Ο Αναπληρωτής Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Μπαχτσέ-σεχίρ της Κωνσταντινούπολης, Βύρων Ματαράγκας, παραχώρησε συνέντευξη στο zougla.gr σχολιάζοντας τις εξελίξεις στο Κυπριακό, τους λόγους που απέτυχαν οι πρόσφατες συνομιλίες στην Ελβετία, όπως και το «φαινόμενο» Ερντογάν και πώς εξηγείται η ήδη μακρά κυριαρχία του στο πολιτικό προσκήνιο της Τουρκίας.
Αφηγείται γλαφυρά την παρέμβαση του αμερικανικού παράγοντα κατά την εισβολή στην Κύπρο, εξηγώντας με όρους real politik τον ρόλο του Μακαρίου αλλά και τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε στην Ανατολική Μεσόγειο εν μέσω Ψυχρού ΠολέμουΟ καθηγητής -Κωνσταντινουπολίτης στην καταγωγή και ο ίδιος- ξεσκεπάζει όλες εκείνες τις αόρατες πτυχές που οι πολιτικοί στην Ελλάδα αλλά και η κοινωνία γενικότερα, δεν γνωρίζουν ή δεν θέλουν να λάβουν υπόψιν τους, όπως το θέμα της ασφάλειας των Τουρκοκυπρίων και τα αντίστοιχα ζητήματα που απασχολούν την ελληνοκυπριακή πλευρά. Αφηγείται γλαφυρά την παρέμβαση του αμερικανικού παράγοντα κατά την εισβολή στην Κύπρο, εξηγώντας με όρους real politik τον ρόλο του Μακαρίου αλλά και τις συνθήκες που επικρατούσαν τότε στην Ανατολική Μεσόγειο εν μέσω Ψυχρού Πολέμου.
Για τον Ερντογάν, τέλος, αποκαλύπτει όλο το παρασκήνιο που λειτούργησε από την εποχή του Ερμπακάν και μετά, και που τελικά κατέληξε στην επικυριαρχία του σημερινού Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας. Πρόκειται για μια πολύ ψύχραιμη προσέγγιση του ελληνοτουρκικού ζητήματος και του κυπριακού προβλήματος με όρους πραγματισμού και ορθολογική ανάλυσης. Προσέγγιση που είναι αρκετά σπάνια, όταν συζητούμε για τέτοια ζητήματα, που αργά ή γρήγορα οδηγούν αυτές οι συζητήσεις σε εξάρσεις συναισθηματισμού.
ΕΡ: Στις πρόσφατες συνομιλίες για την επίλυση του Κυπριακού στην Ελβετία αλγεινή εντύπωση προκάλεσε η αδιαλλαξία της Τουρκίας στο θέμα των εγγυήσεων και της παρουσίας ξένων στρατευμάτων στην Κύπρο. Γιατί η Τουρκία είναι αδιάλλακτη στα δύο αυτά θέματα;
Δυστυχώς σκοπός των συνθηκών εκείνων δεν ήταν η συγκρότηση ενός βιώσιμου λειτουργικού κράτους, αλλά η δημιουργία ενός δυσλειτουργικού, προβληματικού, μη-βιώσιμου κράτους.
Η όντως σατανική μετατροπή από την Αγγλία ενός αντι-αποικιοκρατικού αγώνα σε εδαφική διαφορά μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας συμπληρώθηκε με την πρόκληση «διακοινοτικών ταραχών ευρείας κλίμακας», μνεία των οποίων κάνει ο τότε uπουργός Εξωτερικών και αργότερα Πρωθυπουργός της Αγγλίας Sir Anthony Eden στα Απομνημονεύματά του (Sir Anthony Eden, Full Circle (Memoirs), Cassel and Co. Ltd., London,1960, σελ.414-415).
Αυτές οι «διακοινοτικές ταραχές ευρείας κλίμακας» θα ήταν φυσικό επακόλουθο της έντασης που θα εδημιουργείτο στη νήσο μεταξύ Ελλήνων και Τούρκων, εφόσον, όπως γράφει ο Eden στα Απομνημονεύματά του, οι Έλληνες θα εμμένουν στην Ένωση και οι Τούρκοι θα την απορρίπτουν εμμένοντας στη διχοτόμηση.
Η ύπαρξη θυμάτων από αυτές τις ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ Ελληνο-κυπρίων και Τουρκο-κυπρίων, η αριθμητική υπεροχή των Ελληνο-κυπρίων (80%) έναντι των Τουρκο-κυπρίων (18%), δημιούργησε μία ανασφάλεια στους Τουρκο-κύπριους και ένα αίσθημα εγκλωβισμού των και περικυκλώσεώς των από τους εχθρικώς διακείμενους έναντι αυτών Ελληνο-κύπριους.
Η λογική του συστήματος των εγγυήσεων είναι να «βάλεις τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα»!Ακριβώς αυτή η κατάσταση ανασφάλειας απότοκη των «διακοινοτικών ταραχών ευρείας κλίμακας» ήταν η πλέον πρόσφορη για να «δικαιολογήσει» και να «επιβάλλει» το σύστημα των εγγυήσεων. Η λογική του συστήματος των εγγυήσεων είναι να «βάλεις τον λύκο να φυλάει τα πρόβατα»!
Όταν στο παρελθόν, η Γαλλία και η Γερμανία ορίσθηκαν εγγυήτριες δυνάμεις της ανεξαρτησίας και εδαφικής ακεραιότητας του Λουξεμβούργου, επρόκειτο για δύο μεγάλες γειτονικές χώρες, οι οποίες κατ’εξοχήν «ορεγόντουσαν» την μικρή αυτή χώρα, την οποίαν ευχαρίστως θα ήθελαν να «καταβροχθήσουν»!
