«Η Ελβετία δεν επιθυμεί να εμπλέκεται σε πολέμους, αλλά της αρέσει να βγάζει χρήματα. Η σύγκρουση μεταξύ αυτών των αξιών – καθώς και οι ανησυχίες ότι ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, αποτελεί κίνδυνο για ολόκληρη την Ευρώπη – ωθούν τη χώρα να επανεξετάσει το αμυντικό της δόγμα». Αυτά αναφέρει το Politico σε σημερινό (30/8) του δημοσίευμα σχετικά με τη θέση της χώρας του Γουλιέλμου Τέλλου όσον αφορά τη σύγκρουση της Ουκρανίας με τη Ρωσία.
Το γνωστό αμερικανικό ΜΜΕ, προχωράει σε μια εκτενή ανάλυση του εν λόγω σκεπτικού, αναφέροντας: Σε μια έκθεση-βόμβα που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη, μια ομάδα ειδικών συνιστά στην κυβέρνηση η χώρα, η οποία είναι ουδέτερη από το 1515, να εργαστεί για μια «κοινή αμυντική ικανότητα» με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ.
«Από όταν ξεκίνησε η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, η ουδετερότητα έχει γίνει και πάλι αντικείμενο πολιτικής συζήτησης, τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό. Η πίεση στην Ελβετία να ξεκαθαρίσει τη θέση της αυξάνεται», σημειώνεται στην έκθεση, που ζητά μια «αναθεώρηση» της πολιτικής της ουδετερότητας.
Ένας από τους πολλούς παράγοντες είναι το πώς η ουδετερότητα της Ελβετίας έχει επηρεάσει τις πωλήσεις όπλων. Ένα άλλο είναι πώς να υπερασπιστούμε καλύτερα μια χώρα που περιβάλλεται από δύο μπλοκ στα οποία δεν ανήκει (σ.σ. Ουκρανία).
Η πιθανή αναταραχή της πολιτικής είναι ακόμη ένα σημάδι για το πώς η πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022 αλλάζει το τοπίο ασφάλειας της Ευρώπης. Η απρόκλητη επίθεση ώθησε τη Σουηδία και τη Φινλανδία να εγκαταλείψουν την ουδετερότητά τους και να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ.
Οι εμπειρογνώμονες που ετοίμασαν την έκθεση – μεταξύ των οποίων διπλωμάτες, ανώτεροι αξιωματούχοι, πρώην αρχηγός του ελβετικού στρατού και ο Βόλφγκανγκ Ίσινγκερ, πρώην διευθυντής της Διάσκεψης για την Ασφάλεια του Μονάχου – παρέδωσαν τα ευρήματά τους στην Ελβετή υπουργό Άμυνας και Ασφάλειας, Βιόλα Άμχερντ, η οποία είναι επίσης πρόεδρος της ελβετικής συνομοσπονδίας για το 2024. Οι συστάσεις θα επηρεάσουν τη στρατηγική ασφαλείας της Ελβετίας για το 2025.
Εξαγωγές όπλων
Οι ελβετικές εξαγωγές όπλων μειώθηκαν πέρυσι κατά 27%, σε λιγότερο από 700 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα (746 εκατομμύρια ευρώ) σε σύγκριση με το 2022 – λόγω τόσο των αυστηρών διατάξεων για τις εξαγωγές όπλων, όσο και του τερματισμού των αγορών αεράμυνας από το Κατάρ που συνδέονταν με τη φιλοξενία του Μουντιάλ του 2022.
Η Βέρνη απαγορεύει την πώληση όπλων σε χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση, και αυτό είχε μια μεγάλη επίδραση στις σχέσεις με άλλες χώρες που θέλουν να στείλουν όπλα στην Ουκρανία που μπορεί να περιλαμβάνουν ελβετικά εξαρτήματα. «Η απαγόρευση επανεξαγωγής πρέπει να αρθεί», προτρέπει τους αρμοδίους η έκθεση.
Η Ελβετία έχει εμποδίσει την παράδοση όπλων και πυρομαχικών στην Ουκρανία από πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Χρειάστηκαν μήνες πιέσεων για να συμφωνήσει η Ελβετία να στείλει πλεονάζοντα άρματα μάχης Leopard στη Γερμανία για να αντικατασταθούν αυτά που στάλθηκαν στην Ουκρανία. Η άρνησή της να επιτρέψει την αποστολή πυρομαχικών ελβετικής κατασκευής στα αποθέματα της Γερμανίας προκειμένου να σταλούν στην Ουκρανία βοήθησε τη γερμανική βιομηχανία όπλων Rheinmetall να αυξήσει την παραγωγή πυρομαχικών στη Γερμανία.
