Μολονότι δεν αναμένεται αλλαγή στάσης του Βερολίνου, η απόφαση του ιταλικού Συνταγματικού Δικαστηρίου να αναγνωρίσει δικαίωμα προσφυγής σε θύματα ναζιστικών εγκλημάτων ανοίγει εκ νέου το θέμα των αποζημιώσεων, υποστηρίζει στην ιστοσελίδα της η «Deutsche Welle».
Η απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ιταλίας να αναγνωρίσει σε θύματα ναζιστικών εγκλημάτων το δικαίωμα προσφυγής σε ιταλικά δικαστήρια προκειμένου να διεκδικήσουν αποζημιώσεις από τη Γερμανία θα προκαλέσει νέες διαμάχες μεταξύ Ρώμης και Βερολίνου, και ενδεχομένως θα ανοίξει τον δρόμο και σε πολίτες άλλων χωρών, όπως της Ελλάδας, της Ρωσίας και της Ουκρανίας για να διεκδικήσουν αποζημιώσεις από τη Γερμανία.
Αυτό υποστηρίζει σε πρωτοσέλιδο άρθρο της η γερμανική εφημερίδα «Süddeutsche Zeitung», προσθέτοντας ότι η Γερμανία φοβάται πληθώρα προσφυγών στη δικαιοσύνη και ενδεχομένως την κατάσχεση γερμανικών περιουσιών στην Ιταλία και τον αναγκαστικό πλειστηριασμό τους.
«Κυοφορείται νέα γερμανοϊταλική διαμάχη»
Η ετυμηγορία του ιταλικού Συνταγματικού Δικαστηρίου αφορά αιτήματα και προσφυγές για αποζημιώσεις Ιταλών που εκτοπίσθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης στη Γερμανία.
Το όλο θέμα ξεκίνησε με προσφυγή δικαστηρίου της Φλωρεντίας, το οποίο έπρεπε να αποφανθεί σχετικά με αποζημιώσεις του γερμανικού κράτους υπέρ Ιταλών πολιτών. Αναμένεται, τώρα, να διευκολυνθούν οι δικαστικές διεκδικήσεις των πολιτών αυτών.
Όπως παρατηρεί η γερμανική εφημερίδα, «μεταξύ Γερμανίας και Ιταλίας κυοφορείται μια σύγκρουση με πολλές επιπτώσεις, η οποία αφορά αποζημιώσεις για εγκλήματα των ναζί». Και αυτό γιατί, όπως υπενθυμίζει η εφημερίδα, σύμφωνα με την απόφαση του ιταλικού συνταγματικού δικαστηρίου, «δεν ισχύει η αρχή της ετεροδικίας των κρατών, η οποία αποκλείει τέτοιου είδους προσφυγές όταν πρόκειται για παράνομες πράξεις ενός κράτους οι οποίες χαρακτηρίζονται ως εγκλήματα πολέμου ή ως εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».
Το Βερολίνο δεν θα αλλάξει στάση
Με την απόφασή του αυτή, το ιταλικό δικαστήριο έρχεται σε σύγκρουση με την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, το οποίο το 2012 είχε δικαιώσει τη Γερμανία, καθώς είχε αποφανθεί ότι η ασυλία των κρατών ισχύει και στην περίπτωση σοβαρών εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας.
Όπως αναφέρει η «Süddeutsche Zeitung», το γερμανικό Υπουργείο Εξωτερικών θα αναλύσει την απόφαση του ιταλικού συνταγματικού δικαστηρίου, ωστόσο, όπως επισημαίνεται, το Βερολίνο δεν πρόκειται να αλλάξει τη νομική του θέση επί του θέματος, καθώς εκτιμά ότι τo Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης τη συμμερίζεται πλήρως.
Πάντως ο Ιταλός εισαγγελέας Μάρκο ντε Παόλις, που έχει ασχοληθεί με πολλές προσφυγές θυμάτων του ναζισμού, δήλωσε χθες ότι η απόφαση του ιταλικού δικαστηρίου «είναι ιδιαίτερα σημαντική και ότι η διεθνής κοινότητα δεν μπορεί να την αγνοήσει».
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ιταλικός Τύπος. Όπως αναφέρει το Πρώτο Πρόγραμμα της γερμανικής τηλεόρασης, το ARD, «τα ιταλικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για μια ιστορική απόφαση που δεν μπορεί να αγνοηθεί».
Σε σχετικό σχόλιο της, με τίτλο «Μεταξύ νόμου και ηθικής», η «Süddeutsche Zeitung» παρατηρεί ότι η ιταλική κυβέρνηση θα πρέπει να αναζητήσει μια λύση, αποσαφηνίζοντας τη συγκεκριμένη θεματική στο ιταλικό Σύνταγμα.
Παράλληλα, όμως, «θα πρέπει και η γερμανική κυβέρνηση να διερωτηθεί εάν έχει κάνει ικανοποιητικές παραχωρήσεις στα θύματα του ναζισμού από την Ιταλία. Δεν αρκεί να επιμένει η Γερμανία στο δικαίωμα της ετεροδικίας», καταλήγει το σχόλιο.
Να θυμίσουμε τι είχε αποφασίσει το δικαστήριο της Φλωρεντίας για την υπόθεση της σφαγής στο Δίστομο:
Δήμευση της γερμανικής περιουσίας στη λίμνη Κόμο, για την αποζημίωση των οικογενειών των θυμάτων στη σφαγή του Διστόμου
26 Νοεμβρίου 2008
Εκτελεστέα πρέπει να θεωρηθεί η απόφαση του ελληνικού δικαστηρίου της Λειβαδιάς ότι η Γερμανία υποχρεούται να αποζημιώσει με 50 εκατομμύρια ευρώ τους συγγενείς των 218 θυμάτων της ναζιστικής σφαγής του Διστόμου, στις 10 Ιουνίου του 1944.
Αυτό αποφάνθηκε το Εφετείο της Φλωρεντίας, όπου εκδικάστηκε η υπόθεση, με βάση απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου του 1992, σύμφωνα με την οποία υποθέσεις για ναζιστικές σφαγές ή ομαδικές εκτελέσεις που πλήττουν τα ανθρώπινα δικαιώματα μπορούν να εκδικαστούν στην Ιταλία, ακόμη κι αν αυτές διαπράχθηκαν σε άλλη χώρα.
Την απόφαση των δικαστών της Φλωρεντίας κοινοποίησε ο δικηγόρος Ιωακείμ Λάου, συνήγορος των συγγενών των θυμάτων, ο οποίος συνεργάστηκε επί σειρά ετών με τον Έλληνα συνάδελφό του Γιάννη Σταμούλη.
Ένσταση του γερμανικού δημοσίου, που υποστήριζε ότι τα ιταλικά δικαστήρια είναι αναρμόδια να αποφανθούν για την όλη υπόθεση, απερρίφθη.
Τώρα, μένει να αποφασισθεί αν θα δοθεί συνέχεια στην απόφαση για «μερική υποθήκευση» της Βίλλας Βιγκόνι, η οποία βρίσκεται στη Βόρεια Ιταλία, στην περιοχή της λίμνης Κόμο, καθώς το ακίνητο ανήκει στο γερμανικό δημόσιο και στεγάζει κέντρο μελετών επί του διεθνούς δικαίου.
Σύμφωνα με τον κ. Λάου, «με την απόφασή τους, οι δικαστικοί της Φλωρεντίας απέδειξαν ότι δεν υπάρχει κανενός είδους ασυλία για υποθέσεις που αφορούν εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας».
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