Στην περίπτωση της Κύπρου, η Ελλάδα ήθελε την Ένωση, και η Τουρκία, την οποία η Αγγλία δολίως ενέπλεξε στο Κυπριακό, (βλ. Βύρων ΜΑΤΑΡΑΓΚΑΣ, Η εμπλοκή της Τουρκίας στο Κυπριακό, Πρακτικά Συνεδρίου του Ιδρύματος Διεθνών Νομικών Σπουδών και του Πανεπιστημίου Κύπρου, Τόμος 24, Εκδόσεις Σάκκουλα, 2011, σελ. 259- 281) ικανοποιείτο με την διπλή Ένωση, δηλαδή την διχοτόμηση!
Ο δε τρίτος λύκος, η Αγγλία, από αναπόσπαστο τμήμα της συγκρουσιακής διαμάχης, αυτο-εχρίσθη επιδιαιτητής των άλλων δύο λύκων!
Έτσι, διασφαλίσθηκε η στρατιωτική παρουσία της Αγγλίας στην Κύπρο χωρίς κανέναν απολύτως περιορισμό, ακριβώς διότι αυτές οι «διακοινοτικές ταραχές ευρείας κλίμακας» κατέστησαν την παρουσία αυτή απαραίτητη για την ειρήνη και την τάξη στην νήσο.
ΕΡ: Και σε ότι αφορά την παραμονή των ξένων στρατευμάτων, γιατί η Τουρκία είναι αδιάλλακτη;
Συζήτηση για την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων από την Κύπρο θα μπορούσε να συμπαρασύρει και τις δύο βρετανικές στρατιωτικές βάσεις στο νησί!
Να λοιπόν, γιατί το θέμα αυτό δεν πρέπει καν να συζητηθεί!
Ως αποτελεσματικό εμπόδιο στην προσπάθεια εγέρσεως θέματος παρουσίας ξένων στρατευμάτων στην Κύπρο ορθώνεται, όπως πάντα, η Τουρκία!
ΕΡ: Είναι δυνατόν στο πλαίσιο της Ε.Ε., μία υποψήφια χώρα, όπως είναι η Τουρκία, να εμμένει στην παραμονή του στρατού της στο έδαφος μιάς χώρας μέλους της Ε.Ε., όπως είναι η Κύπρος;
ΑΠ: Ναι, εφόσον έχει την σιωπηρή συγκατάθεση της Αγγλίας και των ΗΠΑ.
ΕΡ: Μα πρόκειται για στρατό κατοχής μέσα στην Ε.Ε., για κατάφωρη παραβίαση της ενωσιακής εννόμου τάξεως.
ΑΠ: Πρέπει επιτέλους να γίνουν κατανοητά κάποια γεγονότα:
1. Είναι παιδαριωδώς αφελές να πιστεύει κανείς ότι, το πρωί της 20ης Ιουλίου 1974 ο τουρκικός στρατός αποβιβάσθηκε στην Κύπρο «χωρίς την άδεια» του τότε πανίσχυρου υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Χένρυ Κίσινγκερ! Κυρίως επί προεδρίας Τζέραλντ Φορντ (1974-1977), ο Κίσινγκερ ήταν ένας πραγματικός «κοσμοκράτωρ». Αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συνωστίζοντο στην ουρά για να συνομιλήσουν μαζί του, μολονότι δεν ήταν, κατά την εθιμοτυπική τάξη, ο ομόλογος τους!
Η παρουσία ξένων στρατευμάτων στην Κύπρο είχε ως σκοπό να «συγκρατήσει» την Κύπρο στο δυτικό μαντρί, βάζοντας οριστικό φραγμό στις τριτοκοσμικές διολισθήσεις του Μακάριου και στην επέκταση της πολιτικής επιρροής της τότε Σοβιετικής Ένωσης στην Ανατολική ΜεσόγειοΕνώ, στο Παρίσι διεξήγοντο συνομιλίες με αντιπροσωπεία των Βιετκόγκ, ο Κίσινγκερ διέτασσε τα φοβερά μεγαθήρια Β52 να βομβαρδίσουν ανηλεώς το τότε Βόρειο Βιετνάμ!
Αυτό είναι ένα μόνο δείγμα της τακτικής του Κίσιγκερ, ο οποίος, ως γνωστόν, είχε ως πρότυπο τον Μέττερνιχ, τον οποίον προσπαθούσε να μιμηθεί!
Η παρουσία ξένων στρατευμάτων στην Κύπρο είχε ως σκοπό να «συγκρατήσει» την Κύπρο στο δυτικό μαντρί, βάζοντας οριστικό φραγμό στις τριτοκοσμικές διολισθήσεις του Μακάριου και στην επέκταση της πολιτικής επιρροής της τότε Σοβιετικής Ένωσης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Άλλωστε, πριν από τους Τούρκους, οι Αμερικανοί και οι Άγγλοι αποκάλεσαν τον Μακάριο «ερυθρόπαπα», «Κάστρο της Μεσογείου», που ήθελε να κάνει την Κύπρο «Κούβα της Μεσογείου»!
Η παρομοίωση του Μακάριου με τον Φιντέλ Κάστρο και της Κύπρου με την Κούβα είναι… Ατλαντικής εμπνεύσεως!
Η επέμβαση του τουρκικού στρατού στην Κύπρο το 1974 «κατοχύρωσε» την επίτευξη αυτών των στόχων.
Συγχρόνως έγινε και η «ποθητή» -πρώτα από τους Αγγλο-Αμερικανούς και μετά από τους Τούρκους- διχοτόμηση της Κύπρου. Υπενθυμίζω ότι, κατά τα έτη 1957-1958, ο Αμερικανικός τύπος προέβαλε μετ’επιτάσεως την διχοτόμηση ως μόνη εφικτή λύση του Κυπριακού. Όλες δε οι προτάσεις που υποβλήθηκαν και οι προσπάθειες που έγιναν από το 1956, απέβλεπαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στη de facto διχοτόμηση της Κύπρου.
