Σύνταξη-επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Αυτές τις μέρες, σε διάφορες κυβερνητικές αίθουσες και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο αστέρας του τένις Novak Djokovic επικρίνεται ως ένας ακόμη ένας εκατομμυριούχος αθλητής που περιφρόνησε επιδεικτικά την εντολή εμβολιασμού (κατά του κορωνοϊού) που ισχύει για όσους πρόκειται να αγωνιστούν στο Australian Open.
Όμως, η άρνησή του να κάνει το εμβόλιο – αν και βρέθηκε δύο φορές θετικός στον ιό – αποκαλύπτει ένα άλλο επίπεδο ελίτ, παγκόσμιας κλάσης αθλητών, που συχνά χάνεται από τους θαυμαστές που τους επευφημούν. Όσον αφορά το σώμα τους, που είναι ο βιοπορισμός και η κληρονομιά τους, οι αθλητές που φτάνουν στο απόγειο των αθλημάτων τους τείνουν να είναι ακραίοι, στα όρια του ψυχαναγκασμού, επιδιώκοντας οτιδήποτε πιστεύουν ότι θα τους δώσει και το παραμικρό πλεονέκτημα.
Ο Djokovic, 34 ετών και κορυφαίος τενίστας του κόσμου, έχει πιστώσει την επιτυχία του στη αλλαγή της δίαιτας του – σε αυτή χωρίς γλουτένη το 2011 – καθώς και στην έντονη και συστηματική αγωγή γιόγκα, διατάσεις και τάι – τσι, προκειμένου να επιτύχει την ευελιξία που χαρακτηρίζει το τρόπο παιχνιδιού του. Αν και ποτέ δεν έχει δηλώσει δημόσια την άρνηση του να εμβολιαστεί κατά του κορωνοϊού, όπως και ορισμένοι άλλοι εξέχοντες αθλητές, προστατεύει εδώ και καιρό το δικαίωμά του να «επιλέγει αυτό που είναι καλύτερο για το σώμα μου» θεωρώντας το, θέμα ατομικής ελευθερίας.
Ως γνωστόν, τη περασμένη Δευτέρα, ένας Αυστραλός δικαστής ανέτρεψε την απόφαση της κυβέρνησης να ακυρώσει τη βίζα του αστέρα λόγω του καθεστώτος εμβολιασμού του, τερματίζοντας μια πενθήμερη αντιπαράθεση και δίνοντάς του άδεια να αγωνιστεί στο Australian Open, το οποίο ξεκινά την επόμενη εβδομάδα. Οι δικηγόροι που εκπροσωπούν την αυστραλιανή κυβέρνηση προειδοποίησαν ωστόσο, ότι ο υπουργός Μετανάστευσης της χώρας ενδέχεται να ακυρώσει εκ νέου τη βίζα του Djokovic (όπως και έγινε).
Όπως ο Djokovic, πρωταθλητές πολλών άλλων αθλημάτων συχνά ακολουθούν ακραίες δίαιτες και προγράμματα διατήρησης φυσικής κατάστασης, που πιστεύουν ότι είναι το κλειδί για την απόδοσή τους και τη μακροζωία τους, αν και μπορεί να μην συμμερίζονται την αποστροφή του πρωταθλητή του τένις για το εμβόλιο του κορωνοϊού.
Για παράδειγμα, στην περίπτωση του επτά φορές πρωταθλητή του Super Bowl, Tom Brady, εκδηλώθηκε με την τήρηση μιας εξαιρετικά περιοριστικής δίαιτας που αποκλείει τη ζάχαρη, τα γαλακτοκομικά και τα «φλεγμονώδη» κηπευτικά όπως οι ντομάτες, τα μανιτάρια και οι μελιτζάνες.
Ο βασιλιάς του γκολφ, Tiger Woods, αντιπροσωπεύει τον ορισμό της φυσικής κατάστασης στο άθλημά ακολουθώντας ένα αυστηρό πρόγραμμα τρεξίματος, άρσης βαρών και αερόβιας άσκησης που εναλλάσσεται με κύκλους εξάσκησης στο άθλημα του. Πρόσφατα, στην παρούσα φάση της καριέρας του, ώθησε τον εαυτό του περαιτέρω ενσωματώνοντας την συχνή εκπαίδευσή του με τους Navy SEALs του αμερικανικού στρατού.
