Οι προθέσεις της ρωσικής πετρελαϊκής εταιρείας Gazprom να ακυρώσει δύο συμφωνίες με την ουκρανική Naftogaz βρέθηκε στα πρωτοσέλιδα του ρωσικού τύπου.
Η εφημερίδα Vedomosti γράφει ότι η ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία προτίθεται να ακυρώσει τη συμφωνία που αφορά και τη διαμετακόμιση και την προμήθεια φυσικού αερίου, παραθέτοντας δηλώσεις του διευθύνοντος συμβούλου της Gazprom Αλεξέι Μίλερ, ο οποίος λέει: «Είμαστε κατηγορηματικά αντίθετοι με το να λύνονται εις βάρος μας τα οικονομικά προβλήματα της Ουκρανίας». Από την πλευρά του ο διευθύνων σύμβουλος της Naftogaz, Αντρέι Κακμπαλιόφ, χαρακτήρισε τις δηλώσεις αυτές «εκβιασμό».
Όπως δήλωσε ο Μίλερ, η Gazprom οδηγήθηκε στην ακύρωση των ισχυουσών συμφωνιών με την Ουκρανία εξαιτίας της ετυμηγορίας του διαιτητικού δικαστηρίου που βασίστηκε στη συμφωνία για τη διαμετακόμιση του φυσικού αερίου (transit). «Το διαιτητικό δικαστήριο της Στοκχόλμης, με γνώμονα την αρχή των δύο μέτρων, υιοθέτησε μια ασύμμετρη απόφαση όσον αφορά τις συμφωνίες διαμετακόμισης και προμήθειας φυσικού αερίου», δήλωσε ο Μίλερ. Το διαιτητικό δικαστήριο της Στοκχόλμης στην ουσία υποχρέωσε την Gazprom, να διοχετεύει ετησίως μέσω Ουκρανίας (transit) 110 δισεκατομμύρια κυβικά φυσικού αερίου.
Οι ειδήμονες εκτιμούν ότι η διακοπή των σχέσεων δεν θα επέλθει σε σύντομο χρονικό διάστημα. Η Ελένα Ανάνκινα, διευθύντρια της S&P Global Ratings επισημαίνει ότι εάν οι πλευρές δεν καταλήξουν σε συμφωνία, η υπόθεση αυτή στη διαιτησία μπορεί να διαρκέσει μήνες. Και για την Gazprom θα είναι δύσκολο να αποδείξει ότι έχουν αλλάξει θεμελιωδώς οι περιστάσεις εκείνες που συνηγορούν υπέρ του επιχειρήματος που υποστηρίζει ότι δεν έχουν νόημα οι συμφωνίες με την Naftogaz, όπως λέει ο εταίρος της εταιρείας Tertychny Agabalyan, Ιβάν Τερτίτσνι.
«Η μονομερής απόφαση ακύρωσης των συμφωνιών που αφορούν το φυσικό αέριο, μπορούν να κάνουν την κατάσταση ανεξέλεγκτη και να οδηγήσουν στην όξυνση των σχέσεων μεταξύ Κιέβου και Μόσχας», λέει ο διευθυντής του τμήματος του οίκου Fitch Ντμίτρι Μαριτσένκο. Κατά την άποψη του είναι δύσκολο να διεξάγει κανείς συνομιλίες χωρίς να βρίσκεται σε ένταση, ωστόσο η Gazprom εξαρτάται από την Ουκρανία που είναι χώρα διαμετακομιστής, ενώ για την Ουκρανία το ποσό των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων που εισπράττει από τη διαμετακόμιση είναι ένα καθ’ όλα σημαντικό πόσο.
Ο διευθυντής της East European Gas Analysis Μιχαήλ Κορτσένκιν εκτιμά ότι «η ακύρωση της συμφωνίας θα εντείνει την δυσπιστία της Ευρώπης όσον αφορά την ασφάλεια των προμηθειών ρωσικού φυσικού αερίου».
Η αντίδραση της Gazprom στην ουσία είναι κατανοητή. Η απόφαση του δικαστηρίου της Στοκχόλμης δεν είναι συμμετρική, εκτιμά η διευθύντρια της σχολής οικονομίας του Skolkovo, Τατιάνα Μίτροβα. Θεωρεί όμως ότι «η μορφή της απάντησης, όσον αφορά την ακύρωση του συμφωνίας υπήρξε πολύ έντονη, ιδιαίτερα αν ληφθεί υπ’ όψιν το γεγονός ότι δεν προηγήθηκαν διαβουλεύσεις με τους Ευρωπαίους εταίρους».
Η ίδια δεν αποκλείει το γεγονός, η αντίδραση αυτή να συνιστά τρόπο για επανέναρξη των συνομιλιών, ώστε να εξαναγκάσει την άλλη πλευρά να προχωρήσει σε ένα πιο εποικοδομητικό διάλογο, ώστε να επακολουθήσει μια πιο διαλλακτική στάση και να συμπεριληφθούν πρόσθετοι όροι στο πακέτο των συμφωνιών.
Η εφημερίδα Kommersant γράφει ότι η Gazprom, ανακοινώνοντας ότι θα ακυρώσει την συμφωνία με τη Naftogaz, προχώρησε στην ουσία σε μια προληπτική κλιμάκωση της διένεξης την οποία χρησιμοποίησε επιτυχώς σε άλλες περιπτώσεις. Το μονοπώλιο, όπως αποκαλεί την Gazprom, με αυτόν τον τρόπο επιχειρεί να λύσει δύο ζητήματα: να περιορίσει στο ελάχιστο τις συνέπειες από την απόφαση του διαιτητικού δικαστηρίου της Στοκχόλμης και να ασκήσει πιέσεις στην Ευρώπη με σκοπό να δείξει μεγαλύτερη ανοχή στα σχέδια κατασκευής των άλλων αγωγών φυσικού αερίου, που παρακάμπτουν την Ουκρανία και κυρίως στην κατασκευή της πρώτης γραμμής του Nord Stream
Μία από τις πηγές της εφημερίδας επισημαίνει ότι στις αρχές του 2015 η Gazprom είχε ανακοινώσει ότι θα διακόψει την μεταφορά φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας από το 2020, προτείνοντας με την μορφή τελεσιγράφου στην ΕΕ να κατασκευάσει «σήμερα» αγωγούς φυσικού αερίου μέσω των οποίων θα διοχετεύεται το φυσικό αέριο του αγωγού Turkish Stream. Όπως λένε πηγές της εφημερίδας, εν συνεχεία οι βασικοί καταναλωτές ρωσικού φυσικού αερίου της Ευρώπης πρότειναν στην Gazprom κατασκευάσει τον αγωγό Nord Stream 2.
Η ρωσική εφημερίδα υπενθυμίζει μάλιστα ότι ο διευθύνων σύμβουλος της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ, πριν ανακοινώσει την 1η Μαρτίου ότι ακυρώνει τις συμφωνίες με την Nafotgaz βρέθηκε στην Τουρκία, αλλά όταν απευθύνθηκαν στην εταιρεία για να μάθουν το σκοπό της επίσκεψης του εκεί, δεν πήραν καμία απάντηση.
Πηγές: Vedomosti, Kommersant