Η παρουσία του τουρκικού στρατού στην Κύπρο, κυρίως στο βόρειο τμήμα της νήσου, συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια της νότιας ακτής της Τουρκίας, δηλαδή της ακτής της Μεσογείου2. Η παρουσία του τουρκικού στρατού στην Κύπρο, κυρίως στο βόρειο τμήμα της νήσου, συνδέεται άμεσα με την ασφάλεια της νότιας ακτής της Τουρκίας, δηλαδή της ακτής της Μεσογείου. Ήδη στην δεκαετία του 1930, σε μία εποχή που η Κύπρος ήταν Αγγλική και η Δωδεκάνησος Ιταλική, ο Ισμέτ Ίνονου είχε πει: «Από την θάλασσα, στα δυτικά, μας περιβάλλουν οι Έλληνες. Αν οι Έλληνες πάρουν και την Κύπρο, αλλοίμονό μας! Θα μας περικυκλώσουν πανταχόθεν! Κάτι τέτοιο πρέπει να αποτραπεί!».
Και στις ημέρες μας, αυτό εξακολουθεί να είναι το δόγμα του Πολεμικού Ναυτικού της Τουρκίας.
Κατά συνέπεια, και εάν ακόμα εγείρετο του τάφου ο σουλτάνος Μεχμέτ Β, ο Πορθητής, ακόμα και αυτός ο Σουλειμάν ο Μεγαλοπρεπής και διέτασσε την ανάκληση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο, σίγουρα θα είχε ανατραπεί! Ίσως και να είχε δολοφονηθεί από τους γενίτσαρους!
Κανένας Πρόεδρος ή Πρωθυπουργός της Τουρκίας δεν μπορεί να διατάξει την ανάκληση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο! Όποιος το πράξει, θα ενταφιασθεί ζωντανός αυτοστιγμεί!
ΕΡ: Πως, λοιπόν, θα μπορούσε να γίνει επιτέλους η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων από την Κύπρο, την οποία ζητούν σωρεία αποφάσεων του ΟΗΕ;
AΠ: Δεν είναι εύκολη υπόθεση! Η αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων θα μπορέσει να γίνει ΜΟΝΟ:
α. σταδιακά, κλιμακωτά,
β. ως τμήμα μιάς γενικής λύσεως του Κυπριακού,
γ. με την ενεργό υποστήριξη των ΗΠΑ.
Θα πρέπει οι Πανέλληνες να πείσουν τις ΗΠΑ ότι, η κατάσταση που θα δημιουργηθεί στο νησί μετά την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων δεν θα εγκυμονεί κινδύνους για τα συμφέροντα τους στην ευρύτερη περιοχή!Το τελευταίο αυτό είναι πολύ σημαντικό! Θα πρέπει οι Πανέλληνες να πείσουν τις ΗΠΑ ότι, η κατάσταση που θα δημιουργηθεί στο νησί μετά την αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων δεν θα εγκυμονεί κινδύνους για τα συμφέροντα τους στην ευρύτερη περιοχή!
Αυτό δεν είναι εύκολο! Απαιτεί διπλωματία Ταλευράνδου! Είναι γνωστό ότι, η Ελληνική ή ακριβέστερον Ελλαδική διπλωματία δεν διακρίνεται για τέτοιες ικανότητες.
ΕΡ: Έχουμε προηγούμενο ανάκλησης ξένων στρατευμάτων από ξένη χώρα, στην οποία στρατοπέδευαν;
AΠ: Η πλέον πρόσφατη ανάκληση ξένων στρατευμάτων είναι εκείνη των ρωσικών στρατευμάτων από το έδαφος της Ανατολικής Γερμανίας μετά την ένωσή της με την Δυτική Γερμανία το 1990. Η ανάκληση αυτή έγινε, όπως και η Ένωση των δύο Γερμανιών, με την πλήρη υποστήριξη των ΗΠΑ, σταδιακά μέχρι τις 30 Αυγούστου 1994. Επαναπατρίσθηκαν 340.000 στρατιώτες, 4000 τεθωρακισμένα και 210.000 μέλη των οικογενειών των επαναπατριζομένων στρατιωτικών. Ήταν μία στιγμή, που η Σοβιετική Ένωση διαλυόταν, εις τα εξ’ων συνετέθη! Επομένως το μήνυμα του τότε Ρώσου Προέδρου Μπορίς Γέλτσιν προς τους επαναπατριζόμενους Ρώσους αξιωματικούς και στρατιώτες είχε καταλυτική επίδραση στην ψυχολογία και τον συναισθηματικό κόσμο των επαναπατριζομένων Ρώσων αξιωματικών και στρατιωτών.
Μία χρονικά προηγούμενη ανάκληση ξένων στρατευμάτων από ευρωπαική χώρα είναι η αποχώρηση των Σοβιετικών στρατευμάτων από την Αυστρία, η οποία επετεύχθη ΜΟΝΟ αφού συνομολογήθηκε και υπεγράφη η Συνθήκη Κράτους στις 15 Μαϊου 1955.
Τότε, η Σοβιετική Ένωση δέχθηκε να ανακαλέσει τα στρατεύματά της μέχρι τον Οκτώβριο του ιδίου έτους, κάτι που έπραξε!
Γίνεται αντιληπτό ότι, στις περιπτώσεις αυτές, η αποχώρηση του ξένου στρατού συνδέεται άμεσα με τον οριστικό πολιτικό διακανονισμό της πολιτικής καταστάσεως, η οποία υπήρξε η αιτία της παρουσίας του ξένου στρατού στα εδάφη, από τα οποία ζητείται η αποχώρησή του.
