Κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασαν ανησυχία την Πέμπτη και επέμειναν στο ότι είναι απαραίτητο να τηρηθεί το status quo στους ιερούς τόπους στην Ιερουσαλήμ, μερικές ημέρες μετά την επίσκεψη υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας στο ισλαμικό τέμενος Αλ Αξά, στην Ιερουσαλήμ, που έκανε ο νέος υπουργός Εθνικής Ασφαλείας του Ισραήλ, ο ακροδεξιός Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, προκαλώντας αγανάκτηση στους Παλαιστίνιους και στον αραβικό κόσμο και έντονες αντιδράσεις σε διεθνές επίπεδο.
Όπως ορίζει το status quo των τελευταίων δεκαετιών, μόνο οι μουσουλμάνοι επιτρέπεται να προσεύχονται στο Αλ Αξά, τον τρίτο ιερότερο τόπο του ισλάμ μετά τη Μέκκα και τη Μεδίνα, που πάντως είναι επίσης ιερός τόπος για τους εβραίους, που ονομάζουν τον χώρο Όρος του Ναού.
Παρότι ισραηλινοί αξιωματούχοι επιμένουν πως ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ τήρησε τη διευθέτηση αυτή, αφού παρότι επισκέφθηκε τον χώρο για περίπου ένα τέταρτο δεν προσευχήθηκε, για τους Παλαιστίνιους η «εισβολή» του αποτελούσε «πρόκληση άνευ προηγουμένου» από πλευράς της νέας κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Ο αντιπρόσωπος της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ, ο Ριάντ Μανσούρ, κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να λάβει μέτρα, κάτι πάντως απίθανο με δεδομένο πως οι ΗΠΑ παραδοσιακά προστατεύουν το Ισραήλ, τον πιο στενό τους σύμμαχο στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, χρησιμοποιώντας αν χρειαστεί το δικαίωμα βέτο που διαθέτουν.
«Ποια κόκκινη γραμμή πρέπει να περάσει το Ισραήλ για να πει επιτέλους το Συμβούλιο Ασφαλείας ‘αρκετά’;» διερωτήθηκε ο κ. Μανσούρ απευθυνόμενος στα κράτη-μέλη του, κατηγορώντας το Ισραήλ πως επέδειξε «απόλυτη περιφρόνηση» για το status quo.
Ο ανώτερος αξιωματούχος του ΟΗΕ αρμόδιος για πολιτικές υποθέσεις Χάλιντ Χαϊάρι υπενθύμισε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης πως επρόκειτο για την πρώτη επίσκεψη μέλους της ισραηλινής κυβέρνησης στο Αλ Αξά από το 2017.
«Αν και η επίσκεψη δεν συνοδεύτηκε ούτε ακολουθήθηκε από βία, είναι ιδιαίτερα εμπρηστική με δεδομένη την παρελθούσα συνηγορία του κ. Μπεν-Γκβιρ υπέρ αλλαγής του status quo», πρόσθεσε.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες έχει καλέσει επανειλημμένα όλα τα μέρη να απόσχουν από κινήσεις που μπορεί να κλιμακώσουν τις εντάσεις στους ιερούς τόπους.
Ο κ. Μπεν-Γκβιρ είχε αξιώσει στο παρελθόν να τερματιστεί η απαγόρευση στους εβραίους να προσεύχονται στον χώρο, αλλά δεν έχει εκφραστεί για το ζήτημα αφότου συμμάχησε με τον κ. Νετανιάχου κι έγινε μέλος της κυβέρνησής του. Άλλα μέλη του κόμματός του, της Εβραϊκής Δύναμης, πιέζουν όμως προς αυτή την κατεύθυνση.
Ο πρεσβευτής του Ισραήλ Γκιλάντ Ερντάν χαρακτήρισε «παράλογο» και «αξιολύπητο» το γεγονός πως συγκλήθηκε το ΣΑ του ΟΗΕ για να συζητηθεί η επίσκεψη του κ. Μπεν-Γκβιρ στο Αλ Αξά. «Είμαι αληθινά σοκαρισμένος», πέταξε. «Γιατί; Διότι δεν υπάρχει κανένας λόγος για αυτή την έκτακτη συνεδρίαση που διεξάγεται σήμερα. Κανένας. Το να διεξάγεται συνεδρίαση για ένα μη-γεγονός είναι αληθινά παράλογο» και «αξιολύπητο», είπε στον Τύπο προτού συζητηθεί το θέμα. Επανέλαβε την ίδια θέση κατά τη διάρκεια των εργασιών.
«Οι εβραίοι επιτρέπεται να επισκέπτονται τον πιο ιερό τόπο του ιουδαϊσμού. Είναι δικαίωμα κάθε εβραίου. Το Ισραήλ δεν έβλαψε το status quo και δεν σκοπεύει να το κάνει», επέμεινε. Διέψευσε ότι ο κ. Μπεν-Γκβιρ έκανε «εισβολή» στο ισλαμικό τέμενος Αλ Αξά.
Από την πλευρά του ο παλαιστίνιος αντιπρόσωπος, ο κ. Μανσούρ, κατηγόρησε τη νέα κυβέρνηση του Ισραήλ πως εμφορείται από «αποικιοκρατική και ρατσιστική» νοοτροπία, ενώ επέκρινε την αδράνεια του Συμβουλίου Ασφαλείας.
Στη δική του τοποθέτηση, ο αναπληρωτής πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Ρόμπερτ Γουντ διαβεβαίωσε πως η Ουάσιγκτον παραμένει δεσμευμένη στη λύση των δύο κρατών και «ανησυχεί για κάθε μονομερή ενέργεια που επιτείνει τις εντάσεις ή υπονομεύει τη βιωσιμότητα της λύσης των δύο κρατών».
«Σημειώνουμε ότι το κυβερνητικό πρόγραμμα του πρωθυπουργού Νετανιάχου προβλέπει τη διατήρηση του status quo σε ό,τι αφορά τους ιερούς τόπους. Αναμένουμε η κυβέρνηση του Ισραήλ να τηρήσει αυτή τη δέσμευσή της», πρόσθεσε.
Τη Δευτέρα, ο Λευκός Οίκος προειδοποίησε τον σύμμαχό του, το Ισραήλ, να μην προχωρήσει σε οποιαδήποτε «απαράδεκτη» μονομερή ενέργεια.
Ο κ. Γουντ κάλεσε «τους Ισραηλινούς και τους Παλαιστίνιους να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα για να αποκατασταθεί η ηρεμία, να αποτραπούν περαιτέρω απώλειες ανθρώπινων ζωών και να προασπιστεί η δυνατότητα (να επιτευχθεί) λύση δύο κρατών».
Εξερχόμενος από τη δίωρη συνεδρίαση, ο παλαιστίνιος πρεσβευτής απλώς εξέφρασε ικανοποίηση για την «ομοφωνία» ως προς την υπεράσπιση του status quo των ιερών τόπων στο Συμβούλιο Ασφαλείας, προσθέτοντας πάντως πως δεν αναμένει να ληφθεί κανένα μέτρο του ΟΗΕ, όπως ζητούσε.