Οι ειδικοί θέλουν επίσης να ενισχύσουν την ελβετική βιομηχανία όπλων ενισχύοντας τις αντισταθμιστικές πολιτικές και αποκτώντας πρόσβαση σε εξοπλιστικά προγράμματα της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
«Εκρηκτικές» προτάσεις
Η έκθεση ήταν αμφιλεγόμενη πριν καν δημοσιοποιηθεί, καθώς τα κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγόρησαν την Άμχερντ ότι διόρισε στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων κυρίως «φιλονατοϊκούς και θιασώτες της ΕΕ».
Είναι πιθανό να συναντήσει αντίσταση στο ελβετικό κοινοβούλιο, ειδικά από τα ειρηνιστικά κόμματα της Αριστεράς και την εθνικιστική Ακροδεξιά. Η Άμχερντ δέχεται ήδη πυρά για τους ολοένα και πιο στενούς δεσμούς της χώρας με το ΝΑΤΟ.
«Η έκθεση καθιστά σαφές ότι η Ελβετία είναι μια δυτική χώρα, και ως εκ τούτου υποστηρίζει τις δυτικές αξίες», δήλωσε ο Ζαν Μαρκ Ρικλί, επικεφαλής του Κέντρου Πολιτικής Ασφάλειας της Γενεύης για παγκόσμιους και αναδυόμενους κινδύνους.
Ωστόσο, «οι εκκλήσεις για αυξημένη στρατιωτική συνεργασία με το ΝΑΤΟ και την ΕΕ πιθανότατα θα προκαλέσουν πολλές συζητήσεις εντός της Ελβετίας», πρόσθεσε, συμφωνώντας με εκτιμήσεις ότι η έκθεση είναι δυνητικά «εκρηκτική» στο εσωτερικό.
Οι ειδικοί δεν προτείνουν η Ελβετία να καταργήσει εντελώς την ουδετερότητά της και να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, αλλά προτρέπουν σε βαθύτερους δεσμούς με τη στρατιωτική συμμαχία και την ΕΕ για κοινή εκπαίδευση, άμυνα κατά των βαλλιστικών πυραύλων και διμερείς και πολυμερείς ασκήσεις.
Η έκθεση ζητά επίσης οι στρατιωτικές δαπάνες να φτάσουν το 1% του ΑΕΠ έως το 2030. Η Ελβετία δαπανά επί του παρόντος μόλις το 0,76% του ΑΕΠ για την άμυνα — πολύ λιγότερο από οποιοδήποτε μέλος του ΝΑΤΟ εκτός της Ισλανδίας, η οποία δεν διαθέτει στρατό.
Αν και είναι απίθανο να πραγματοποιηθεί εισβολή στην Ελβετία, η χώρα είναι ήδη στόχος υβριδικού πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης, της κατασκοπείας και των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο, σύμφωνα με την έκθεση. Οι ειδικοί συνιστούν τη μετάβαση προς την «παγκόσμια άμυνα», που σημαίνει προετοιμασία ολόκληρης της κοινωνίας – όχι μόνο του στρατού – για μια πιθανή σύγκρουση.
Καλοί φίλοι με την ΕΕ και το ΝΑΤΟ
Τους τελευταίους μήνες, το ελβετικό ομοσπονδιακό συμβούλιο, το οποίο διοικεί τη χώρα, έχει σηματοδοτήσει την προθυμία της χώρας για σύσφιξη σχέσεων τόσο με το ΝΑΤΟ, όσο και με την ΕΕ για την ασφάλεια και την άμυνα.
Την Τετάρτη, μια ελβετική αντιπροσωπεία ταξίδεψε στο Λουξεμβούργο για να συναντηθεί με την Υπηρεσία Υποστήριξης και Προμηθειών του ΝΑΤΟ (NSPA). Ένας από τους στόχους της συνάντησης ήταν να αξιολογηθούν οι πιθανές συνέργειες και οι ευκαιρίες για συνεργασία με τον Οργανισμό.
Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, το ομοσπονδιακό συμβούλιο ενέκρινε επίσης τη συμμετοχή σε δύο από τα έργα Μόνιμης Δομημένης Συνεργασίας (PESCO) της ΕΕ, ένα για τη στρατιωτική κινητικότητα που στοχεύει στη διευκόλυνση της διασυνοριακής διέλευσης και ένα άλλο για την κυβερνοάμυνα.
Σύμφωνα με τον Ρικλί, η Ελβετία θέλει να αποδείξει ότι «διαδραματίζει τον ρόλο της» σε περίπτωση που η ουδέτερη χώρα χρειαστεί στρατιωτική βοήθεια από χώρες της ΕΕ ή το ΝΑΤΟ.
«Υπάρχει ένα στοιχείο φήμης της Ελβετίας, η οποία θεωρείται δυνητικά ‘’μοναχικός καβαλάρης’’ που δεν συνεργάζεται με ευρωπαϊκά κράτη», είπε. «Αν θέλει να επωφεληθεί από τη βοήθεια των Ευρωπαίων εταίρων της, πρέπει να δώσει κάτι πίσω».