ΕΡ: Γιατί η Τουρκία αντιδρά στις έρευνες που γίνονται στην θαλάσσια περιοχή νότια της Κύπρου μακριά από τις Τουρκικές ακτές;
ΑΠ: Η τουρκία δεν θα δεχθεί τον αποκλεισμό της ή τον παραγκωνισμό της από την εκμετάλλευση του υποθαλάσιου πλούτου της Ανατολικής Μεσογείου.
Έχει αντιληφθεί και το παιχνίδι που παίζεται εις βάρος της με την συμμαχία Ελλάδας- Κύπρου- Αιγύπτου- Ισραήλ και ισχυρών (αμερικανικών, γαλλικών κτλ.) πετρελαϊκών εταιριών, ότι δηλαδή με την συμμαχία αυτή η Τουρκία απομονώνεται και βρίσκεται αντιμέτωπη με τους ισχυρούς της γης!
Για τον λόγο αυτό, προσπαθεί, και θα εξακολουθήσει να προσπαθεί να αποτρέψει την δημιουργία τετελεσμένων γεγονότων εις βάρος της!
ΕΡ: Αυτό πως θα το επιτύχει;
ΑΠ: Tο δήλωσε ευθαρσώς ο Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Τσαούσογλου: «Θα λάβουμε αντίμετρα εις βάρος των Ελληνοκυπρίων»!
H Τουρκία φρονεί ότι, η Ελληνο-κυπριακή πλευρά κωλυσιεργεί στις διαπραγματεύσεις έως ότου αρχίσει να εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) ΚύπρουΣτο σημείο αυτό να προσθέσω ότι, η Τουρκία φρονεί ότι, η Ελληνο-κυπριακή πλευρά κωλυσιεργεί στις διαπραγματεύσεις έως ότου αρχίσει να εκμεταλλεύεται τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) Κύπρου. Τότε, με την οικονομική ισχύ και υπεροχή που θα αποκτήσουν οι Ελληνο-κύπριοι, δεν θα έχουν κανένα λόγο να συνεχίσουν τις συνομιλίες! Θα προκαλέσουν οικονομική ασφυξία στους Τουρκο-κύπριους, τους οποίους θα «σύρουν» στην αποδοχή των όρων τους!
Κατά την άποψη της Τουρκίας, κάτι τέτοιο θα ισοδυναμούσε με πράξη πολιτικού θανάτου των Τουρκο-κυπρίων.
ΕΡ: Το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΚΔΑ) (AKP) του κ. Έρντογαν στην αρχή εμφανίστηκε ως ένα μετριοπαθές κόμμα, υποστηρικτής της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας. Πως εξηγείται αυτό;
ΑΠ: Έτσι ακριβώς είναι. Για να κατανοήσουμε αυτό το πολιτικό γεγονός, θα πρέπει να δούμε το ιστορικό της ίδρυσης αυτού του κόμματος. Το κόμμα αυτό ιδρύθηκε από τέσσερα (4) άτομα, τα οποία αποχώρησαν από το Κόμμα της Ευημερίας (Refah Partisi) του Νετζμεττίν Έρμπακαν. Αυτοί είναι οι:1. Ταϋγίπ Έρντογαν, 2. Αμπντουλλάχ Γκουλ, 3. Μπουλέντ Αρήντς και 4. Αμπντουλατίφ Σενέρ.Αυτοί οι τέσσερις (4), που αποτέλεσαν τον ιδρυτικό πυρήνα του ΚΔΑ, ανήκαν στην Ομάδα «Μilli Görüş» (Εθνική Άποψη) του Κόμματος της Ευημερίας.
ΕΡ: Τι είναι αυτή η ομάδα; Τι θα πει «Εθνική Άποψη»;
AΠ: Η «Εθνική Άποψη» είναι μία πολιτική τάση, την οποία εξέφρασε ο Νετζμεττίν Έρμπακαν το 1969. Η τάση αυτή εκφράζει το σύνολο των «αξιών και αρχών» του τουρκικού έθνους από τον Μεσαίωνα έως σήμερα.Πρόκειται για την «τουρκο-ισλαμική σύνθεση» με έμφαση όμως στον θρησκευτικό παράγοντα, δηλαδή στην μουσουλμανική θρησκεία.
Πρακτική συνέπεια αυτής της θεωρήσεως υπήρξε η αισθητή βελτίωση της θέσης των μη-μουσουλμανικών μεινοτήτων στην Τουρκία με την έλευση στην εξουσία του ΚΔΑ το 2002. Πρόκειται για τους εναπομείναντες Έλληνες, τους Αρμένιους και τους Εβραίους. Και τούτο διότι, ο Ιερός Νόμος του Ισλάμ (Σεριάτ) επιτάσσει στους Μουσουλμάνους κυβερνήτες να «προστατεύουν» τους λαούς της Βίβλου (Ehl-i Kitap),δηλαδή τους οπαδούς των μονοθεϊστικών θρησκειών, Εβραίους και Χριστιανούς, που ζουν υπό την κυριαρχία τους.
ΕΡ: Αυτό που μας περιγράψατε δεν είναι το ιδεώδες των τούρκων εθνικιστών;
ΑΠ: Όχι. Είναι αλήθεια ότι, και οι εθνικιστές και οι θρησκευόμενοι ή οι προσκείμενοι στην θρησκεία ή οι οπαδοί της θεοκρατίας έχουν κοινό σημείο αναφοράς την «τουρκο-ισλαμική σύνθεση» ή «τουρκο-μουσουλμανική σύνθεση». Όμως, ενώ οι θρησκευόμενοι αποδίδουν σπουδαιότητα και προτεραιότητα στην «Ούμμα» (Ümmet),δηλαδή στο σύνολο των επί γης Μουσουλμάνων,οι εθνικιστές αποδίδουν σπουδαιότητα και προτεραιότητα στο πρώτο στοιχείο της «τουρκο-μουσουλμανικής σύνθεσης», δηλαδή στο εθνικό, το οποίο αποδίδεται με την έννοια του «Τουράν», που είναι οι χώρες, όπου έζησαν και ζουν τουρκικοί πληθυσμοί. Στο σημείο αυτό διαφοροποιούνται οι εθνικιστές από τους θρησκευόμενους ή προσκείμενους στη θρησκεία ή οπαδούς της θεοκρατίας.
