Τα τελευταία μέλη της αποστολής των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων που είχε αναπτυχθεί στον Νίγηρα αναμένεται να έχουν εγκαταλείψει τη χώρα της Αφρικής εντός της ημέρας, εξέλιξη που θα επισφραγίσει το διαζύγιο του Παρισιού με το νέο στρατιωτικό καθεστώς στη Νιαμέ και θα σημάνει το τέλος της υπερδεκαετούς αντιτζιχαντιστικής επιχείρησης του γαλλικού στρατού στο Σαχέλ.
Η απόσυρση των περίπου 1.500 στρατιωτικών και αεροπόρων της Γαλλίας από τον Νίγηρα, του τελευταίου συμμάχου που απέμενε στη Γαλλία στο Σαχέλ ώσπου κατέλαβαν την εξουσία οι στρατηγοί την 26η Ιουλίου, ακολουθεί την αποχώρηση των γαλλικών ενόπλων δυνάμεων από το Μάλι και από την Μπουρκίνα Φάσο: τους έδειξαν την πόρτα της εξόδου εχθρικές έναντι της άλλοτε αποικιακής δύναμης στρατιωτικές χούντες.
Έπειτα από μπραντεφέρ δύο μηνών με τις νέες αρχές στη Νιαμέ, που κατήγγειλαν διμερείς συμφωνίες στρατιωτικής συνεργασίας με το Παρίσι, ο Γάλλος Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εντέλει ανακοίνωσε στα τέλη Σεπτεμβρίου πως οι γαλλικές ένοπλες δυνάμεις θα αποχωρούσαν από τον Νίγηρα «ως το τέλος της χρονιάς».
Ο πρέσβης της Γαλλίας στον Νίγηρα, ο Σιλβέν Ιτέ, που απελάθηκε από το καθεστώς, εγκατέλειψε τη χώρα επίσης στα τέλη του Σεπτεμβρίου, έπειτα από εβδομάδες που παρέμενε κλεισμένος στη διπλωματική αποστολή.
Η Γαλλία αποφάσισε να κλείσει εντελώς την πρεσβεία της στο Νίγηρα, καθώς δεν υπάρχει πλέον «δυνατότητα ομαλής λειτουργίας της», είπαν χθες Πέμπτη διπλωματικές πηγές, απόφαση που επισφραγίζει το διαζύγιο των δύο κρατών.
Ο ελιγμός για την απόσυρση των γαλλικών δυνάμεων, που ξεκίνησε στις αρχές Οκτωβρίου, χαρακτηριζόταν πρόκληση από επιμελητειακή άποψη, καθώς προϋπέθετε τη διάσχιση 1.700 χιλιομέτρων, συμπεριλαμβανομένων οδών που διέρχονται από ερήμους και έλη ή τομείς που λυμαίνονται τζιχαντιστές, ως την πρωτεύουσα του Τσαντ, την Ντζαμενά, όπου βρίσκεται η διοίκηση των γαλλικών δυνάμεων στο Σαχέλ.
Σύμφωνα με πηγές του Γαλλικού Πρακτορείου ενήμερες σχετικά, μέρος του υλικού που βγήκε με εμπορευματοκιβώτια από τον Νίγηρα θα μεταφερθεί, μέσω χερσαίων οδών, από την Ντζαμενά στον λιμένα Ντουαλά του Καμερούν —πρόκειται για διαδρομή 1.500 χιλιομέτρων, που περνάει επίσης από περιοχές εξαιρετικά επικίνδυνες— προκειμένου να μεταφερθεί διά θαλάσσης στη μητροπολιτική Γαλλία.
Το μεγαλύτερο μέρος των γαλλικών στρατευμάτων στο έδαφος του Νίγηρα ήταν ανεπτυγμένο στην αεροπορική βάση της πρωτεύουσας Νιαμέ. Άλλα στοιχεία είχαν αναπτυχθεί, μαζί με νιγήριες δυνάμεις, σε δύο προκεχωρημένες βάσεις στη ζώνη των λεγόμενων τριεθνών συνόρων (με το Μάλι και την Μπουρκίνα Φάσο), καταφύγιο όσο και ορμητήριο οργανώσεων που ορκίζονται πίστη είτε στην Αλ Κάιντα, είτε στο Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ).
Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα στον Νίγηρα που ανέτρεψε τον εκλεγμένο Πρόεδρο, Μοαμέντ Μπαζούμ, ο οποίος παραμένει κρατούμενος κατ’ οίκον, οι Νιγήριοι στρατηγοί έκοψαν τους δεσμούς με δυτικούς εταίρους της χώρας, αποπειρώνται προσέγγιση με τη Ρωσία.
Παραμένουν πάντως στο έδαφος του Νίγηρα στρατιωτικές αποστολές των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Ιταλίας (οι δύο τελευταίες είναι αισθητά μικρότερες).
Στις αρχές Δεκεμβρίου, η Νιαμέ ανακοίνωσε εξάλλου πως τερματίζει και τις δύο αποστολές —την πολιτική και τη στρατιωτική— της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Οι ΗΠΑ και η Γερμανία λένε πως σκοπεύουν να διεξαγάγουν συνομιλίες με τους Νιγήριους.
Εδώ και μήνες, στο Σαχέλ καταγράφεται αναζωπύρωση των επιθέσεων τζιχαντιστών και οργανώσεων ανταρτών, με εκατοντάδες νεκρούς.
Το Μάλι, η Μπουρκίνα Φάσο και πλέον και ο Νίγηρας, που σύναψαν συμμαχία εναντίον των τζιχαντιστών, στράφηκαν στη Μόσχα για υποστήριξη.
Στο Μάλι, η αποχώρηση των γαλλικών δυνάμεων το 2022 άφησε πικρή γεύση στο Παρίσι, καθώς οι βάσεις τους στη Μενακά, στην Γκοσί και στο Τιμπουκτού πολύ γρήγορα καταλήφθηκαν από μισθοφόρους της ρωσικής ιδιωτικής στρατιωτικής εταιρείας Βάγκνερ.
Συνολικά, 58 Γάλλοι στρατιωτικοί σκοτώθηκαν σε μάχες στο Σαχέλ από το 2013, όταν διατάχθηκε η επιχείρηση Serval από τον τότε Πρόεδρο, Φρανσουά Ολάντ, για να υποστηριχθεί η κυβέρνηση του Μάλι να αντιμετωπίσει ένοπλες ισλαμιστικές οργανώσεις.