«Όχι στη στρατιωτική δικτατορία!», «όχι στο καθεστώς της πείνας!»: χιλιάδες Σουδανοί διαδήλωσαν την Τετάρτη σε πολλές περιοχές της χώρας, και στο Χαρτούμ 19χρονος σκοτώθηκε από τις σφαίρες των δυνάμεων επιβολής της τάξης, σύμφωνα με συλλογικότητα γιατρών.
Οι πολίτες που εξεγείρονται εναντίον του στρατιωτικού πραξικοπήματος της 25ης Οκτωβρίου 2021 επέλεξαν να διαδηλώσουν χθες 6η Απριλίου για να τιμήσουν τη διπλή επέτειο, των λαϊκών εξεγέρσεων του 1985 και του 2019, που έριξαν, με διαφορά 34 ετών η μια από την άλλη, δύο προέδρους που κατέλαβαν την εξουσία πραξικοπηματικά.
Εδώ και μέρες στους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης αγωνιστές στο Σουδάν, χώρα αντιμέτωπη με βαθιά πολιτική και οικονομική κρίση αφότου επιβλήθηκε το πραξικόπημα του στρατηγού Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν τον Οκτώβριο, μίλαγαν για «θύελλα», για πολιτικό «σεισμό της 6ης Απριλίου».
Θέλουν, λένε, να τελειώνουν με τους στρατηγούς –στην εξουσία σχεδόν αδιαλλείπτως τα 66 χρόνια από την ανεξαρτησία–, όπως και με την ακρίβεια, καθώς η σουδανική λίρα βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση και ο πληθωρισμός έχει ξεπεράσει το 250%.
Αυτή την ημέρα του ραμαζανιού, που είχε κηρυχθεί αργία από το στρατιωτικό καθεστώς, εν μέσω αποπνικτικής ζέστης, οι διαδηλωτές βρήκαν στους δρόμους, στον νότο, στην παραθαλάσσια ανατολή, ως και στο Νταρφούρ, τη δυτική επαρχία που έχουν αιματοκυλίσει πόλεμοι, ανέφεραν αυτόπτες μάρτυρες.
Στο Χαρτούμ, η πορεία έγινε στόχος ομοβροντιών δακρυγόνων από τις δυνάμεις ασφαλείας, σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες. Ομοίως στην Ομντουρμάν και στην Ουάντ Μαντάνι (νότια).
Οι δυνάμεις ασφαλείας «κατέλαβαν εξ εφόδου» νοσοκομείο στην πρωτεύουσα, ρίχνοντας δακρυγόνα και «προκαλώντας αναπνευστικά προβλήματα σε γιατρούς και ασθενείς», ανέφερε η Κεντρική Επιτροπή των Ιατρών του Σουδάν, συλλογικότητα προσκείμενη στο κίνημα το οποίο αξιώνει εκδημοκρατισμό στο αφρικανικό κράτος.
Χθες βράδυ, η ίδια ανακοίνωσε τον θάνατο του 19χρονου διαδηλωτή.
Ο θάνατός του αύξησε στους 94 τους νεκρούς της καταστολής αφότου έγινε το στρατιωτικό πραξικόπημα της 25ης Οκτωβρίου,.
«Απρίλιος, ο μήνας των νικών»
«Ο Απρίλιος είναι ο μήνας των νικών για τους Σουδανούς», δήλωσε με ενθουσιασμό ο Τζαφάρ Χάσαν των Δυνάμεων για την Ελευθερία και την Αλλαγή (ΔΕΑ), συμμαχίας που πρωτοστάτησε στον αγώνα εναντίον του Όμαρ Ελ Μπασίρ αλλά κατέρρευσε μετά το πραξικόπημα του Οκτωβρίου.