ΕΡ: Σε τι λοιπόν διαφέρει το ΚΔΑ από το Κόμμα της Ευημερίας, από το οποίο αποσπάστηκε;
ΑΠ: Το ΚΔΑ, διαφοροποιούμενο από το Κόμμα της Ευημερίας του Νετζμεττίν Έρμπακαν, δεν προέταξε σε πρώτο πλάνο την (Μουσουλμανική) θρησκεία, αλλά την θρησκευτική ελευθερία, σηκώνοντας έτσι το λάβαρο των ατομικών ελευθεριών και των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Έτσι, γρήγορα συσπείρωσε γύρω του μεγάλο τμήμα των οπαδών των δύο κεντροδεξιών κομμάτων, της Μητέρας Πατρίδας του Τουργκούτ Οζάλ και του Ορθού Δρόμου του Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ. Τα δύο αυτά κόμματα αντιστοιχούν στη Ν.Δ. της Ελλάδος και είναι η συνέχεια του Δημοκρατικού Κόμματος του Αντνάν Μεντερές της δεκαετίας του’ 50.
Αν και οπαδοί του κοσμικού κράτους και των καινοτόμων μεταρρυθμίσεων του Ατατούρκ, και όχι της θεοκρατίας, οι οπαδοί αυτών των δύο κομμάτων αντιτίθενται στα πραξικοπήματα του στρατού. Αυτό λοιπόν, είναι το κοινό σημείο,που ένωσε όλους, κεντρο-δεξιούς, φιλελεύθερους, πρώην αριστερούς γύρω από το ΚΔΑ: η αντίθεσή τους στην «κηδεμονία του στρατού» (ordu vesayeti), δηλαδή στα πραξικοπήματα του στρατού, στις αυθαίρετες και αυτόκλητες επεμβάσεις του στρατού στην πολιτική ζωή της χώρας.
Οι θεμελιώδεις αρχές της Ε.Ε., όπως είναι το κράτος δικαίου, το δημοκρατικό πολίτευμα, δηλαδή η ανάδειξη της κυβερνήσεως από τον λαό με εκλογές διενεργούμενες ανά τακτά χρονικά διαστήματα,η υπαγωγή των ενόπλων δυνάμεων υπό τον πολιτικό έλεγχο της κυβερνήσεως, ήταν τα πρόσφορα πολιτικά και νομικά στηρίγματα, που το ΚΔΑ χρειαζόταν για την πολιτική ανάδειξη, επικράτηση και επιβίωσή του. Να, λοιπόν, γιατί το ΚΔΑ έγινε ένθερμος υποστηρικτής της ευρωπαϊκής υποψηφιότητας της Τουρκίας.
ΕΡ: Πως εξηγείται αυτή η διολίσθηση του κ. Έρντογαν προς την αυταρχικότητα;
ΑΠ: Για να αντιληφθεί κανείς ορθώς τα πολιτικά γεγονότα μιάς χώρας, πρέπει να γνωρίζει την πολιτική ιστορία της χώρας εκείνης.
Στην Τουρκία δεν υπάρχει παράδοση δημοκρατίας. Αντιθέτως, μαζί με την παράδοση πραξικοπημάτων του στρατού, υπάρχει και η παράδοση του ενός ισχυρού ανδρός!Στην Τουρκία δεν υπάρχει παράδοση δημοκρατίας. Αντιθέτως, μαζί με την παράδοση πραξικοπημάτων του στρατού, υπάρχει και η παράδοση του ενός ισχυρού ανδρός! Όλοι ανεξαιρέτως, Κεμάλ Ατατούρκ, Ισμέτ Ίνονου, Αντνάν Μεντερές, μετά πάλι Ισμέτ Ίνονου- αυτή την φορά με την υποστήριξη του στρατού μετά το πραξικόπημα της 27ης Μαίου 1960 (βλ. Βύρων Ματαράγκας, 27 Μαϊου 1960. Το πραξικόπημα που βαπτίστηκε… Επανάσταση, ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ, 31.5.1998)- Σουλειμάν Ντεμιρέλ, Ετζεβίτ, Τουργκούτ Οζάλ, ακόμα και αυτή η Τανσού Τσιλέρ, κυβέρνησαν αυταρχικά ως μονοκράτορες!
Χαρακτηριστικά είναι δύο γεγονότα με την Τανσού Τσιλέρ, η οποία αφενός, δεν δίστασε να… απειλήσει τον τότε Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου του Τουρκικού Στρατού και τους Αρχηγούς των τριών όπλων με πρόωρη αποστρατεία, εάν δεν συνεμορφούντο με τα κελεύσματά της!!!, αφετέρου, βρήκε το θράσος να έλθει σε ανοικτή ρήξη με τον τότε Πρόεδρο της Τουρκικής Δημοκρατίας Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ, ο οποίος την ανέδειξε από το τίποτα!
Θα πρέπει να τονίσω ιδιαίτερα την παράδοση στρατιωτικών πραξικοπημάτων, που έχει αυτή η χώρα!
Από το 1960 έως σήμερα, ο στρατός επενέβη απροκάλυπτα στην πολιτική ζωή της χώρας οκτώ (8) φορές! Ενώ, από το 1960 έως το 1997 τουλάχιστον τέσσερις (4) εκλεγμένες κυβερνήσεις υποχρεώθηκαν σε παραίτηση ύστερα από παρασκηνιακές επεμβάσεις του στρατού.
