Ο γερμανικός Τύπος σχολιάζει το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου για το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία.
Ταυτόχρονα ερμηνεύει τις βολές Ερντογάν κατά της Συνθήκης της Λωζάννης.
Στη διαδικτυακή της έκδοση η «Süddeutsche Zeitung» του Μονάχου δημοσιεύει εκτενή ανάλυση της Christiane Schlötzer με τον χαρακτηριστικό τίτλο «Ο Ερντογάν και τα σύνορα της καρδιάς του». Ο λόγος για την επανειλημμένη το τελευταίο δίμηνο κριτική του προέδρου της Τουρκίας στη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923, βάσει της οποίας ρυθμίστηκαν όχι μόνο τα ελληνοτουρκικά σύνορα, αλλά και τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας συνολικά.
«Ο ιστορικός αναθεωρητισμός του Ερντογάν και των οπαδών του έχει έναν συγκεκριμένο στόχο, που δεν είναι βέβαια τα ελληνικά νησιά, αλλά ο Ισμέτ Ινονού και η πολιτική του κατά της θεοκρατίας. Ο Ινονού ήταν ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας Κεμάλ Ατατούρκ και ο επικεφαλής της τουρκικής αντιπροσωπείας στη Λωζάννη. Μετά τον θάνατο του Ατατούρκ, το 1938, τον διαδέχθηκε στην προεδρία. Με άλλα λόγια, ο Ερντογάν προετοιμάζει τον αποχαιρετισμό του κεμαλισμού, της κυρίαρχης μέχρι σήμερα ιδεολογίας στην Τουρκία» σημειώνει.
Σεισμός στα θεμέλια της δημοκρατίας
Στην τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα ανατρέχει η «Süddeutsche Zeitung» για να εξηγήσει και τη σημερινή σπουδή της Τουρκίας να παίξει ρόλο στην ανακατάληψη της Μοσούλης από το Ισλαμικό Χαλιφάτο στο βόρειο Ιράκ.
Στη Λωζάννη το καθεστώς της Μοσούλης δεν είχε διευθετηθεί, τελικά η Κοινωνία των Εθνών κατακύρωσε την περιοχή στο Ιράκ.
Η γερμανική εφημερίδα επικαλείται τον διεθνολόγο Μπασκίν Οράν από το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας, σύμφωνα με τον οποίο η κριτική του Ερντογάν για τη Συνθήκη της Λωζάννης έχει λιγότερο να κάνει με τα ελληνικά νησιά και περισσότερο με το Κουρδικό και την πλούσια σε πετρελαϊκά κοιτάσματα Μοσούλη. Μάλιστα, στη Λωζάννη η Τουρκία δεν είχε καν θέσει ζήτημα Δωδεκανήσου που κατοικούνταν κατά 90% από Έλληνες.
«Πολλά συνηγορούν υπέρ της ερμηνείας του Οράν» εκτιμά η «Süddeutsche Zeitung» και επισημαίνει: «Ο Ερντογάν κατάφερε κιόλας να μετατρέψει τη Μοσούλη με πολύ πάθος σε εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας. “Στην ιστορία της Μοσούλης ήμασταν παρόντες, φυσικά σεβόμαστε τα σημερινά σύνορα, αλλά δεν μπορούμε να βάλουμε σύνορα στην καρδιά μας” είπε ο Τούρκος πρόεδρος. Η Τουρκία στηρίζει τους ομοεθνείς της στη Θράκη, στην Κύπρο, στην Κριμαία και παντού… Ο Ερντογάν κάνει προφανώς τα πάντα για να επιβάλει στην τουρκική δημοκρατία ένα προεδρικό σύστημα, έστω κι αν χρειαστεί να συντρίψει τα θεμέλιά της. Έκανε κιόλας την αρχή με τη Λωζάννη».
Τσαβούσογλου: «Ισχύει η Συνθήκη της Λωζάννης»
Σε πρόσφατη μακροσκελή συνέντευξή του στην ελβετική εφημερίδα «Neue Zürcher Zeitung», ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου διαβεβαίωνε ότι αν και «ημιτελής και λανθασμένη», η Συνθήκη της Λωζάννης ισχύει.
Η συνέντευξη ξεκινά με την επισήμανση του δημοσιογράφου ότι ενώ παλαιότερα η τουρκική εξωτερική πολιτική ήταν συμφιλιωτική με τις γειτονικές χώρες, τώρα υπάρχουν εντάσεις σε όλα τα μέτωπα και με την Ελλάδα να ανησυχεί λόγω αμφισβήτησης της Συνθήκης της Λωζάννης του 1923 διά στόματος του προέδρου Ερντογάν.
«Δεν θέλουμε να καταγγείλουμε τη συνθήκη» διαβεβαιώνει ο Τσαβούσογλου, συμπληρώνοντας: «Τι λόγο έχει η Ελλάδα και ανησυχεί; Η συνθήκη ικανοποίησε τις προσδοκίες των Ελλήνων, γι’ αυτό και είναι πολύ ικανοποιημένοι. Εμείς επικρίνουμε την τότε τουρκική ηγεσία για το κείμενο που επεξεργάστηκε, όχι την Ελλάδα ή κάποιον άλλο. Στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων ο καθένας δίνει αγώνα για τα συμφέροντά του. Η Συνθήκη της Λωζάννης ίσως είναι ημιτελής ή λανθασμένη, αλλά ισχύει».
Συνεργασία στα επιμέρους: προσφυγικό
Ο γερμανόφωνος Τύπος σχολιάζει ευρύτατα το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου, με το οποίο ζητείται η διακοπή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Τουρκία. «Είναι η πρώτη φορά που ένας σημαντικός ευρωπαϊκός θεσμός ζητεί το πάγωμα των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Άγκυρα. Και ναι μεν το ψήφισμα δεν είναι δεσμευτικό, αλλά πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα. Πρέπει να δείξουμε στον Ερντογάν ότι έχει χάσει κάθε μέτρο. Η αλήθεια βέβαια είναι ότι και σύντομα να ανακρούσει πρύμναν προς τη δημοκρατία η Τουρκία, πάλι δεν μπορεί να γίνει μέλος της Ε.Ε. Θα ανατίναζε την Ευρώπη, η οποία ούτως ή άλλως βρίσκεται σε μεγάλη δοκιμασία. Κι αυτό δεν πρόκειται να αλλάξει ούτε σε είκοσι χρόνια» σημειώνει η «Presse» της Βιέννης.
«Σε ζητήματα διεύρυνσης το Ευρωκοινοβούλιο έχει περιορισμένες αρμοδιότητες… Επί της ουσίας όμως ουδείς μπορεί να διαφωνήσει μαζί του. Δεν μπορεί να διαπραγματεύεται κάποιος την ένταξη με μια χώρα που αντιστρατεύεται τόσο ανοιχτά την ευρωπαϊκή αντίληψη περί δικαίου. Η Ευρώπη είναι υποχρεωμένη να συνεργαστεί με την Τουρκία στο προσφυγικό, στο εμπόριο, για την ασφάλεια. Κανένας όμως από τους τομείς αυτούς δεν απαιτεί την πλήρη ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε.» σχολιάζει η «Frankfurter Allgemeine Zeitung».
Με πληροφορίες από Deutsche Welle
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
