Σε κλίμα συγκίνησης έγινε η πρώτη λειτουργία του Ιερού Ναού του Αγίου Νικολάου στο «Σημείο Μηδέν» της Νέας Υόρκης, ο οποίος ανακατασκευάστηκε μετά την καταστροφή του στην τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2021.
«Σήμερα είναι μέρα χαράς για την Αμερική και τη Νέα Υόρκη» είπε ο Μιχάλης Ψαρός, πρόεδρος των Φίλων του Αγίου Νικολάου, της ομάδας που είχε αναλάβει τη συγκέντρωση κεφαλαίων για την αποπεράτωση του ναού. «Καλούμε όλη την Αμερική να επισκεφθεί το κενοτάφιο που δημιουργήθηκε και χτίστηκε στη μνήμη 3.000 ανθρώπων που μαρτύρησαν και δολοφονήθηκαν την 11η Σεπτεμβρίου».
«Αυτή είναι η Ανάσταση του Ναού του Αγίου Νικολάου» είπε η Όλγα Παυλάκου, αντιπρόεδρος του ενοριακού συμβουλίου και μέλος τρίτης γενιάς της κοινότητας του Αγίου Νικολάου.
Το ιστορικό της ανακατασκευής
Η κατασκευή του ναού ολοκληρώθηκε μετά από πολλές δυσκολίες, τόσο οικονομικές όσο και δικαστικές. Αρχικά υπήρξε η δικαστική διαμάχη μεταξύ της Ελληνορθόδοξης Αρχιεπισκοπής Αμερικής και της Λιμενικής Αρχής της Νέας Υόρκης και του Νιου Τζέρσεϊ, στην οποία ανήκει το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου για το πού θα κατασκευαζόταν ο ναός, με την τελική απόφαση να είναι το Liberty Park.
Οι εργασίες ξεκίνησαν το 2014 αλλά σταμάτησαν το 2017 λόγω δυσκολίας συγκέντρωσης των απαραίτητων κονδυλίων από την Αρχιεπισκοπή. Ξεκίνησαν εκ νέου του 2020 με στόχο να ανοίξει εγκαίρως ο Άγιος Νικόλαος για την 20ή επέτειο των τρομοκρατικών επιθέσεων στις 11 Σεπτεμβρίου 2021. Αυτός ο στόχος δεν επιτεύχθηκε πλήρως, αν και η εκκλησία φωταγωγήθηκε για να τιμήσει την επέτειο.
Ο νέος ναός σχεδιάστηκε από τον διάσημο αρχιτέκτονα Σαντιάγο Καλατράβα κατά τα πρότυπα των βυζαντινών ναών, συμπεριλαμβανομένης της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, με έναν κεντρικό τρούλο. Ο ναός είναι καλυμμένος με πεντελικό μάρμαρο, αυτό που χρησιμοποιήθηκε στον Παρθενώνα, ενώ τη νύχτα ο τρούλος του, μέσα από τα ημιδιαφανή μαρμάρινα πάνελ, λάμπει σαν φάρος.
Ο Καλατράβα, ο οποίος σχεδίασε επίσης τον σιδηροδρομικό κόμβο, γνωστό ως Oculus, στο εμπορικό κέντρο, είπε ότι επισκεπτόταν συχνά τον Άγιο Νικόλαο καθώς πλησίαζε η αποπεράτωσή του, αν και δεν παρέστη στην τελετή της Τρίτης. «Λυπάμαι που δεν μπόρεσα να είμαι εκεί» είπε ο αρχιτέκτων από το γραφείο του στη Ζυρίχη. «Νομίζω ότι είναι ένα πολύ όμορφο έργο. Είμαι πολύ περήφανος».
Ο Καλατράβα ανέφερε πως, όταν επισκέφθηκε τον Άγιο Νικόλαο με φίλους, του είπαν ότι «είναι ένα κόσμημα. Και νομίζω ότι είναι έτσι. Είναι κάτι μικρό αλλά πολύ σημαντικό σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο της Νέας Υόρκης».
Η εικονογραφία του ναού
Η εικονογραφία στο εσωτερικό φιλοτεχνήθηκε από μοναχό της Μονής Ξενοφώντος στο Άγιον Όρος, τον πατέρα Λουκά. Ο πατήρ Αλέξανδρος Καρλούτσος, πρώην γενικός εφημέριος της Αρχιεπισκοπής και βασικός παράγοντας στην ανοικοδόμηση του ναού, είπε ότι ο πατέρας Λουκάς δεν κλήθηκε απλώς να δημιουργήσει παραδοσιακές εικόνες, αλλά «να δείξει την πραγματικότητα της 11ης Σεπτεμβρίου».
Σε ένα έργο που απεικονίζει την ημέρα των επιθέσεων, βάρκες πλέουν για να σώσουν ανθρώπους που διαφεύγουν την καταστροφή καθώς καίγονται οι Δίδυμοι Πύργοι. Σε ένα άλλο, ο Χριστός καλωσορίζει όσους διασώστες έσπευσαν πρώτοι στο σημείο, συμπεριλαμβανομένων των αστυνομικών και των πυροσβεστών, στην Ανάσταση.
«Αυτή είναι η πρώτη εικόνα που θα δείτε σε όλη την ορθόδοξη παράδοση που περιλαμβάνει σύγχρονες σκηνές για την Ανάσταση» είπε ο πατήρ Αλέξανδρος Καρλούτσος. «Δεν το έχουμε ξανακάνει αυτό σε καμία ορθόδοξη εκκλησία στον κόσμο».