Δικαίως θα μπορούσε να πει κανείς ότι, σε ότι αφορά τις αυθαίρετες αυτόκλητες επεμβάσεις του στρατού στην πολιτική ζωή της χώρας, η Τουρκία συναγωνίζεται το Πακιστάν!
Όσο κι αν φαίνεται περίεργο ο κ. Έρντογαν και το ΚΔΑ εισήγαγαν κάποιες ελευθερίες στην χώρα αυτή, όπου οι Τούρκοι Αλεβίδες φοβόντουσαν να πουν ότι είναι Αλεβίδες και ότι δεν είναι Μουσουλμάνοι σουνίτες! Σημειωτέον ότι, ο κ. Κηλητσντάρογλου (Kemal Kılıçdaroğlu), ο Αρχηγός του Λαϊκού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP) και Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, είναι Τούρκος Αλεβίτης.
Αν κάποιος στην χώρα αυτή έλεγε δημόσια ότι είναι Κούρδος, πιθανότατα θα εδολοφονείτο! Αν μάλιστα αυτό συνέβαινε στις νοτιο-ανατολικές επαρχίες της χώρας ή θα εδολοφονείτο ή θα «εξαφανιζόταν» μυστηριωδώς!!! Σήμερα όλοι οι Κούρδοι δηλώνουν ευθαρσώς ότι είναι Κούρδοι! Και όχι μόνο αυτό!
Ο κ. Έρντογαν είχε το πολιτικό θάρρος να φέρει, στις 14 Νοεμβρίου 2013, τον Πρόεδρο της Τοπικής Κουρδικής Διοίκησης του Βορείου Ιράκ Μεσούντ Μπαρζανί στο Ντιγιάρμπακηρ σε επίσημη επίσκεψη! Ο κ. Έρντογαν είχε το πολιτικό θάρρος να φέρει, στις 14 Νοεμβρίου 2013, τον Πρόεδρο της Τοπικής Κουρδικής Διοίκησης του Βορείου Ιράκ Μεσούντ Μπαρζανί στο Ντιγιάρμπακηρ σε επίσημη επίσκεψη! Κατά την επίσκεψη αυτή Κούρδος υπουργός της Τουρκικής Κυβέρνησης του ΚΔΑ (ΑΚΡ) μίλησε επισήμως κουρδικά, όπως έπραξαν και βουλευτές της περιοχής. Σημειωτέον ότι το Ντιγιάρμπακηρ θεωρείται η «πρωτεύουσα» των Κούρδων της Τουρκίας.
Μιλάμε για μία χώρα, όπου ένας Δήμαρχος, ο κ. Έρντογαν, τότε Δήμαρχος της Μείζονος Πόλεως Κωνσταντινουπόλεως, καταδικάστηκε σε φυλάκιση, επειδή απήγγειλε τον στίχο «ας γίνουν οι τρούλοι τα κράνη μας και οι μιναρέδες οι λόγχες μας». Τα λόγια αυτά εντελώς αυθαίρετα κρίθηκαν ως πρόκληση στην βία! Πρόκειται για ένα στίχο ενός ποιήματος του Ζιγιά Γκιοκάλπ ( Ziya Gökalp, 1876-1924), που είναι ο θεωρητικός του τουρκικού εθνικισμού!
Φαντασθείτε τι θα είχε γίνει εάν διάβαζε σκέψεις του Μάο!!!! ή αποφθέγματα του Μαρξ ή του Τσεγκεβάρα! Ανάλογη περίπτωση θα ήταν κάποιος να καταδικαζόταν στην Ελλάδα, επειδή απήγγειλε ποίημα του Διονύση Σολωμού!
Η γνωστή τούρκισα συγγραφέας Ελίφ Σαφάκ (Elif Şafak), κόρη γνωστού Τούρκου Πανεπιστημιακού, παραπέμφθηκε στο ποινικό δικαστήριο, με βάση το επίφοβο άρθρο 301 του Τουρκικού Ποινικού Κώδικα για «εξύβριση του τουρκισμού»- όντως λίαν επικίνδυνη κατηγορία- επειδή στο μυθιστόρημα της «Ο πατέρας και το νόθο» αφήνει υπονοούμενα για την «αρμενική υπόθεση»! Ευτυχώς, η γυναίκα αθωώθηκε!
Από τον κλοιό αυτής της νοοτροπίας δεν ξέφυγε ούτε ο βραβευμένος με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας Ορχάν Παμούκ, ο οποίος, τον Φεβρουάριο 2005, δήλωσε στο εβδομαδιαίο ελβετικό περιοδικό «Das Magazin»: «Στα εδάφη αυτά σκοτώθηκαν 1 εκατομμύριο Αρμένιοι και 30 χιλιάδες Κούρδοι». Αμέσως του ασκήθηκε πονική δίωξη δυνάμει του άρθρου 301 του Τουρκικού Ποινικού Κώδικα για «εξύβριση του Τουρκισμού»!
Δίκη δεν έγινε, επομένως ο διωχθείς ποινικά Ορχάν Παμούκ δεν αθωώθηκε! Ένεκα κάποιου νομικού ζητήματος η «δίκη έπεσε» (dava düştü)! Στα ελληνικά θα λέγαμε «ο φάκελλος έκλεισε».
Σημειωτέον ότι ο κ. Ορχάν Παμούκ είναι γόνος γνωστής τουρκικής μεγαλοαστικής κεμαλικής οικογένειας.
Και κάτι ακόμα: η κατηγορία της εξύβρισης του τουρκισμού» ήταν σύνηθες και πρόσφορο εργαλείο «τρομοκράτησης» των μειονοτικών σε περίπτωση αντιπαραθέσεως ή συγκρούσεως με τουρκική υπηρεσία ή ακόμα και με απλό τούρκο πολίτη! Ενθυμούμαι μία περιπέτεια που είχε ο πατέρας μου, επειδή μάλωσε με τον εισπράκτορα ενός τραμ! Επειδή ο εισπράκτωρ του τραμ ήταν δημόσιος υπάλληλος, ο πατέρας μου κατηγορήθηκε για «εξύβριση του τουρκισμού»!….. Συγγενείς και φίλοι είδαν και έπαθαν για να τον σώσουν!Μιλάμε για μία τέτοια χώρα!
