Η τελευταία φορά που ένας Βρετανός πρωθυπουργός υπέστη τόσο βαριά ήττα στο Κοινοβούλιο ήταν το 1894 επί πρωθυπουργίας του Κόμη του Roseberry του κόμματος των Φιλελευθέρων, ο οποίος ηττήθηκε στη Βουλή μόλις είχε αναλάβει τα καθήκοντά του.
Έπειτα από ένα απίστευτο 24ωρο με πολλές εναλλαγές ο πρωθυπουργός της Βρετανίας εισέπραξε μια πρωτοφανή ήττα και μάλιστα στην πρώτη του ψηφοφορία στη Βουλή των ΚοινοτήτωνΤο περιστατικό αυτό λειτούργησε τραυματικά έκτοτε για τη βρετανική πολιτική ελίτ. Τελικά, ο Κόμης παρέμεινε κάποιους ακόμη μήνες στην κατοικία του στην Ντάουνινγκ Στριτ.
Το βράδυ της Τρίτης ο Μπόρις Τζόνσον κατάφερε να ξεπεράσει το ρεκόρ του Κόμη του Roseberry. Έπειτα από ένα απίστευτο 24ωρο με πολλές εναλλαγές ο πρωθυπουργός της Βρετανίας εισέπραξε μια πρωτοφανή ήττα και μάλιστα στην πρώτη του ψηφοφορία στη Βουλή των Κοινοτήτων.
Με 328 ψήφους έναντι 301 οι βουλευτές της Βουλής των Κοινοτήτων πήραν τον έλεγχο της ημερήσιας διάταξης, η οποία συνήθως ελέγχεται από την κυβέρνηση. Αυτή η κοινοβουλευτική νίκη επέτρεψε στους βουλευτές την κατάθεση πρότασης τα ξημερώματα της Τετάρτης σύμφωνα με την οποία μπλοκάρεται η όποια προσπάθεια εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ε.Ε. χωρίς συμφωνία.
Η απόφαση αυτή θα ληφθεί κατά τη διάρκεια της αποψινής συνεδρίασης και εάν υπερψηφιστεί, θα υποχρεώνει τον Μπόρις Τζόνσον (ή κάποιον άλλο πρωθυπουργό) να ζητήσει από την Ε.Ε. την παράταση σύμφωνα με το άρθρο 50 της εξόδου της Βρετανίας από την Ένωση έως τα τέλη του Ιανουαρίου του 2020, εάν και εφόσον η Βουλή των Κοινοτήτων δεν έχει εν τω μεταξύ ψηφίσει κείμενο συμφωνίας με την Ε.Ε. έως τα μέσα Οκτωβρίου.
Η υπερψήφιση αυτού του νόμου – τροπολογίας θεωρείται σίγουρη, δεδομένου ότι ο αριθμός των βουλευτών που καταψήφισαν τον Μπόρις Τζόνσον την Τρίτη αναμένεται να είναι ο ίδιος και κατά την ψηφοφορία της Τετάρτης.
Η άμεση αντίδραση του Μπόρις Τζόνσον
Με μία άμεση αντίδραση μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος της ψηφοφορίας της Τρίτης ο Μπόρις Τζόνσον ανακοίνωσε πως καταθέτει πρόταση για πρόωρες εκλογές, οι οποίες κατά τον ίδιο είναι δυνατόν να διεξαχθούν την 14η ή την 15η Οκτωβρίου.
Προφανώς σε κατάσταση έντονου θυμού, κατακόκκινος, σχεδόν έξαλλος, όπως σημειώνει η εφημερίδα «Liberation», ο Μπόρις Τζόνσον απευθυνόμενος σε βουλευτές είπε: «Ο λαός πρέπει να επιλέξει».
Απαντώντας ο επικεφαλής των Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν είπε: «Χαιρετίζω το αποτέλεσμα της σημερινής ψηφοφορίας. Ζούμε σε καθεστώς κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Εάν ο πρωθυπουργός επιθυμεί να καταθέσει πρόταση για πρόωρες εκλογές, πολύ καλά, αλλά θα πρέπει πρώτα να υιοθετήσει τον νόμο που απαγορεύει οποιαδήποτε έξοδο από την Ε.Ε. χωρίς συμφωνία».