Ο τέσσερις φορές πρωταθλητής του ΝΒΑ, LeBron James ξοδεύει 1,5 εκατομμύρια δολάρια ετησίως σε γυμναστήρια στο σπίτι του, σε έναν υπερβαρικό θάλαμο και σε μια ομάδα εκπαιδευτών, σεφ και μασέρ προκειμένου να παραμείνει ανταγωνιστικός. Ο quarterback των Seattle Seahawks, Russel Wilson, επίσης διαθέτει δύο υπερβαρικούς θαλάμους για να επιταχύνει την ανάρρωσή του μέσω της εισπνοής καθαρού οξυγόνου.
Για τον 23 φορές χρυσό ολυμπιονίκη Michael Phelps, η μέθοδος ήταν πιο απλή (αλλα εξίσου εντυπωσιακή). Περισσότερες επαναλήψεις κολύμβησης, περισσότερες καθημερινές προπονήσεις ενδυνάμωσης σε μεγάλο υψόμετρο και περισσότερα «καύσιμα» με τη μορφή θερμίδων – 12.000 ημερησίως της μέρες προπόνησης.
Στην περίπτωση του Djokovic, κανείς δεν έχει αναφερθεί αρνητικά η κριτικά στους ακραίους διατροφικούς περιορισμούς ή την εντυπωσιακή ευελιξία του. Όμως, η άρνησή του να εμβολιαστεί ως προϋπόθεση για την είσοδο του στο Australian Open προκάλεσε οργή στη χώρα υποδοχής, η οποία τελεί υπό εξαιρετικά αυστηρά πρωτόκολλα και ταξιδιωτικούς περιορισμούς για τον περιορισμό της εξάπλωσης του ιού, επί σχεδόν δύο χρόνια.
Η πρώην χάλκινη Ολυμπιονίκης του σκι Zali Steggall, μέλος του κοινοβουλίου της Αυστραλίας, ήταν μεταξύ εκείνων που έγραψαν στο Twitter ότι θα επευφημήσει την Αυστραλή τενίστρια Ashleigh Barty όταν το τουρνουά ξεκινήσει στις 17 Ιανουαρίου – όχι όμως «εγωιστές παίκτες που βάζουν τους άλλους σε κίνδυνο». Δυστυχώς, η νοοτροπία των ελίτ αθλητών συχνά ορίζεται από το την έλλειψη κατανόησης του τι είναι καλύτερο για τους άλλους. Η κυρίαρχη εμμονή τους, τουλάχιστον κατά τη διάρκεια της ανταγωνιστικής τους σταδιοδρομίας, συχνά περιστρέφεται γύρω από το τι είναι καλύτερο για τους ίδιους. Επιδιώκοντας την αριστεία, οι ακραίοι ανάμεσά τους συχνά πιέζουν τον εαυτό τους σε σημείο που δεν κάνουν οι αντίπαλοί τους.
«Η ελίτ-ανάμεσα στην ελίτ βρίσκεται σε μια διαρκή προσπάθεια διαχωρισμού από τους τέσσερις πυλώνες απόδοσης – της τεχνικής, της τακτικής, της φυσιολογίας και της ψυχολογίας», λέει η ειδικός ψυχολογίας επιδόσεων Colleen Hacker. που εργάστηκε με τη γυναικεία ομάδα ποδοσφαίρου των ΗΠΑ για 12 χρόνια και έχει υπηρετήσει ως προπονήτρια νοητικών δεξιοτήτων για τις ομάδες χόκεϊ επί χόρτου και χόκεϊ επί πάγου των ΗΠΑ, καθώς και για παίκτριες του μπέιζμπολ της Major League, γκόλφερ, κολυμβητές Ολυμπιακών Αγώνων και αθλητές ταχύτητας. «Το να φτάσει κανείς στην κορυφή είναι εξαιρετικά δύσκολο από μόνο του. Το να παραμείνει εκεί είναι ακόμη πιο δύσκολο. Ως επίλεκτος αθλητής, πού εντοπίζεις αυτόν τον διαχωρισμό; Όλο και περισσότερο, είναι στα εξωτερικά όρια», προσθέτει. «Εκεί είναι που οι πρωταθλητές αναζητούν αυτό το μοναδικό πλεονέκτημα, και εκεί μπορούν να βρουν το καλό ή το κακό», καταλήγει.