EΡ: Γιατί, λοιπόν, ο κ. Έρντογαν άλλαξε πολιτική στάση;
ΑΠ: Δύο γεγονότα, που προκάλεσαν τραυματική εμπειρία στο ΚΔΑ (ΑΚΡ), υπήρξαν καθοριστικά για την μεταβολή της πολιτικής συμπεριφοράς του κ. Έρντογαν:
1. H δίκη για την απαγόρευση της λειτουργίας του ΚΔΑ και την θέση του κόμματος αυτού εκτός νόμου, τον Μάρτιο 2008, ύστερα από πρόταση του Προϊσταμένου της Εισαγγελίας του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου (Αρείου Πάγου) της Τουρκίας.
Η δίκη έγινε στο Συνταγματικό Δικαστήριο, το οποίο, στις 30 Ιουλίου 2008, με 6 ψήφους κατά και 5 ψήφους υπέρ, απέρριψε το υποβληθέν αίτημα.
2. Η γνωστή ως Απόφαση 367 του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Τουρκίας σχετικά με την εκλογή του κ. Αμπντουλλάχ Γκιούλ ως του 11ου Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας. Με έναν ακροβατισμό στους κανόνες του ορθώς νοείν της Τυπικής Λογικής, ερμήνευσε απλές και κατανοητές διατάξεις του Τουρκικού Συντάγματος βαπτίζοντας το για να βάλει εμπόδια στην υποψηφιότητα του κ.Αμπντουλλάχ Γκιούλ, επειδή η σύζυγός του καλύπτει το κεφάλι της (Βλ. Βύρων Ματαράγκας, Ανατομία της αποφάσεως του Συνταγματικού Δικαστηρίου για την εκλογή του ενδέκατου Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας, ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, 3/2011,σελ.553-587).
ΕΡ: Υπάρχει μία γενική κατακραυγή εναντίον του κ. Έρντογαν. Πως το εξηγείτε αυτό;
AΠ: Στο σημείο αυτό χρειάζεται μεγάλη προσοχή! Ο κ. Έρντογαν είναι ο στόχος μιάς μεθόδευσης πολιτικής απομόνωσης, αποδυνάμωσης και πολιτικής εξόντωσης!
Η μεθόδευση αυτή εφαρμόσθηκε (επιτυχώς) στο τέλος της δεκαετίας του’90 εις βάρος του Μιλόσεβιτς και των Σέρβων με σκοπό τον διαμελισμό και της μικρής Γιουγκοσλαβίας, που είχε απομείνει από την διάλυση της μεγάλης Γιουγκοσλαβίας στις αρχές της δεκαετίας του ’90.
Ακριβώς η ίδια τακτική πολιτικής και στρατιωτικής αποδυνάμωσης μεθοδεύεται και εις βάρος της Τουρκίας για να καταστεί εφικτή η ίδρυση Κουρδικού κράτους, η οποία, εκ των πραγμάτων, θα αποτελέσει πόλον έλξης των Κούρδων της Τουρκίας.
ΕΡ: Παρομοιάζουν τον κ. Έρντογαν με τον σουλτάνο Αμπντουλχαμίτ Β΄. Πως το σχολιάζετε αυτό;
ΑΠ: H παρομοίωση αυτή γίνεται και στα δύο στρατόπεδα. Στο αντι-ερντογανικό στρατόπεδο, διότι θεωρούν ότι ο αυταρχισμός είναι το κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα και των δύο.
Στο φιλο-ερντογανικό στρατόπεδο, διότι θεωρούν ότι οι πλεκτάνες που στήθηκαν και στήνονται στον κ. Έρντογαν μπορούν να συγκριθούν με τις μηχανορραφίες και ραδιουργίες που έγιναν για να ανατραπεί ο σουλτάνος Αμπντουλχαμίτ Β΄, ο οποίος, ως γνωστόν, ύστερα από βασιλεία τριάντα-τριών (33) ετών (1876-1909) ανατράπηκε από την οργάνωση «Ένωση και Πρόοδος» (Απρίλιος 1909).
ΕΡ: Γιατί ο κ. Έρντογαν αναφέρεται στην Συνθήκη της Λωζάννης; Την αμφισβητεί;
ΑΠ: Να αρχίσω από το β΄σκέλος της ερώτησης σας. Όχι. Δεν την αμφισβητεί!
Για το σύγχρονο τουρκικό κράτος, η Συνθήκη της Λωζάννης αποτελεί την ληξιαρχική πράξη γεννήσεως.Για το σύγχρονο τουρκικό κράτος, η Συνθήκη της Λωζάννης αποτελεί την ληξιαρχική πράξη γεννήσεως. Η Συνθήκη της Λωζάννης είναι, για την Τουρκία, έργο και προσωπική επιτυχία του Ισμέτ Ίνονου. Συμβολίζει την έναρξη της Κεμαλικής διακυβερνήσεως. Την γέννηση της Κεμαλικής Τουρκίας!
Όμως, για τους νοσταλγούς της Προκεμαλικής Τουρκίας, οι οποίοι αντιτίθενται στην κατάργηση της Μοναρχίας, δηλαδή του Σουλτάνου, και του Χαλίφη ( θρησκευτικού αρχηγού των Μουσουλμάνων σουννιτών), η Συνθήκη της Λωζάννης είναι ένα «θλιβερό» γεγονός, όπως «θλιβερή» είναι και η περίοδος, την οποία εγκαινίασε!
