Οι ένοπλες δυνάμεις της Μοζαμβίκης, κυρίως χάρη στην υποστήριξη της στρατιωτικής αποστολής της Ρουάντας, που αναπτύχθηκε τον Ιούλιο στη χώρα για να βοηθήσει να αλλάξει η ισορροπία δύναμης σε βάρος των τζιχαντιστών οι οποίοι λυμαίνονται το βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, ανακατέλαβαν χθες το λιμάνι στρατηγικής σημασίας Μοσίμποα ντα Πράια, που τον τελευταίο έναν χρόνο βρισκόταν στα χέρια ενόπλων που είναι γενικά στην περιοχή γνωστοί με την ονομασία «Σεμπάμπ» («η νεολαία», στα αραβικά) και ορκίζονται πίστη στο Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ).
Η Μοσίμποα ντα Πράια, πόλη και λιμάνι που είχε μετατραπεί σε «μείζονα εστία της εξέγερσης», ανακαταλήφθηκε «από δυνάμεις της Ρουάντας και της Μοζαμβίκης», ανακοίνωσαν αρχικά οι ένοπλες δυνάμεις της πρώτης χώρας μέσω Twitter χθες.
Ο συνταγματάρχης Ρόναλντ Ρουιβάνγκα, εκπρόσωπος των ένοπλων δυνάμεων της Ρουάντας, επιβεβαίωσε ότι η Μοσίμποα ντα Πράια «έπεσε».
Το μοζαμβικανό υπουργείο Άμυνας κατόπιν ανακοίνωσε με τη σειρά του ότι οι δυνάμεις της χώρας και της Ρουάντας ανέκτησαν τον έλεγχο της πόλης χθες Κυριακή το πρωί.
Ελέγχουν πλέον τα κτήρια της αυτοδιοίκησης, το λιμάνι, το αεροδρόμιο, το νοσοκομείο και άλλες υποδομές-κλειδιά, απαρίθμησε ο συνταγματάρχης Ομάρ Σαράνγκα, εκπρόσωπος του υπουργείου Άμυνας, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Μαπούτου.
Η Μοσίμποα ντα Πράια, στη βόρεια επαρχία Κάμπου Ντελγκάντου, ήταν ο στόχος της πρώτης επίθεσης τζιχαντιστών στη Μοζαμβίκη, τον Οκτώβριο του 2017. Βρισκόταν στα χέρια τους από τη 12η Αυγούστου 2020.
Είχε μετατραπεί σε de facto αρχηγείο των τζιχαντιστών.
Η Μοσίμποα ντα Πράια «ήταν το τελευταίο οχυρό των ανταρτών» και η ανακατάληψή της «σηματοδοτεί το τέλος της πρώτης φάσης των επιχειρήσεων καταστολής της εξέγερσης», ανέφερε ο συνταγματάρχης Ρουιβάνγκα. Έκανε λόγο για μεγάλες απώλειες στις τάξεις των τζιχαντιστών, χωρίς να δώσει πάντως συγκεκριμένο απολογισμό των θυμάτων.
Στην κρίση στη Μοζαμβίκη έχουν σκοτωθεί τουλάχιστον 3.100 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, και έχουν εκτοπιστεί πάνω από 800.000 πολίτες.
Την 24η Μαρτίου, επίθεση ευρείας κλίμακας στην πόλη Πάλμα, όπου βρίσκεται λιμάνι καίριας σημασίας, θορύβησε τη διεθνή κοινότητα. Η επίθεση αυτή, από τις σοβαρότερες αφότου ξεκίνησε η δράση τζιχαντιστών στην επαρχία Κάμπου Ντελγκάντου, διέκοψε μεγάλο έργο για την αξιοποίηση κοιτασμάτων αερίου αξίας 16,8 δισεκ. ευρώ, που έχει αναλάβει η γαλλική εταιρεία Total, μερικά χιλιόμετρα από την Πάλμα.
Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα έργα με σκοπό την παραγωγή υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αφρική.