Ή, στην περίπτωση του Djokovic – που αρνείται τον εμβολιασμό – κάτι που μπορεί να αποδειχθεί ασύνετο ή να φαίνεται εγωιστικό. Η Martina Navratilova κατανοεί απόλυτα την αναζήτηση ενός πρωταθλητή για κάθε διαθέσιμο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα – έχοντας συγκεντρώσει στατιστικά στοιχεία και επιτεύγματα που ανταγωνίζονται αυτα του Djokovic – κατά τη διάρκεια της καριέρας της, συμπεριλαμβανομένων 18 τίτλων Grand Slam. Ο Djokovic έχει κερδίσει, μέχρι στιγμής 20.
«Προφανώς έχω, την προσανατολισμένη στον εαυτό μου, εμμονή να γίνομαι συνεχώς καλύτερη», λεει η Navratilova. «Δοκίμασα διαφορετικές δίαιτες, πάντα προσπαθούσα να τροποποιώ το παιχνίδι μου για να να βρω λίγο επιπλέον σωματικό πλεονέκτημα με κάθε νόμιμο – προφανώς- τρόπο, να γυμνάζομαι, να τρώω και να κοιμάμαι καλά. Δεν έπινα ποτέ, εκτός από μισή μπύρα για να κοιμηθώ, ίσως και δεν έπινα ποτέ καφέ». Παρόλα αυτά δεν καταλαβαίνει τη λογική του Djokovic για την απόρριψη του εμβολίου. Η Navratilova, 65 ετών σήμερα και αναλύτρια σε αθλητικές εκπομπές, λέει ότι αν έπαιζε σήμερα, θα περίμενε στην ουρά για να εμβολιαστεί, προσθέτοντας ότι το έχει ήδη κάνει.
«Για το ευρύτερο καλό, ως ηγέτης, επιβάλλεται να το κάνεις για την ομάδα, ακόμα κι αν δεν το πιστεύεις», προσθέτει. «Σαφώς είναι καλύτερα για τον κόσμο και για τους συνομηλίκους σου. Θα ντρεπόμουν να είμαι αυτή που είναι πιο πιθανό να τους μολύνει αν δεν εμβολιαστώ. Ακόμη και αν το δεις σε επίπεδο εγωιστικό, αρρωσταίνεις λιγότερο αν μολυνθείς», καταλήγει.
Είναι δύσκολο να πει κανείς τι οδηγεί στη λήψη αποφάσεων όπως αυτή του Djokovic, εξηγεί ο Βοb Rotella, καθηγητής αθλητικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, ο οποίος έχει συνεργαστεί με κορυφαίους παίκτες του γκολφ όπως ο Rory Mcilroy. «Υπάρχουν αθλητές που πιστεύουν ότι υπάρχουν αρκετές αντικρουόμενες διαθέσιμες πληροφορίες και δεν είναι σίγουροι αν είναι καλή ή κακή ιδέα», προσθέτει ο Rotella. «Δεν είναι απαραίτητα το ότι έχουν το δικαίωμα, απλά δεν είναι σίγουροι ότι αυτό μπορεί να μην κάνει κάτι κακό στο σώμα τους. Μερικοί αθλητές αισθάνονται ότι, στην πραγματικότητα, είναι καλύτερα να μην κάνουν το εμβόλιο. Είτε πρόκειται για ακριβείς πληροφορίες είτε όχι, ποιος ξέρει;», συμπληρώνει ο Rotella.
Ο Djokovic ισοβαθμεί με τον Roger Federer και τον Rafael Nadal στους περισσότερους τίτλους Grand Slam στην ιστορία του τένις, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία του φετινού Australian Open. Ο Federer πλήττεται απ;o τραυματισμούς και δεν θα αγωνιστεί. Ο Nadal σκοπεύει θα είναι εκεί.
Είτε ο Djokovic αγωνιστεί την ερχόμενη εβδομάδα στο Melbourne Park, όπου είναι εννέα φορές νικητής και υπερασπιστής του τίτλου, είτε σε ένα τουρνουά που θα ακολουθήσει, ο Rotella είναι πεπεισμένος ότι θα μετατρέψει αυτή τη διαμάχη σε μια θετική κατεύθυνση.
«Οι περισσότεροι σπουδαίοι αθλητές απλώς θα βρουν έναν τρόπο να το μετατρέψουν σε πλεονέκτημα που μπορούν να χρησιμοποιήσουν. Θα σκεφτεί: «Θέλουν κάποιος άλλος να κερδίσει – δεν με θέλουν. Προτιμούν τον Medveyev ή τον Nadal. Επομένως, θα το μετατρέψω σε κίνητρο», καταλήγει.
Πηγή: The Washington Post
