Σύνταξη – επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Οι παγκόσμιες προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι εντελώς εκτός τροχιάς, λέει ο ΟΗΕ, καθώς τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι η συσσώρευση των αερίων του θερμοκηπίου γίνεται με ταχύτερο ρυθμό από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ανθρώπινη ύπαρξη.
Τα τρέχοντα εθνικά σχέδια για τον περιορισμό των εκπομπών άνθρακα, μετά βίας θα μείωναν τη ρύπανση μέχρι το 2030, δείχνει η ανάλυση του ΟΗΕ, αφήνοντας μετέωρες τις προσπάθειες διατήρησης της θέρμανσης κάτω από τους 1,5 βαθμούς Κελσίου αυτόν τον αιώνα. Η ενημέρωση έρχεται καθώς μια ξεχωριστή έκθεση δείχνει ότι τα αέρια του θερμοκηπίου έχουν αυξηθεί πάνω από 11% τις τελευταίες δύο δεκαετίες, με τις συγκεντρώσεις στην ατμόσφαιρα να αυξάνονται το 2023.
Οι ερευνητές ανησυχούν επίσης ότι τα δάση χάνουν την ικανότητά τους να απορροφούν άνθρακα, κάτι που θα μπορούσε να συμβάλλει σε αύξηση σε επίπεδα ρεκόρ αερίων των αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα.
Ο Οργανισμός του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, που είναι επιφορτισμένος με την αντιμετώπιση του ζητήματος, πραγματοποίησε ανάλυση σχετικά με τα σχέδια μείωσης του άνθρακα που έχουν υποβληθεί από σχεδόν 200 χώρες. Ο ΟΗΕ θέλει να δει πόση πρόοδος έχει σημειωθεί στη μείωση των εκπομπών που απειλούν να ωθήσουν τις παγκόσμιες θερμοκρασίες πολύ πάνω από 1,5 C αυτόν τον αιώνα, ένα επίπεδο πέρα από το οποίο οι επιστήμονες λένε ότι θα υπάρξουν εξαιρετικά καταστροφικές επιπτώσεις.
Αυτή τη στιγμή, όταν αθροιστούν τα σχέδια, δείχνουν ότι οι εκπομπές πιθανότατα θα μειωθούν μόλις κατά 2,6% έως το 2030 – σε σύγκριση με το 2019. Αυτό απέχει πολύ από τη μείωση κατά 43% που οι επιστήμονες λένε ότι θα χρειαστεί μέχρι το τέλος αυτής της δεκαετίας για να κρατηθεί ο κόσμος σε τροχιά για καθαρό μηδενικό άνθρακα έως το 2050. «Τα ευρήματα της έκθεσης είναι απογοητευτικά, αλλά δεν προκαλούν έκπληξη», δήλωσε ο Simon Stiell, εκτελεστικός γραμματέας του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή. «Τα τρέχοντα εθνικά σχέδια για το κλίμα βρίσκονται μίλια μακριά από αυτό που χρειάζεται για να σταματήσει η παγκόσμια θέρμανση που θα ακρωτηριάσει κάθε οικονομία και θα καταστρέψει δισεκατομμύρια ζωές και μέσα διαβίωσης σε κάθε χώρα», ολοκληρώνει.
Ο ΟΗΕ αναφέρει ότι οι χώρες αναμένεται να υποβάλουν νέα, πιο εντατικά σχέδια μέχρι την άνοιξη του επόμενου έτους – οι συζητήσεις για την αύξηση της φιλοδοξίας αυτών των προσπαθειών θα είναι ένα κύριο θέμα όταν οι παγκόσμιοι ηγέτες συναντηθούν στην επόμενη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, COP29 στο Αζερμπαϊτζάν, τον επόμενο μήνα.
Δασικό κύκλωμα ανατροφοδότησης
Προσθέτοντας στις ανησυχίες για τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος χειρίζεται την κλιματική αλλαγή, ο Παγκόσμιος Μετεωρολογικός Οργανισμός (WMO), αναφέρει ότι οι συγκεντρώσεις αερίων του θερμοκηπίου έφτασαν σε υψηλό επίπεδο ρεκόρ το 2023.
Η άνοδος πέρυσι ήταν υψηλότερη από τους προηγούμενους 12 μήνες, λόγω των πυρκαγιών – ρεκόρ στον Καναδά και της έναρξης του καιρικού φαινομένου του El Nino. Όλα αυτά προστέθηκαν στις συνεχιζόμενες εκπομπές από ορυκτά καύσιμα.
Όμως οι επιστήμονες του WMO λένε επίσης ότι έχουν δει κάποιες ενδείξεις ότι καθώς ο κόσμος θερμαίνεται, τα δέντρα δεν είναι σε θέση να απορροφήσουν το ίδιο επίπεδο CO2 όπως κάποτε.
Τα δεδομένα υποδεικνύουν ότι ο νοτιοανατολικός Αμαζόνιος έχει πλέον μετατραπεί από δεξαμενή άνθρακα σε πηγή εκπομπής. «Στον Αμαζόνιο, η αποψίλωση των δασών σημαίνει ότι χάνεις το δάσος», λέει η Δρ. Oksana Tarasova από τον WMO. «Από τη στιγμή που η θερμοκρασία αρχίζει να αυξάνεται, αλλάζει το μοτίβο της κυκλοφορίας του αέρα. Υπάρχει λιγότερη βροχόπτωση, λιγότερη πρόσληψη CO2, που σημαίνει ότι περισσότερο CO2 παραμένει στην ατμόσφαιρα», συμπληρώνει.
Ο Αμαζόνιος είναι ένα παράδειγμα αυτού που οι επιστήμονες αποκαλούν ανατροφοδότηση για το κλίμα – όπου η αύξηση της θερμοκρασίας μπορεί να επηρεάσει τα φυσικά συστήματα και τελικά να ενισχύσει τις αιτίες της θέρμανσης. Έτσι, εάν τα δάση και οι ωκεανοί γίνουν λιγότερο ικανά να απορροφήσουν CO2, η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να επιταχυνθεί με γρηγορότερους ρυθμούς. «Βλέπουμε κάποια ξεκάθαρα σήματα. Δεν μπορούμε να πούμε ότι είναι 100% ανατροφοδοτήσεις για το κλίμα, επειδή υπάρχει σημαντική μεταβλητότητα λόγω των καιρικών φαινομένων El Niño και La Niña, αλλά βλέπουμε κάτι να συμβαίνει στο σύστημα», προσθέτει η Oksana Tarasova.
Ο WMO λέει ότι η τελευταία φορά που η Γη βίωσε συγκρίσιμη συγκέντρωση άνθρακα στην ατμόσφαιρα ήταν πριν από 3-5 εκατομμύρια χρόνια – όταν οι μέσες θερμοκρασίες ήταν 2-3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από ό,τι είναι τώρα και η στάθμη της θάλασσας ήταν 10-20 μέτρα υψηλότερη.
Πηγή: BBC News