Αυτοί οι νοσταλγοί της Προκεμαλικής Τουρκίας, που τυγχάνοι να είναι και συμπαθούντες την Θεοκρατία, δηλαδή θρησκευόμενοι, προβάλλουν ως επιχείρημα το γεγονός ότι, ενώ το Οθωμανικό κράτος είχε μία τεράστια επικράτεια, με την Συνθήκη της Λωζάννης «δημιουργήθηκε μία μικρή Τουρκία»!
Μολονότι ο ισχυρισμός αυτός δεν απέχει της ιστορικής πραγματικότητας, εθελοτυφλώντας παραβλέπει το γεγονός ότι, η Συνθήκη της Λωζάννης αντικατέστησε την Συνθήκη των Σεβρών, που προέβλεπε τον πλήρη διαμελισμό του εναπομείναντος εδαφικού κορμού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Αναφερόμενος στην Συνθήκη της Λωζάννης «επικριτικά»- και όχι «απαξιωτικά»- ο κ. Έρντογαν απευθύνεται σε αυτούς τους νοσταλγούς της Προκεμαλικής Τουρκίας, οι οποίοι, σημειωτέον, είναι έντονα αντικεμαλικοί, προσπαθώντας να τους προσεταιρισθεί πολιτικά.
ΕΡ: Λέγοντας τα «σύνορα της καρδιάς», τι εννοεί ο κ. Έρντογαν;
Mιλώντας για τα «σύνορα της καρδιάς» σε συνάρτηση με την Συνθήκη της Λωζάννης, ο κ. Έρντογαν υπαινίσσεται τα σύνορα με το Ιράκ, τα οποία δεν προσδιορίσθηκαν με την Συνθήκη της ΛωζάννηςΑΠ: Mιλώντας για τα «σύνορα της καρδιάς» σε συνάρτηση με την Συνθήκη της Λωζάννης, ο κ. Έρντογαν υπαινίσσεται τα σύνορα με το Ιράκ, τα οποία δεν προσδιορίσθηκαν με την Συνθήκη της Λωζάννης, αλλά αργότερα με την συμφωνία που υπέγραψε η Τουρκία, το 1926, με την Αγγλία. Έτσι, ο κ. Έρντογαν αφήνει να εννοηθεί ότι, μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα των μεθοριακών μεταβολών στη Μέση Ανατολή, και η Τουρκία θα μπορούσε να διεκδικήσει την Μοσούλη και το Κιρκούκ, που μέχρι τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο της ανήκαν, και όπου ζει συμπαγής τουρκικός πληθυσμός, μολονότι πρόκειται για Τουρκομάνους! Παράλληλα, στέλνει κυρίως προς την Δύση το εξής μήνυμα: Mη μου ξεσηκώνετε σε αντάρτικο τους Κούρδους της Τουρκίας (βλ. ΡΚΚ), διότι και εγώ θα μπορούσα να κάνω το ίδιο με τους τουρκικούς πληθυσμούς- τουρκικές μειονότητες-, που ζουν στις γειτονικές χώρες!!!
ΕΡ: Ποίο το πολιτικό μέλλον του κ. Έρντογαν;
ΑΠ: O κ. Έρντογαν έχει ισχυρό λαϊκό έρεισμα. Η πλειοψηφία του τουρκικού λαού θα εξακολουθήσει να του δίνει την ψήφο του. Η απομάκρυνσή του από την εξουσία μόνο με εκτροπή, δηλαδή με πραξικόπημα ή με την δολοφονία του μπορεί να επιτευχθεί.Ο ίδιος έχει επίγνωση αυτής της καταστάσεως.
Η κατάσταση αυτή δεν θα μεταβληθεί, όσο το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (CHP) του κ. Κηλητσντάρογλου δεν μπορεί να πάρει ψήφους από τα δεξιά του, το δε Εθνικιστικό Κόμμα (ΜHP), μόνο ως δεκανίκι του ΚΔΑ (ΑΚΡ) μπορεί να διαδραματίσει κάποιον ρυθμιστικό πολιτικό ρόλο.
Αυτό το είδαμε και στην κρίση του 2007 με την εκλογή του 11ου Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας και πρόσφατα στο δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου 2017.
Βιογραφικό του Βύρωνα Ματαράγκα
Ο Βύρων Ματαράγκας είναι κάτοχος Πτυχίου της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, δύο Μεταπτυχιακών Τίτλων Σπουδών στο Δημόσιο Δίκαιο και στις Πολιτικές Επιστήμες, καθώς και Διδακτορικού (DOCTORAT D’ETAT EN DROIT) από το Πανεπιστήμιο των Παρισίων (Universite de Droit, d’Economie et de Sciences Sociales de Paris- Paris 2).
Διδάσκει στα Πανεπιστήμια Μπαχτσέ-σεχίρ (Bahçeşehir University) και Άϊντην ( İstanbul Aydın University) της Κωνσταντινούπολης. Είναι ο Συντονιστής του Προγράμματος Τουρκικών Νομικών Σπουδών του Πανεπιστημίου NOVA UNIVERZA Evropska Pravna Fakulteta (EVRO), Novi Gorica (Σλοβενία).
Δίδαξε στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και ως Επισκέπτης Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Internado, Μπογκοτά, Κολομβία, στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Γουατεμάλα (πρωτεύουσας), στο Queen’s University, Μπέλφαστ, Βόρεια Ιρλανδία, στο Πανεπιστήμιο της Βαρκελώνης, στο National Law School, Ράϊπουρ,Ινδία, και στο Πανεπιστήμιο Γεντίτεπε της Κωνσταντινούπολης.
Διατύπωσε την επιστημονική πρόταση για την καθιέρωση της Ολυμπιακής Εκεχειρίας βάσει των κανόνων του ισχύοντος Διεθνούς Δικαίου. Μιλάει ελληνικά,τουρκικά, γαλλικά, αγγλικά, γερμανικά,ισπανικά.