Τι θα γίνει στο εξής
Επί του πρακτέου, εάν η πρόταση της πλειοψηφίας της Βουλής των Κοινοτήτων υπερψηφιστεί την Τετάρτη, 4 Σεπτεμβρίου, τότε το αποτέλεσμα αυτής της ψηφοφορίας θα πρέπει να κοινοποιηθεί αμέσως στη Βουλή των Λόρδων, να εγκριθεί και στη συνέχεια να επανέλθει στη Βουλή των Κοινοτήτων, έτσι ώστε -όπως προβλέπουν οι θεσμοί- τελικά να λάβει τη σύμφωνη γνώμη της βασίλισσας (Royal Assent). H διαδικασία αυτή, όπως προβλέπεται από το Σύνταγμα, είναι αυτόματη και τεχνικής φύσεως. Ο μόνος τρόπος που απομένει για να αντιδράσει ο Μπόρις Τζόνσον είναι να ζητήσει επίσημα από τη βασίλισσα να μπλοκάρει αυτόν τον νόμο.
Πρόκειται για μια ενέργεια η οποία δεν έχει συμβεί ποτέ και οι κοινοβουλευτικοί παράγοντες θεωρούν εντελώς απίθανο να συμβεί σήμερα.
Θεσμική εμπλοκή
Έστω και εάν όλα εξελιχθούν όπως αναφέρεται παραπάνω, η Βουλή των Κοινοτήτων θα κληθεί να αντιμετωπίσει και ένα νέο θεσμικό ζήτημα, διότι από το 2011 το Κοινοβούλιο ζει υπό το καθεστώς του «Fixed Parliament», που σημαίνει πως οι εκλογές διεξάγονται με απόλυτη χρονική ακρίβεια κάθε πέντε χρόνια.
Πώς, λοιπόν, θα διεξαχθούν πρόωρες εκλογές;
Σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο του Κοινοβουλίου, θα πρέπει τουλάχιστον τα 2/3 των βουλευτών, δηλαδή 434 από τους 650 της Βουλής των Κοινοτήτων, να συμφωνήσουν για τη διεξαγωγή πρόωρων εκλογών.
Με λίγα λόγια, ο χρόνος πιέζει, δεδομένου μάλιστα ότι υπάρχει και ο περίφημος νόμος για την παύση των εργασιών του Κοινοβουλίου έως τη 14η Οκτωβρίου με την οποία έχει συμφωνήσει και η βασίλισσα Ελισάβετ προσυπογράφοντάς την. Εν ολίγοις, βουλευτές που έχουν εναντιωθεί κατά του Μπόρις Τζόνσον, ακόμη και εντός του κόμματος των Συντηρητικών, υποψιάζονται και καταγγέλλουν πως είναι πολύ πιθανό λόγω και ελλείψεως χρόνου να μη γίνει τίποτα μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, οπότε και προβλέπεται η άτακτη έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την Ε.Ε. (31 Οκτωβρίου).
Το Ην. Βασίλειο βρίσκεται μπροστά σε έναν δύσκολα διαχειρίσιμο κοινοβουλευτικό και θεσμικό γρίφο. Έναν πολιτικό Γόρδιο Δεσμό που οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι καλούνται να λύσουν.
Οι αμέσως επόμενες ώρες ενδεχομένως να δείξουν προς τα πού οδεύει το πολιτικό αδιέξοδο του Μπόρις Τζόνσον και να καταδειχθεί εάν ο σημερινός πρωθυπουργός της Μ. Βρετανίας θα είναι ο τρίτος στη σειρά που θα πληρώσει το τίμημα του Brexit και μάλιστα κάτω από τις χειρότερες δυνατές πολιτικές συνθήκες.
Πηγές: Liberation, Le Monde, The Guardian