Την 6η Απριλίου 1985, μαζικές κινητοποιήσεις ώθησαν τον στρατό να ανατρέψει τον Τζαφάρ Αλ Νιμέιρι, τον τότε πρόεδρο, αξιωματικό των ενόπλων δυνάμεων. Την 6η Απριλίου 2019, πλήθη έκαναν καθιστική διαμαρτυρία που ανάγκασε τους στρατηγούς να βάλουν μερικές ημέρες αργότερα τελεία στην τριακονταετή δικτατορία του στρατηγού Όμαρ Ελ Μπασίρ.
Τρία χρόνια αργότερα, «θέλουμε να απαλλαχτούμε από τους πραξικοπηματίες και να μην ξαναζήσουμε ποτέ υπό στρατιωτικό καθεστώς», εξήγησε ο Μπαντουί Μπασίρ καθώς διαδήλωνε στο Χαρτούμ.
Οι στρατιωτικές αρχές έκλεισαν από την Τρίτη στην πρωτεύουσα γέφυρες που συνδέουν το κέντρο με τα προάστια και ανέπτυξαν δυνάμεις γύρω από την έδρα του στρατού και το προεδρικό παλάτι, τα δύο αρχηγεία του στρατηγού Μπουρχάν, στόχους της λαϊκής οργής.
Πριν από τις χθεσινές διαδηλώσεις η κυβέρνηση των ΗΠΑ καλούσε το καθεστώς να μην «κάνει χρήση βίας», προειδοποιώντας ότι θα «τιμωρήσει τους υπεύθυνους για καταχρήσεις».
Ψωμί, ηλεκτρισμός, καύσιμα
Εξαιτίας του στρατιωτικού πραξικοπήματος, έκλεισαν οι κάνουλες της διεθνούς οικονομικής βοήθειας — η οποία αντιπροσώπευε περί το 40% του προϋπολογισμού του Σουδάν.
Η τιμή του ψωμιού απογειώθηκε, αυτή του ηλεκτρισμού εξαπλασιάστηκε και αυτή των καυσίμων αυξάνεται από ώρα σε ώρα…
Ως τα τέλη του 2022, εκτιμά ο ΟΗΕ, σχεδόν οι μισοί από τους 45 εκατ. κατοίκους του Σουδάν θα είναι αντιμέτωποι με διατροφική ανασφάλεια. Η χώρα, μια από τις φτωχότερες στον κόσμο, είχε απαλλαχθεί για λίγο καιρό από τις διεθνείς κυρώσεις, μετά την πτώση του Όμαρ Ελ Μπασίρ, αλλά αυτή η παρένθεση έκλεισε.
Ταυτόχρονα, το πραξικόπημα δημιούργησε κενό ασφαλείας, που διευκόλυνε τις λεηλασίες, τις συγκρούσεις φυλών, τις επιθέσεις, τους βιασμούς σε διάφορες περιοχές της αχανούς χώρας.
Ο στρατηγός Μπουρχάν συνεχίζει να διατείνεται ότι θα παραδώσει την εξουσία σε μια πολιτική κυβέρνηση που θα έχει την «εμπιστοσύνη» και την «συναίνεση» όλων και θα είναι «εκλεγμένη». Παράλληλα απειλεί με ολοένα πιο οξύ τόνο ότι θα διώξει από τη χώρα τον ειδικό επιτετραμμένο του ΟΗΕ, που καλεί σε διαπραγματεύσεις και επιστροφή σε κυβέρνηση συνεργασίας πολιτικών-στρατιωτικών.
Όμως η ιδέα να σχηματιστεί νέα συμμαχία με τους στρατιωτικούς απορρίπτεται πλέον από πολιτικούς και από το κίνημα διαμαρτυρίας.
Τον Ιούνιο του 2019, οι στρατιωτικοί σκότωσαν τουλάχιστον 128 διαδηλωτές που αξίωναν πολιτική κυβέρνηση, όχι νέο στρατιωτικό καθεστώς των στρατηγών που ανέτρεψαν τον δικτάτορα Μπασίρ.
«Δοκιμάσαμε τη συμμαχία με τους στρατιωτικούς και απέτυχε· δεν θα κάνουμε δυο φορές το ίδιο λάθος», συνοψίζει ο κ. Χάσαν των ΔΕΑ.
