αναφωνούσε με ενθουσιασμό η Άλμα Πέρες, 35χρονη εκπαιδευτικός που πήγε στην πρωτεύουσα από την πολιτεία Γκερέρο (νότια).
«Τις επικρίσεις σε βάρος του δεν τις ακούω. Για παράδειγμα, η βία δεν άρχισε επί προεδρίας του», πρόσθεσε η ίδια, αναφερόμενη στις δεκάδες χιλιάδες ανθρωποκτονίες που συνεχίζουν να καταγράφονται κάθε χρόνο στο Μεξικό (33.308 το 2021).
Πριν από δύο εβδομάδες, αρκετές δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στην πρωτεύουσα εναντίον σχεδίου εκλογικής μεταρρύθμισης.
Επίδειξη δύναμης
Αδράχνοντας την ευκαιρία να υπογραμμίσει την πολιτική «πόλωση», ο πρόεδρος έκρινε οι αντίπαλοί του στην πραγματικότητα τάσσονται υπέρ «του ρατσισμού», της «ταξικής πολιτικής», της «διαφθοράς».
Ήθελε να «δείξει τους μύες του», να κάνει επίδειξη δύναμης, έκρινε ο Φερνάντο Ντβόρακ, αναλυτής στο Αυτόνομο Ινστιτούτο Τεχνολογίας του Μεξικού (ITAM).
Η αντιπολίτευση «διέπραξε σοβαρό σφάλμα πιστεύοντας πως θα μπορούσε να κερδίσει τον πρόεδρο στον δρόμο», πρόσθεσε.
Η χθεσινή κινητοποίηση καταγράφεται ενώ απομένουν λιγότερα από δυο χρόνια ως τις προεδρικές εκλογές του 2024.
Δυο δυνητικοί δελφίνοι του προέδρου έκαναν πορεία μαζί του: η δήμαρχος της πρωτεύουσας Κλαούντια Σέινμπαουμ και ο υπουργός Εξωτερικών Μαρσέλο Εμπράρδ. Στην ομιλία του, ο πρόεδρος δεν αναφέρθηκε σε κανένα όνομα.
Σχέδιο εκλογικής μεταρρύθμισης
Εν μέρει χάρη στη δημοτικότητα του ηγέτη του, το MORENA βρίσκεται σε θέση ισχύος απέναντι στο μπλοκ της αντιπολίτευσης που συγκροτούν το PRI, το κόμμα που κυβέρνησε τη χώρα για 70 χρόνια, το PAN (δεξιά) και και το PRD (κεντροαριστερά).
Η συμμαχία αυτή διχάστηκε πρόσφατα, προτού ξαναβρεί την ενότητά της χάρη στην εναντίωσή της στο σχέδιο εκλογικής μεταρρύθμισης.
Αυτό προβλέπει τα μέλη του Εθνικού Εκλογικού Ινστιτούτου (INE) να εκλέγονται και να μην επιλέγονται πλέον από τα κόμματα.
Οι επικριτές του κατηγορούν τον ΑΜΛΟ πως επιδιώκει να βάλει τέλος την «ανεξαρτησία» του INE, το οποίο από τη δημιουργία του το 1990 επιβλέπει την οργάνωση των εκλογών.
Η αντιπολίτευση κατηγορεί εξάλλου τον μεξικανό πρόεδρο για αυταρχισμό και ότι επιδιώκει να «στρατιωτικοποιήσει» τη χώρα.
Ο πρόεδρος έχει αναθέσει στον στρατό αρκετά μεγάλα δημόσια έργα, καθώς και καθήκοντα δημόσιας ασφάλειας σε μια χώρα που αδυνατεί να αφήσει πίσω της τη βία των καρτέλ των ναρκωτικών.
Στην ομιλία του, ο πρόεδρος δικαιολόγησε την πολύ αμφιλεγόμενη ανάθεση της κηδεμονίας της Εθνικής Φρουράς στον στρατό επικαλούμενος το ότι οι ένοπλες δυνάμεις δεν μαστίζονται «από διαφθορά, όπως η πρώην ομοσπονδιακή αστυνομία».