Κατόπιν αιτήματος της Μαπούτου, η Ρουάντα ανακοίνωσε την ανάπτυξη, την 9η Ιουλίου, περίπου χιλίων στρατιωτικών της για να υποστηρίξουν τις μοζαμβικανές ένοπλες δυνάμεις, οι οποίες πάσχιζαν να θέσουν υπό τον έλεγχό τους την Κάμπου Ντελγκάντου.
Η στρατιωτική αποστολή της Ρουάντας ανακοίνωσε πως σημείωσε στις αρχές του μήνα τις πρώτες της επιτυχίες μετά την ανάπτυξή της: βοήθησε τον μοζαμβικανό στρατό να ανακαταλάβει το Αβάς, χωριό στρατηγικής σημασίας, όχι μακριά από τη Μοσίμποα ντα Πράια.
«Θα συνεχίσουμε τις επιχειρήσεις για να ειρηνεύσει εντελώς η περιοχή» ώστε οι εκτοπισμένοι να μπορέσουν «να επιστρέψουν στα σπίτια τους» αφού οι δυνάμεις της Μοζαμβίκης και της Ρουάντας ολοκληρώσουν τις «επιχειρήσεις σταθεροποίησης» σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του μοζαμβικανού υπουργείου Άμυνας.
Ο μοζαμβικανός πρόεδρος Φιλίπε Νιούζι, πρώην υπουργός Άμυνας, εμφανιζόταν μέχρι πρότινος διστακτικός να δεχθεί οποιαδήποτε ξένη βοήθεια, επιμένοντας στην προάσπιση της εθνικής κυριαρχίας της Μοζαμβίκης, που απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1975. Αλλά εντέλει ζήτησε στις αρχές Ιουλίου στρατιωτική βοήθεια από την Κοινότητα για την Ανάπτυξη της Μεσημβρινής Αφρικής (ΚΑΜΑ).
Η Μποτσουάνα – ο πρόεδρος της οποίας Μοχουέτσι Μασίσι προεδρεύει στο όργανο της ΚΑΜΑ που είναι αρμόδιο για την άμυνα και την ασφάλεια – ανέπτυξε 296 στρατιώτες την 26η Ιουλίου.
Η Νότια Αφρική, η μεγαλύτερη δύναμη της περιφέρειας, που γειτονεύει με τη Μοζαμβίκη, ανακοίνωσε την 28η Ιουλίου ότι στέλνει 1.495 στρατιωτικούς. Την επομένη, η Ζιμπάμπουε ανακοίνωσε πως σκοπεύει να στείλει 304, για να εκπαιδεύσουν μέλη του μοζαμβικανού πεζικού.
Η Ανγκόλα ανακοίνωσε από την πλευρά της πως επρόκειτο να αναπτύξει την Παρασκευή 6η Αυγούστου 20 αξιωματικούς της Πολεμικής Αεροπορίας. Η Ναμίμπια ανακοίνωσε ότι συνεισφέρει χρηματικό ποσό 400.000 δολαρίων για να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις εναντίον των τζιχαντιστών.
Ο κ. Νιούζι –που ασκεί το τρέχον διάστημα την εναλλασσόμενη προεδρία της ΚΑΜΑ– και ο κ. Μασίσι αναμένεται σήμερα Δευτέρα να κηρύξουν μαζί την έναρξη της στρατιωτικής αποστολής του αφρικανικού οργανισμού, της SAMIM, σε τελετή στην Πέμπα, την πρωτεύουσα της επαρχίας Κάμπου Ντελγκάντου.
Τη 12η Ιουλίου, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε πως αποφάσισε να αναπτύξει εκπαιδευτική στρατιωτική αποστολή στη Μοζαμβίκη.
Η Πορτογαλία συμβάλλει ήδη στην εκπαίδευση μοζαμβικανών στρατιωτικών. Πορτογάλοι στρατιωτικοί αναμένεται να αποτελούν σχεδόν τη μισή ευρωπαϊκή αποστολή. Οι ΗΠΑ δεσμεύθηκαν επίσης να υποστηρίξουν σε διμερές επίπεδο την κυβέρνηση στη Μαπούτου.
Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP, Reuters, dpa
